Του Μάριου Ευρυβιάδη*Θα ανακεφαλαιοποιηθεί πως και από ποιόν , ή δεν θα ανακεφαλαιοποιηθεί η Τράπεζα Κύπρου; Αυτό είναι το υπαρξιακό, πλέον ερώτημα. Όλοι στην Κύπρο το γνωρίζουν και αναγνωρίζουν τη σημασία του ερωτήματος το οποίο τέθηκε και δραματικά από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στη γνωστή επιστολή του της 6 Ιουνίου προς αξιωματούχους της ΕΕ και του ΔΝΤ.
Στην παρούσα περίοδο η Κύπρος βρίσκεται υπό εσκεμμένη ομηρία. Η ομηρία αυτή αποσκοπεί σε έναν πολιτικό εκβιασμό «πακετοποίησηςς» της οικονομίας, των υδρογονανθράκων και του Κυπριακού, ώστε να τερματιστεί μια για πάντα (επιτέλους) το ευρύτερο πολιτικό ζήτημα και η Κύπρος να παύσει να λειτουργεί «αποσταθεροποιητικά», αναφορικά με τα δυτικο-τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή.
Κλειδί της επιτυχίας του σεναρίου αυτού θεωρείται ο καταλυτικός ρόλος που διαδραματίζει και θα διαδραματίσει το επόμενο διάστημα το ΔΝΤ. Κατά το σενάριο, η αξιολόγηση του Μνημονίου τον Ιούλιο θα οδηγήσει σε καινούρια μέτρα τον Σεπτέμβριο, χωρίς στο μεσοδιάστημα να έχει γίνει μέσω του μηχανισμού του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, η ανακεφαλαιοποίηση της ΤΚ. Και για να γίνω συγκεκριμένος , ένα από τα μέτρα που θα ζητηθούν από την κυβέρνηση είναι η περικοπή μισθών του δημοσίου μέχρι και της τάξης του 50%. Εδώ έχουμε συγκεκριμένες ενδείξεις ότι η πρώτη κυβερνητική ομάδα που θα στοχοποιηθεί είναι αυτή των δασκάλων (συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστημιακών). Στα ενδότερα του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, θεωρούνται άκρως προκλητικοί οι μισθοί και συντάξεις των καθηγητών στην Κύπρο σε σύγκριση με άλλες χώρες. συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Με την ΤΚ σε αναπηρία και τα επιπρόσθετα μετρά να επικρέμονται ως δαμόκλειος σπάθη , θα ζητηθεί ως αντάλλαγμα για τη συνέχιση του προγράμματος «διάσωσης», η διασύνδεσή του με το μελλοντικό πλούτο που θα προκύψει από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Υπογραμμίζω ότι μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί τέτοια διασύνδεση. Αλλά κατά το σενάριο η διασύνδεση (linkage) θα τεθεί ως όρος για την ανακεφαλαιοποίηση της ΤΚ και τη συνέχιση του υπό την καθοδήγηση του ΔΝΤ «προγράμματος διάσωσης». Εάν επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα ακολουθήσει, νομοτελειακά, η διασύνδεση και του πολιτικού ζητήματος. Και έτσι θα προκύψει το πακέτο.
Αυτοί που επεξεργάζονται το σενάριο αυτό επεδίωκαν και επιδιώκουν την πολιτική εκμηδένιση της Κύπρου ως δρώντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ακραία εκδοχή είναι ότι ίσως και να προκαλέσουν την κατάρρευση της οικονομίας της Κύπρου. Ανεξάρτητα, κινούνται βάσει σχεδίου με αιχμή του δόρατος το ΔΝΤ.
Το άλλο σενάριο, εναλλακτικό και ανεξάρτητο από το πρώτο, είναι η ανακεφαλαιοποίηση της ΤΚ να γίνει ανεξάρτητα του υφιστάμενου προγράμματος διάσωσης. Είναι ρεαλιστικό κάτι τέτοιο; Υπάρχουν κεφάλαια;
Εξ όσων γνωρίζω ναι και είναι … ρώσικα. Αν και ίσως να μην είναι ευρέως γνωστό, μια «επιτυχία» που καταγράφεται μέσα από την κρίση είναι ότι λόγω κυρίως της παρασκηνιακής δράσης του Αρχιεπισκόπου, Ρώσοι επενδυτές και επιχειρηματίες «πείστηκαν» να διατηρήσουν κεφάλαιά τους στην Κύπρο. Δεν το πράττουν λόγω αγαθοεργίας αλλά διότι έχουν συμφέροντα και προβλέπουν σε καλύτερες μέρες. Η εδώ και δεκαετίες εμπλοκή των Ρώσων στην Κύπρο είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία υψηλού επιπέδου υποδομών σε ένα περιβάλλον φιλικό και υψηλού επαγγελματικού επιπέδου. Τέτοιες υποδομές δεν φτιάχνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Εδώ η Κύπρος διατηρεί ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα.
Στα χαρτιά, σήμερα, οι Ρώσοι κατέχουν ένα μεγάλο πακέτο μετοχών της ΤΚ. Σε μια μελλοντική συνέλευση των μετόχων, που από όσα γνωρίζω προγραμματίζεται σύντομα και όχι αργότερα από τον Σεπτέμβρη, οι Ρώσοι μπορούν να καταστούν κυρίαρχοι. Μπορούν να αποκτήσουν την Τράπεζα Κύπρου. Μπορούν να γίνουν ιδιοκτήτες της. Και κατ’ επέκταση μπορούν να προχωρήσουν σε ανακεφαλαιοποίησή της. Αυτό θα είναι ότι το καλύτερο για την Κύπρο, εάν αναλογιστούμε τι περιμένει τον λαό και τον τόπο από τον Σεπτέμβριο, βάσει του προηγούμενου σεναρίου που περιέγραψα.
Είναι αδιανόητο να συμβεί κάτι τέτοιο, ή να «επιτραπεί» να συμβεί κάτι τέτοιο, είναι ο αντίλογος που έρχεται κατά νού. Είναι δυνατό να αγοράσουν οι Ρώσοι την Κύπρο;
Αυτό εξαρτάται από εμάς και πως αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη και επιβίωσή μας. Κατ’ αρχάς δεν θα είναι οι Ρώσοι που θα «αγοράσουν» την Κύπρο αλλά το «διεθνοποιημένο κεφάλαιο». Με το πρώτο σενάριο θα εκμηδενιστεί η Κύπρος και ο λαός της θα μετατραπεί σε είλωτες. Με το δεύτερο δίνεται η δυνατότητα να επανακτήσουμε σταδιακά και με τις αναγκαίες θυσίες, αρχικά τη χαμένη μας αξιοπρέπεια και μετά τη ελευθερία να διαφεντεύομε τον τόπο μας.
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω σενάρια, η συνεχιζόμενη εμπλοκή του ΔΝΤ στην Κύπρο δεν προσφέρει τίποτα παρά μόνο επιπρόσθετα δεινά. Επιπλέον αν γίνει αποδεκτό το πρώτο σενάριο, τότε το ΔΝΤ λειτουργεί κυριολεκτικά ως δούρειος ίππος για την πολιτική και οικονομική εκμηδένιση της Κύπρου. Και όλα αυτά για ένα δίς δολάρια συμβολής του ΔΝΤ στο «πρόγραμμα διάσωσης». Αν δεν καταφέρουν τίποτα άλλο οι ταγοί μας, ας συνασπισθούν τουλάχιστον με άλλες χώρες της ευρωζώνης με στόχο ένα πρόγραμμα σταδιακής απεμπλοκής του οργανισμού αυτού από την ευρωζώνη.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
