Γιατί αποτυγχάνουν συνεχώς τα φορολογικά συστήματα στην Ελλάδα;Πρώτον, γιατί δεν είναι «συστήματα», αλλά ένας περιστασιακός, ευκαιριακός «αχταρμάς» διατάξεων, με στόχο την εξυπηρέτηση ή τη διευκόλυνση τρεχουσών οικονομικών, πολιτικών αναγκών ή διευκολύνσεων. Αυτό που σήμερα ισχύει, αύριο (μερικές φορές και κυριολεκτικά) δεν ισχύει...
Δεύτερον, ως εκ τούτου δεν υπάρχει «φορολογική ασφάλεια» και «κανονικότητα» για κανέναν φορολογούμενο. Αυτό δημιουργεί αφενός αβεβαιότητα που απωθεί τους επενδυτές και αφετέρου ωθεί τους φορολογούμενους σε συμπεριφορές παραβατικότητας, καθώς οι συνεχείς αλλαγές και οι «περαιώσεις» τη διευκολύνουν.
Τρίτον, δεν υπάρχει δίκαιη φορολογική κατανομή βαρών. Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε υπερφορολόγηση και σε άλλες υποφορολόγηση. Την περίοδο μάλιστα του Μνημονίου, αντί για άμβλυνση των ανισοτήτων έχουμε έξαρση με υπερφορολόγηση των ίδιων και των ίδιων, κυρίως μισθωτών, συνταξιούχων, μεσαίων εισοδημάτων και ιδιοκτητών ακινήτων χωρίς ακόμα σοβαρή διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Ετσι έχουμε φτάσει σ' ένα σημείο -για πολλούς συνεπείς φορολογούμενους- αδυναμίας εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα τα έσοδα παρά την υπερφορολόγηση να μειώνονται...
Τέταρτον, οι έμμεσοι φόροι πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας προβλήματα στην αγορά, στους καταναλωτές και στην είσπραξη, εντείνοντας τις φορολογικές αδικίες.
Ολα αυτά λειτουργούν αντιαναπτυξιακά, διευκολύνουν τη φοροαποφυγή και ενισχύουν τη φοροδιαφυγή. Εάν προσθέσουμε και τη διαφθορά που ενδημεί στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς έχουμε όλο το παζλ της ελληνικής «φορολογικής αποτυχίας». Το περίεργο είναι ότι και μετά το Μνημόνιο, υπό το άγχος της είσπραξης εσόδων, ακολουθείται γενικά το ίδιο μοντέλο, με πιο οξυμένες τις αντιφάσεις του. Κοντεύουν να περάσουν τέσσερα χρόνια και ακόμα να βρούμε και να υιοθετήσουμε ένα δίκαιο, σοβαρό, απλό και πλήρες φορολογικό σύστημα. Βρισκόμαστε ακόμα στη διαδικασία της έκτακτης φορολογικής (φορομπηχτικής) πολιτικής. Εισφορές, χαράτσια, φόροι σκέτης εισπρακτικής σκοπιμότητας κ.λπ.
Παρ' όλα αυτά θα ήταν άδικο να μη δούμε μια προσπάθεια οργάνωσης και ορθολογικοποίησης του συστήματος που παράλληλα έχει αρχίσει να γίνεται και είναι σημαντική. Δεν είναι αυτήν τη στιγμή η «βασική εικόνα», όμως σιγά σιγά ενισχύεται μέσα όμως σ' ένα ακόμα αποκαρδιωτικό πλαίσιο.
Δυστυχώς έχουμε ακόμα πολύ δρόμο αδικιών μέχρι να μπούμε στον σωστό δρόμο...
panpan@pegasus.gr
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
