Του Μάριου Ευρυβιάδη*
Για τη φονική έκρηξη στο Μαρί, που πέραν από την απώλεια ζωών «βοήθησε» με δυο δις ζημιά στο βούλιαγμα της οικονομίας, φταίει προφανώς ένας μόνο πολιτικός αξιωματούχος, ο τέως Υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Χριστόφια, ο Κώστας Παπακώστας. Κανείς άλλος.Για την εδώ και έξι δεκαετίες πολιτικο-οικονομική διαφθορά της άρχουσας τάξης στην Κύπρο, θα δούμε οσονούπω ότι θα φταίει μόνο ένας άλλος κρατικός αξιωματούχος – ο πρώην Υπουργός και ισχυρός άνδρας του Δημοκρατικού Κόμματος ο Ντίνος Μιχαηλίδης. Όπως και στην Ελλάδα. Και εκεί μόνο ένας φταίει για την απύθμενη διακομματική διαφθορά της μεταπολίτευσης – ο πρώην Υπουργός και ισχυρός άνδρας του ΠΑΣΟΚ, Άκης Τσοχατζόπουλος και κανείς άλλο πολιτικός ταγός.
Όλοι οι υπόλοιποι έκαναν πολύ καλά, ακόμη και παραδειγματικά, τη δουλειά τους. Άλλοι φταίνε. Όχι αυτοί. Στην Κύπρο το σύνδρομο αυτό του «ικανού αθώου» το βλέπουμε καθημερινά με τις μαρτυρίες ενώπιον ερευνητικών επιτρόπων, στις εργασίες της Βουλής και με την πληθώρα δηλώσεων στα ΜΜΕ. Μα τότε «τις πταιει;»
Πως γίνεται η Κύπρος, με πληθυσμό λιγότερο του ενός εκατομμυρίου να δημιούργησε στο κατ’ αναλογία Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν το δεύτερο μεγαλύτερο τραπεζικό χρέος στον κόσμο μετά από αυτό της Ινδονησίας (1997), με πληθυσμό που πλησιάζει τα 250 εκατομμύρια;
Επαναδιατυπώνω ένα παλαιότερο ερώτημα που νομίζω εκφράζει το μέσο πολίτη. Πως κατάντησαν έτσι αυτόν τον τόπο και έναν λαό ο οποίος μέσα σε δυο γενιές αγωνίστηκε και επιβίωσε ενός αποικιακού ανταρτοπόλεμου, ενός εμφυλίου, ενός πραξικοπήματος, μιας ξένης εισβολής και ενός κρατοκτόνου Σχεδίου Αννάν; Και που μπήκε στην ΕΕ με το σπαθί του και με την καλύτερη οικονομική επίδοση από τις εννέα άλλες υποψήφιες χώρες;
Για μένα προσωπικά και εδώ εκφράζω τα εσώψυχά μου, το γεγονός της οικονομικής κατάρρευσης του τόπου μου είναι αχώνευτο. Και πιστεύω δεν είμαι ο μόνος που το νιώθει.
Αρχές Ιουνίου βρέθηκα στο ετήσιο Συνέδριο Ελληνο-Κυπριακών Οργανώσεων στην Ουάσιγκτον όπου εκπροσωπήθηκαν οργανώσεις Κυπρίων της διασποράς. Οι οργανώσεις αυτές υπάρχουν και προσφέρουν χάρις τη φιλοτιμία και ανιδιοτέλεια της διασποράς.
Υπήρχαν στο συνέδριο όλες οι ηλικίες. Από εικοσάρηδες μέχρι ογδοντάρηδες. Και όλοι, αποσυντονισμένοι, αναρωτιόνταν: Μα είναι δυνατόν να αφέθηκε η οικονομία να καταρρεύσει; Τόση ανεπάρκεια; Τόση ανευθυνότητα; Τόση καμαρίλα; Τόση κολλεγιά ; Τόση διαφθορά;
Δυστυχώς ναι. Και εάν τελικά η Κύπρος γονατίσει πολιτικά και οδηγηθεί στην κατάλυση του κυπριακού κράτους, μέσω π.χ. της «αμμοχωστοποίησης» που θα λειτουργήσει ως προπομπός για τη τελική διάλυση, αυτό θα είναι συνέπεια της οικονομικής κατάρρευσης και εξαθλίωσης των κυπριακών νοικοκυριών. Όταν ο λαός χάσει την αξιοπρέπειά του, τότε θα χάσει και την ελευθερία του.
