Μία προσεκτική ανάγνωση των δημοσκοπήσεων πριν από τις διακοπές του
καλοκαιριού, αλλά και των πιο πρόσφατων επιβεβαιώνει την αποστροφή των
πολιτών από την πολιτική όπως την ξέραμε για δεκαετίες. Τα μεγάλα
ποσοστά της λεγομένης αδιευκρίνιστης ψήφου κατ' ουσίαν αποκαλύπτουν την
απογοήτευση σημαντικής μερίδας του εκλογικού σώματος από το κομματικό
σύστημα.Η ανατροπή δεδομένων που έφερε η κρίση και όσα την
ακολουθούν έχει διαλύσει παραδοσιακές στρατεύσεις και κοινωνικές
συμμαχίες που θεωρούνταν αξεπέραστες. Το χάσμα είναι εμφανές, με
εκατομμύρια πολιτών να θεωρούν ότι δεν τους εκφράζει κανένα από τα
υφιστάμενα σχήματα. Η ουδετερότητα και η ιδιώτευση είναι πια κυρίαρχες
επιλογές, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως το κενό θα μείνει ακάλυπτο. Με τον
έναν ή τον άλλο τρόπο η ζωή θα δώσει τις απαντήσεις της και οι πολίτες
θα λάβουν θέση με τη συμμετοχή τους ή ακόμη και την άρνησή τους στις
πολιτικές εξελίξεις.
Αν αξίζει, όμως, να προσέξει κανείς κάτι, αυτό είναι η στασιμότητα στη δύναμη των κομμάτων, πλην της γνωστής εξαίρεσης με τη Χρυσή Αυγή που διαρκώς βελτιώνει τη θέση της στις δημοσκοπήσεις. Η δημοφιλία της ΧΑ δεν μπορεί να σημαίνει ότι ένα τόσο μεγάλο τμήμα των πολιτών γοητεύτηκε από τη χυδαιότητα των φυρερίσκων, αλλά εισπράττουν τη συσσωρευμένη αγανάκτηση ως την πλέον ακραία τιμωρία για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου η ευθύνη ανήκει στους πάντες ένθεν κακείθεν.
Για τη ΝΔ, η σταθερότητα έστω και σε χαμηλή βάση είναι ευεξήγητη και εν πολλοίς κατανοητή, καθώς το σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής περνά τη δυσκολότερη φάση του με συνέπειες που πληγώνουν. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά μετά τέσσερα χρόνια που η προοπτική για την προσεχή περίοδο μοιάζει να είναι καλύτερη. Αν πράγματι αποδειχθεί ότι αφήνουμε πίσω μας τα χειρότερα, τότε η ΝΔ μπορεί να ελπίζει σε παλιννόστηση ενός σημαντικού τμήματος της απογοητευμένης βάσης της που τώρα είναι θυμωμένη.
Η επιτυχία του εγχειρήματος, όμως, φαίνεται πως είναι και η μόνη ελπίδα για τον «πολυτραυματία» ΠΑΣΟΚ, που πληρώνει σωρευτικά τα δικά του λάθη αλλά και συνολικά τις αμαρτίες του πολιτικού συστήματος, μιας και η «βόμβα διασποράς» έσκασε στα δικά του χέρια. Η επιχείρηση ανασύνταξης που επιχειρεί ο κ. Ευ. Βενιζέλος μπορεί να έχει προοπτική μόνον αν συνδυαστεί με θετική συνεισφορά στην κυβέρνηση.
Η ΔΗΜΑΡ με τις παλινωδίες της αποκαλύπτει την κρίση προσανατολισμού που την ταλαιπωρεί και αφοπλίζεται επιχειρημάτων στην προσπάθεια να προσελκύσει στελέχη και ψηφοφόρους, ενώ το ΚΚΕ με τη σταθερότητα της άγονης γραμμής κερδίζει έδαφος. Η αντοχή των ΑΝΕΛ θα εξαρτηθεί σε βάθος χρόνου από την αλλαγή εικόνας για την κυβέρνηση, καθώς δεν διαθέτει συμπαγές εκλογικό ακροατήριο.
