ΔΕΠΑ-GAZPROM: Φιάσκο ή μια αναγκαία "ενεργειακή Γιάλτα";

ΑΝΑΛΥΣΗ του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΜΕ ΤΗ ΔΕΠΑ.

"Είναι ο γεωπολιτικός καπιταλισμός, ηλίθιε"! Αυτή θα ήταν μία σχετικά εύκολη και βολική απάντηση στα ερωτήματα που έχουν προκύψει μετά το ναυάγιο της αγοράς της ΔΕΠΑ από τη ρωσική Gazprom. Εύκολη γιατί, όπως έλεγαν και οι παλαιοί διπλωμάτες, "οι απαντήσεις βρίσκονται στο χάρτη". Πράγματι, για να κατανοήσει κανείς γιατί συμβαίνουν κάποια πράγματα στον γεωπολιτικό μας περίγυρο, αρκεί να απλώσει στο τραπέζι τον χάρτη.

Ο Αντώνης Σαμαράς είναι βέβαιο ότι γνωρίζει να "διαβάζει" τους χάρτες. Και επιπλέον διαθέτει δύο επώδυνες εμπειρίες. Μια προσωπική και μία εξ αντανακλάσεως.
Στον βαλκανικό χάρτη, παραδείγματός χάρη, βρισκόταν οι απαντήσεις των λύσεων που προέκρινε ο διεθνής παράγοντας για τα Σκόπια, την περίοδο 1990-93, πριν τη δική του σύγκρουση με τον Κ. Μητσοτάκη. Αδιάψευστος μάρτυρας ο χάρτης, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με τις σφαίρες επιρροής που μπορεί να μην αποτυπώνονται στο χαρτί, επικρέμονται, όμως, για όσους διαθέτουν στοιχειώδη εμπειρία.
Η (εξ αντακλάσεως) εμπειρία αφορά όσα γνωρίζει ο Αντώνης Σαμαράς ότι υπέστη ο προκάτοχός του στην ηγεσία της ΝΔ. Ακόμα κι αν ορισμένα ανήκουν στη σφαίρα της πολιτικής φαντασίας, άπαντες γνωρίζουν πως ο Κώστας Καραμανλής βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο όταν επιχείρησε αφενός να θέσει βέτο στην επέκταση του ΝΑΤΟ και αφετέρου να συνάψει συμφωνίες ενεργειακής συμμαχίας με τη Μόσχα.
Όπως τότε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, έτσι και τώρα, ο εξ απορρήτων του Ρώσου προέδρου Αλεξέϊ Μίλερ (Gazprom) βρέθηκε στην Αθήνα συχνότερα απ΄ ότι πήγε στη ντάτσα του στην Κριμαία.
Μπορεί να πίστεψε ο κ. Σαμαράς ότι όλα αυτά θα διαλάθουν της προσοχής της αμερικανικής πολιτικής ελίτ;
Όλες οι ενδείξεις, τον τελευταίο καιρό, οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι η εμφανιζόμενη ως βέβαιη συμφωνία για τη ΔΕΠΑ δεν ήταν διόλου βέβαιη.

1. Οι αμερικανικές εταιρείες που είχαν εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον στην πρώτη φάση του διαγωνισμού αποσύρθηκαν γρήγορα. Γιατί; Η απάντηση είναι απλή. Οι αμερικανοί γνώριζαν πως η συμφωνία αυτή δεν έπρεπε και δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί. Και για να το πετύχουν αυτό είχαν τους κατάλληλους...φίλους στις Βρυξέλλες και τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού. Η Ουάσιγκτον κινήθηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής "εάν δεν μπορούμε να πάρουμε εμείς τη ΔΕΠΑ (ίσως και γιατί δεν θέλουμε να πληρώσουμε πολλά), δεν θα την πάρουν ούτε και οι άλλοι".

2. Ο Έλληνας πρωθυπουργός εισέπραξε απανωτές αρνήσεις στο αίτημά του για συνάντηση με τον Μπάρακ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, στο πλαίσιο επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον για να μιλήσει σε συνέδριο του εβραϊκού λόμπι. Ο κ. Σαμαράς ματαίωσε το ταξίδι του στην Ουάσιγκτον. Ήταν "πολιτικά ανεπιθύμητος" αφ'  ης στιγμής θεωρήθηκε ότι παίζει το παιχνίδι των Ρώσων.
3. Η κυβέρνηση γνώριζε εδώ και μερικές εβδομάδες ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού των Βρυξελλών δεν θα επέτρεπε τη διείσδυση των Ρώσων στον ενεργειακό πυρήνα της Ευρώπης. Η Ρωσία είναι ο βασικός προμηθευτής φυσικού αερίου και έχει συνάψει μια γιγαντιαία συμφωνία με τη Γερμανία. Η εξαγορά της ΔΕΠΑ θα της απέδιδε δεσπόζουσα θέση που θα καθιστούσε εύθραυστες τις ισορροπίες στην περιοχή. Την ώρα που οι ΗΠΑ διαμορφώνουν νέους συσχετισμούς και ετοιμάζονται να επιλέξουν μεταξύ Nabuco και TAP, η ενίσχυση του ρωσικού παράγοντα δεν ήταν επιθυμητή.
Εάν εξετάσει κανείς τις παραπάνω παραμέτρους οδηγείται σε ένα και μοναδικό συμπέρασμα: Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα μπορούσε να αποκτήσει την ΔΕΠΑ αναίμακτα για την Ελλάδα και την κυβέρνηση Σαμαρά. Όταν δεν μπορείς μονομερώς να αποφασίσεις για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, πως είναι δυνατόν να πιστεύεις ότι θα πουλήσεις τη ΔΕΠΑ στους Ρώσους;
Υπάρχει, όμως, και μία "παράπλευρη" πιθανότητα. Επειδή είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι το πολιτικό και επικοινωνιακό φιάσκο της κυβέρνησης εκτυλίχθηκε τόσο ανοήτως, οφείλει να σκεφτεί μήπως πίσω από όλα αυτά -ή περίπου όλα- υπάρχει μια "συμφωνία κυρίων". Η Ρωσία αποχωρεί γιατί δεν μπορεί να συμμετάσχει σε κάτι που θα διαταρράξει τόσο πολύ τις γεωπολιτικές ισορροπίες, προσδοκώντας σε ένα ικανό αντάλλαγμα, η Ελλάδα αναλαμβάνει το κόστος του ναυαγίου, η Ευρώπη παρεμβάνει και προσφέρει μια καλή υπηρεσία στους Αμερικανούς και οι τελευταίοι ίσως ανταποδόσουν με την επιλογή του TAP και την απόδοση ενός μικρού ρόλου στην Ελλάδα.
Που καταλήγουμε; Προφανές το φιάσκο. Εξελίχθηκε, όμως, ανεξέλεγκτα λόγω συσσωρευμένης ανοησίας των υπευθύνων στην Αθήνα ή σκόπιμα; Είναι φιάσκο γεωπολιτικό ή τεχνητό και σκηνοθετημένο για να αποφευχθεί μία ευρύτερη γεωπολιτική κρίση στην περιοχή;
Η απάντηση, ίσως, υπάρχει στην απόφαση της τρόϊκας να μετακινήσει για τα επόμενα χρόνια το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δισ που προκύπτει, τώρα, από τη ματαίωση της συμφωνίας για τη ΔΕΠΑ. Εάν οι δανειστές δείξουν κατανόηση ίσως είναι επειδή γνωρίζουν πως...έβαλαν κι εκείνοι το χεράκι τους...