Τον κυπριακό λαό δεν τον γονάτισε ο βρετανικός ιμπεριαλισμός. Ούτε η τουρκοκυπριακή ανταρσία. Ούτε οι μηχανορραφίες των Ατλαντιστών και των Νατοϊστών. Δεν τον γονάτισαν ούτε οι υπερεφιάλτες που κλιμάκωσαν την προδοσία της Αφροδίτης με το πραξικόπημα, ούτε οι Αττίλες που συντεταγμένα ακολούθησαν. Δεν τον γονάτισαν ούτε και τα ανδράποδα του Δυτικού νέο-ιμπεριαλσμού στη Γραμματεία του ΟΗΕ.
Ο λαός δεν γονάτισε λόγω του εσωτερικού του σθένους, του πατριωτικού του ήθους, του πείσματός του, της υπομονής του και της εργατικότητάς του. Διατήρησε έτσι την αξιοπρέπειά του που είναι απαραίτητο ηθικό εργαλείο για κάθε μορφής αγώνα.
Είναι δυνατόν να τον γονατίσουν χαρτογιακάδες και οι εγκληματίες με λευκά κολλάρα; Ναι, διότι έχουν συνάψει αιμομεικτικές σχέσεις με την πολιτική εξουσία. Ναι, διότι η πολιτική αυτή εξουσία έχει γραμμάτια να ξεπληρώσει. Ναι, διότι έχουν οδηγήσει τα πράγματα σε τέτοιο σημείο ώστε να διαχυθεί ο φόβος του «ξαφνικού θανάτου» σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Σαράντα σχεδόν χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα από τα παλικάρια της φακής της Λευκωσίας και της Αθήνας, που δεν ήθελαν «δήθεν» να κομουνιστικοποιηθεί η Κύπρος, σαράντα σχεδόν χρόνια μετά τον τουρκικό Αττίλα, η Κύπρος αντιμετωπίζει έναν πολύ πιο ύπουλο και επικοινωνιακά πολύ πιο επικίνδυνο εχθρό.
Ούτε Σχέδιο τύπου Ανάν θα υπάρξει τούτη τη φορά αλλά ούτε και Δημοψήφισμα. Δεν πρόκειται αυτοί που επιβουλεύονται την αυτονομία και την ανεξαρτησία της Κύπρου να επανέλθουν με το ίδιο στρατήγημα. Ωστόσο δείγματα γραφής των κινήσεών τους έχουν εκδηλωθεί. Ένα στοιχείο είναι ο φόβος της προσωπικής καταστροφής και του κοινωνικού χάους. Αυτή είναι η «μαγγούρα» της απειλής. Το 2004 μας απειλούσαν με μια «κεραμίδα» στο συλλογικό μας κεφάλι. Σήμερα είναι μια «κεραμίδα» ξεχωριστά για το κάθε νοικοκυριό. Θα υπάρχουν ωστόσο και «καρότα» που θα προσφέρουν «οφέλη» σε άτομα και σε κοινωνικές και «ιδεολογικές» ομάδες με απώτερο σκοπό τα «καρότα» αυτά να διχάσουν και να αποπροσανατολίσουν.