Η στασιμότητα στο πολιτικό σκηνικό όμως, πέραν όλων των άλλων, αποδεικνύει πως ο ΣΥΡΙΖΑ, βασικός διεκδικητής πρωταγωνιστικού ρόλου για τον επόμενο πολιτικό κύκλο, έχει δείξει σημάδια πρόωρης κόπωσης και αποκάλυψης των αδυναμιών του μέσα από τις αντιφάσεις του. Το γεγονός ότι στη χειρότερη στιγμή του κυβερνητικού βίου ο λόγος του κ. Αλέξη Τσίπρα δεν σαρώνει τα πάντα, ίσως αποδεικνύει πως οι υποψιασμένοι πολίτες έχουν υψηλές απαιτήσεις από ένα κόμμα που επιδιώκει να κυβερνήσει. Σε αυτές τις εξετάσεις μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να επιτυγχάνει και παραμένει ασφαλώς σοβαρός αντίπαλος των κυβερνητικών εταίρων, αλλά με χαμηλή δυναμική.
Αν αξίζει, όμως, να προσέξει κανείς κάτι, αυτό είναι η στασιμότητα στη δύναμη των κομμάτων, πλην της γνωστής εξαίρεσης με τη Χρυσή Αυγή που διαρκώς βελτιώνει τη θέση της στις δημοσκοπήσεις. Η δημοφιλία της ΧΑ δεν μπορεί να σημαίνει ότι ένα τόσο μεγάλο τμήμα των πολιτών γοητεύτηκε από τη χυδαιότητα των φυρερίσκων, αλλά εισπράττουν τη συσσωρευμένη αγανάκτηση ως την πλέον ακραία τιμωρία για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου η ευθύνη ανήκει στους πάντες ένθεν κακείθεν.
Για τη ΝΔ, η σταθερότητα έστω και σε χαμηλή βάση είναι ευεξήγητη και εν πολλοίς κατανοητή, καθώς το σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής περνά τη δυσκολότερη φάση του με συνέπειες που πληγώνουν. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά μετά τέσσερα χρόνια που η προοπτική για την προσεχή περίοδο μοιάζει να είναι καλύτερη. Αν πράγματι αποδειχθεί ότι αφήνουμε πίσω μας τα χειρότερα, τότε η ΝΔ μπορεί να ελπίζει σε παλιννόστηση ενός σημαντικού τμήματος της απογοητευμένης βάσης της που τώρα είναι θυμωμένη.
Η επιτυχία του εγχειρήματος, όμως, φαίνεται πως είναι και η μόνη ελπίδα για τον «πολυτραυματία» ΠΑΣΟΚ, που πληρώνει σωρευτικά τα δικά του λάθη αλλά και συνολικά τις αμαρτίες του πολιτικού συστήματος, μιας και η «βόμβα διασποράς» έσκασε στα δικά του χέρια. Η επιχείρηση ανασύνταξης που επιχειρεί ο κ. Ευ. Βενιζέλος μπορεί να έχει προοπτική μόνον αν συνδυαστεί με θετική συνεισφορά στην κυβέρνηση.
Η ΔΗΜΑΡ με τις παλινωδίες της αποκαλύπτει την κρίση προσανατολισμού που την ταλαιπωρεί και αφοπλίζεται επιχειρημάτων στην προσπάθεια να προσελκύσει στελέχη και ψηφοφόρους, ενώ το ΚΚΕ με τη σταθερότητα της άγονης γραμμής κερδίζει έδαφος. Η αντοχή των ΑΝΕΛ θα εξαρτηθεί σε βάθος χρόνου από την αλλαγή εικόνας για την κυβέρνηση, καθώς δεν διαθέτει συμπαγές εκλογικό ακροατήριο.
Η στασιμότητα στο πολιτικό σκηνικό όμως, πέραν όλων των άλλων, αποδεικνύει πως ο ΣΥΡΙΖΑ, βασικός διεκδικητής πρωταγωνιστικού ρόλου για τον επόμενο πολιτικό κύκλο, έχει δείξει σημάδια πρόωρης κόπωσης και αποκάλυψης των αδυναμιών του μέσα από τις αντιφάσεις του. Το γεγονός ότι στη χειρότερη στιγμή του κυβερνητικού βίου ο λόγος του κ. Αλέξη Τσίπρα δεν σαρώνει τα πάντα, ίσως αποδεικνύει πως οι υποψιασμένοι πολίτες έχουν υψηλές απαιτήσεις από ένα κόμμα που επιδιώκει να κυβερνήσει. Σε αυτές τις εξετάσεις μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να επιτυγχάνει και παραμένει ασφαλώς σοβαρός αντίπαλος των κυβερνητικών εταίρων, αλλά με χαμηλή δυναμική.