Στην Τουρκία ο Ερντογάν πληρώνει το κόστος της πρώτης, αυθεντικής και πλήρους χειραφέτησης της κοινωνίας από το Κεμαλικό Κατεστημένο-Βαθύ Κράτος, μια σκληρή πραγματικότητα γι' αυτόν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ που, όπως προκύπτει από την ρητορική του, είτε υποτιμά, είτε παρακάμπτει: Το πρόβλημα δεν λύνεται ούτε με τον πειθαναγκασμό της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης σε αναδίπλωση, ούτε με την αναδίπλωση του αμερικανικού και του ευρωπαϊκού παράγοντα σε μια ρεαλπολιτίκ σταθεροποίησης.
Ακόμη και αν πετύχει, πράγμα αμφίβολο, μια προσωρινή καταστολή-εκφοβισμό του ετερόκλητου και ανεξέλεγκτου μετώπου των διαδηλωτών, η αποξένωσή τους είναι οριστική και μη αντιστρέψιμη και αργά ή γρήγορα θα βρουν τον δρόμο για την δική τους πολιτική έκφραση.
Το φαινόμενο δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην Τουρκία του Ερντογάν, καθώς στην Τυνησία και στην Αίγυπτο καταγράφεται μια δυναμική διαφοροποίησης σύγκρουσης με το Πολιτικό Ισλάμ, που σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζεται με νοσταλγία για τα καθεστώτα Μπεναλί και Μουμπάρακ.
Η κομματική βάση του Ερντογάν, συντηρητική και πειθαρχημένη, αποδέχθηκε τη στρατηγική επιλογή της ηγεσίας να κινηθεί στο πλαίσιο της νομιμότητας σε όλη την προηγούμενη δεκαετία και να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην ηγετική ομάδα του ΑΚΡ που είχε απέναντί της όχι ένα άλλο τμήμα της κοινωνίας αλλά το Κεμαλικό Κατεστημένο και το Βαθύ Κράτος στο επίπεδο θεσμών, μηχανισμών με επίσημες κρατικές αλλά και παρακρατικές εκφάνσεις.
Οταν ο Ερντογάν λέει ότι με τη βία συγκρατεί τους οπαδούς του παίζει με τη φωτιά, αλλά λέει και την αλήθεια: Η ριζοσπαστικοποίηση της μιας Τουρκίας, αυτής των Κοσμικών, πυροδοτεί αντίστοιχη ριζοσπαστικοποίηση της εκλογικής βάσης του ΑΚΡ, η οποία μέχρι ενός σημείου είναι χρήσιμη και αξιοποιήσιμη από τον Ερντογάν, αλλά από ένα σημείο και ύστερα μη ελέγξιμη και εν δυνάμει υπέρβαση του ήπιου συντηρητικού πολιτικού στίγματος του πρωθυπουργού και του κυβερνώντος κόμματος.
Μια διολίσθηση στην ακραία πόλωση ανάμεσα στις δύο Τουρκίες θα δημιουργήσει εξ αντικειμένου χώρο για παρέμβαση του Στρατού; Το ερώτημα είναι πρόωρο να τεθεί σήμερα, αλλά αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας με αποκορύφωση τον σημερινό πολωτικό διχασμό της κοινωνίας είναι αδύνατο να μην έχουν επηρεάσει και τους μηχανισμούς εξουσίας.
Ο μεγάλος κίνδυνος και για τις δύο αντίπαλες πλευρές είναι ο διχασμός να περάσει και στο επίπεδο των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας και των μηχανισμών εξουσίας συνολικά, μια κατάσταση πραγμάτων που παραπέμπει στην Ισπανία πριν από την έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου το 1936, αλλά και στη Γαλλία μετά τη νίκη του Λαϊκού Μετώπου την ίδια χρονιά.
Εκτός ελέγχου
Οταν ο Ερντογάν λέει ότι με τη βία συγκρατεί τους οπαδούς του παίζει με τη φωτιά, αλλά λέει και την αλήθεια: Η ριζοσπαστικοποίηση της μιας Τουρκίας, αυτής των Κοσμικών, πυροδοτεί αντίστοιχη ριζοσπαστικοποίηση της εκλογικής βάσης του ΑΚΡ, η οποία μέχρι ενός σημείου είναι χρήσιμη και αξιοποιήσιμη από τον Ερντογάν, αλλά από ένα σημείο και ύστερα μη ελέγξιμη.
Kapopoulos@pegasus.gr