Όπως όμως αλλιώς είναι σήμερα ο εχθρός αλλιώς πρέπει να είναι και η αντιμετώπισή του. Ο λαός πρέπει να ξεφύγει από το «κομματισμό» τουλάχιστον στο μείζον ζήτημα του κυπριακού. Θα πρέπει να αυτό οργανωθεί και θα πρέπει είναι απόλυτα κακόπιστος έναντι της κυβέρνησης Αναστασιάδη μέσω της οποίας θα δρομολογηθούν καταστάσεις που όχι μόνο δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί αλλά ούτε καν να κατανοήσει.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Για τη φονική έκρηξη στο Μαρί, που πέραν από την απώλεια ζωών «βοήθησε» με δυο δις ζημιά στο βούλιαγμα της οικονομίας, φταίει προφανώς ένας μόνο πολιτικός αξιωματούχος, ο τέως Υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Χριστόφια, ο Κώστας Παπακώστας. Κανείς άλλος.Για την εδώ και έξι δεκαετίες πολιτικο-οικονομική διαφθορά της άρχουσας τάξης στην Κύπρο, θα δούμε οσονούπω ότι θα φταίει μόνο ένας άλλος κρατικός αξιωματούχος – ο πρώην Υπουργός και ισχυρός άνδρας του Δημοκρατικού Κόμματος ο Ντίνος Μιχαηλίδης. Όπως και στην Ελλάδα. Και εκεί μόνο ένας φταίει για την απύθμενη διακομματική διαφθορά της μεταπολίτευσης – ο πρώην Υπουργός και ισχυρός άνδρας του ΠΑΣΟΚ, Άκης Τσοχατζόπουλος και κανείς άλλο πολιτικός ταγός.
Όλοι οι υπόλοιποι έκαναν πολύ καλά, ακόμη και παραδειγματικά, τη δουλειά τους. Άλλοι φταίνε. Όχι αυτοί. Στην Κύπρο το σύνδρομο αυτό του «ικανού αθώου» το βλέπουμε καθημερινά με τις μαρτυρίες ενώπιον ερευνητικών επιτρόπων, στις εργασίες της Βουλής και με την πληθώρα δηλώσεων στα ΜΜΕ. Μα τότε «τις πταιει;»
Πως γίνεται η Κύπρος, με πληθυσμό λιγότερο του ενός εκατομμυρίου να δημιούργησε στο κατ’ αναλογία Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν το δεύτερο μεγαλύτερο τραπεζικό χρέος στον κόσμο μετά από αυτό της Ινδονησίας (1997), με πληθυσμό που πλησιάζει τα 250 εκατομμύρια;
Επαναδιατυπώνω ένα παλαιότερο ερώτημα που νομίζω εκφράζει το μέσο πολίτη. Πως κατάντησαν έτσι αυτόν τον τόπο και έναν λαό ο οποίος μέσα σε δυο γενιές αγωνίστηκε και επιβίωσε ενός αποικιακού ανταρτοπόλεμου, ενός εμφυλίου, ενός πραξικοπήματος, μιας ξένης εισβολής και ενός κρατοκτόνου Σχεδίου Αννάν; Και που μπήκε στην ΕΕ με το σπαθί του και με την καλύτερη οικονομική επίδοση από τις εννέα άλλες υποψήφιες χώρες;
Για μένα προσωπικά και εδώ εκφράζω τα εσώψυχά μου, το γεγονός της οικονομικής κατάρρευσης του τόπου μου είναι αχώνευτο. Και πιστεύω δεν είμαι ο μόνος που το νιώθει.
Αρχές Ιουνίου βρέθηκα στο ετήσιο Συνέδριο Ελληνο-Κυπριακών Οργανώσεων στην Ουάσιγκτον όπου εκπροσωπήθηκαν οργανώσεις Κυπρίων της διασποράς. Οι οργανώσεις αυτές υπάρχουν και προσφέρουν χάρις τη φιλοτιμία και ανιδιοτέλεια της διασποράς.
Υπήρχαν στο συνέδριο όλες οι ηλικίες. Από εικοσάρηδες μέχρι ογδοντάρηδες. Και όλοι, αποσυντονισμένοι, αναρωτιόνταν: Μα είναι δυνατόν να αφέθηκε η οικονομία να καταρρεύσει; Τόση ανεπάρκεια; Τόση ανευθυνότητα; Τόση καμαρίλα; Τόση κολλεγιά ; Τόση διαφθορά;
Δυστυχώς ναι. Και εάν τελικά η Κύπρος γονατίσει πολιτικά και οδηγηθεί στην κατάλυση του κυπριακού κράτους, μέσω π.χ. της «αμμοχωστοποίησης» που θα λειτουργήσει ως προπομπός για τη τελική διάλυση, αυτό θα είναι συνέπεια της οικονομικής κατάρρευσης και εξαθλίωσης των κυπριακών νοικοκυριών. Όταν ο λαός χάσει την αξιοπρέπειά του, τότε θα χάσει και την ελευθερία του.
Τον κυπριακό λαό δεν τον γονάτισε ο βρετανικός ιμπεριαλισμός. Ούτε η τουρκοκυπριακή ανταρσία. Ούτε οι μηχανορραφίες των Ατλαντιστών και των Νατοϊστών. Δεν τον γονάτισαν ούτε οι υπερεφιάλτες που κλιμάκωσαν την προδοσία της Αφροδίτης με το πραξικόπημα, ούτε οι Αττίλες που συντεταγμένα ακολούθησαν. Δεν τον γονάτισαν ούτε και τα ανδράποδα του Δυτικού νέο-ιμπεριαλσμού στη Γραμματεία του ΟΗΕ.
Ο λαός δεν γονάτισε λόγω του εσωτερικού του σθένους, του πατριωτικού του ήθους, του πείσματός του, της υπομονής του και της εργατικότητάς του. Διατήρησε έτσι την αξιοπρέπειά του που είναι απαραίτητο ηθικό εργαλείο για κάθε μορφής αγώνα.
Είναι δυνατόν να τον γονατίσουν χαρτογιακάδες και οι εγκληματίες με λευκά κολλάρα; Ναι, διότι έχουν συνάψει αιμομεικτικές σχέσεις με την πολιτική εξουσία. Ναι, διότι η πολιτική αυτή εξουσία έχει γραμμάτια να ξεπληρώσει. Ναι, διότι έχουν οδηγήσει τα πράγματα σε τέτοιο σημείο ώστε να διαχυθεί ο φόβος του «ξαφνικού θανάτου» σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Σαράντα σχεδόν χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα από τα παλικάρια της φακής της Λευκωσίας και της Αθήνας, που δεν ήθελαν «δήθεν» να κομουνιστικοποιηθεί η Κύπρος, σαράντα σχεδόν χρόνια μετά τον τουρκικό Αττίλα, η Κύπρος αντιμετωπίζει έναν πολύ πιο ύπουλο και επικοινωνιακά πολύ πιο επικίνδυνο εχθρό.
Ούτε Σχέδιο τύπου Ανάν θα υπάρξει τούτη τη φορά αλλά ούτε και Δημοψήφισμα. Δεν πρόκειται αυτοί που επιβουλεύονται την αυτονομία και την ανεξαρτησία της Κύπρου να επανέλθουν με το ίδιο στρατήγημα. Ωστόσο δείγματα γραφής των κινήσεών τους έχουν εκδηλωθεί. Ένα στοιχείο είναι ο φόβος της προσωπικής καταστροφής και του κοινωνικού χάους. Αυτή είναι η «μαγγούρα» της απειλής. Το 2004 μας απειλούσαν με μια «κεραμίδα» στο συλλογικό μας κεφάλι. Σήμερα είναι μια «κεραμίδα» ξεχωριστά για το κάθε νοικοκυριό. Θα υπάρχουν ωστόσο και «καρότα» που θα προσφέρουν «οφέλη» σε άτομα και σε κοινωνικές και «ιδεολογικές» ομάδες με απώτερο σκοπό τα «καρότα» αυτά να διχάσουν και να αποπροσανατολίσουν.
Όπως όμως αλλιώς είναι σήμερα ο εχθρός αλλιώς πρέπει να είναι και η αντιμετώπισή του. Ο λαός πρέπει να ξεφύγει από το «κομματισμό» τουλάχιστον στο μείζον ζήτημα του κυπριακού. Θα πρέπει να αυτό οργανωθεί και θα πρέπει είναι απόλυτα κακόπιστος έναντι της κυβέρνησης Αναστασιάδη μέσω της οποίας θα δρομολογηθούν καταστάσεις που όχι μόνο δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί αλλά ούτε καν να κατανοήσει.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο