«Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δεν έχουν πλέον την
πολυτέλεια για μοναχικές πορείες», υπογραμμίζει ο Γ. Κουμουτσάκος,
ευρωβουλευτής της Ν.Δ., και προτείνει να αναληφθεί πρωτοβουλία -μιας
Αντάντ αλληλεγγύης του Νότου, όπως χαρακτηριστικά την αποκαλεί- με
ορίζοντα μέχρι τις εκλογές στη Γερμανία. Ως διπλωμάτης, επισημαίνει ότι η
Κύπρος έχει να δώσει μάχη σε πέντε μέτωπα, το οικονομικό, το κοινωνικό,
το πολιτικό, όπως επίσης στο γεωπολιτικό και το εθνικό και τονίζει ότι η
παρέμβαση Νταβούτογλου είναι «σαφής ένδειξη για το τι θα πρέπει να
αναμένεται».Συνέντευξη στον Μπάμπη Αγρολάμπο
-Τι καθιστά την Ε.Ε. τόσο αδύναμη στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και σε κάθε στροφή βλέπουμε να προκαλούνται περισσότερα προβλήματα από αυτά που πρέπει να αντιμετωπιστούν;
Η Ευρώπη βρίσκεται σε βαθιά «πολυ-κρίση». Κρίση ηγεσίας, κρίση θεσμικής λειτουργίας, κρίση οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, κρίση διεθνούς ρόλου και επιρροής. Το ευρωπαϊκό όραμα έχει θολώσει. Δεν συνεγείρει. Προσοχή όμως. Ακόμα και η πιο σκληρή κριτική για τις προφανείς αδυναμίες και παθογένειες της Ε.Ε. δεν συνιστά, ούτε και πρέπει να εκληφθεί ως άρνηση της αναγκαιότητας της Ενωμένης Ευρώπης. Χρειαζόμαστε έναν νέο τρόπο σκέψης για την Ευρώπη. Προστρέχοντας -όπου χρειάζεται- στις θεμελιώδεις κρυστάλλινες αρχές της δημιουργίας της και υιοθετώντας -όπου απαιτείται- νέες ρηξικέλευθες ιδέες στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης εμβάθυνσης.
-Μέχρι πρότινος υπήρχε η αίσθηση στην Ευρώπη ότι θα πορεύεται μέσα από τις αντιφάσεις της, με άξονες και συνθέσεις. Σε κάποιους πλέον έχει παγιωθεί η αίσθηση ότι ούτε άξονες υπάρχουν ούτε συνθέσεις. Αρα, έχει αλλάξει κατ’ ουσίαν η λειτουργία της Ε.Ε.;
Σήμερα -ίσως περισσότερο από ποτέ στην ιστορία τηςευρωπαϊκής ολοκλήρωσης- προτάσσονται στενά συμφέροντα και προτεραιότητες εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων, αντί της συλλογικής συντονισμένης δράσης και της απαραίτητης κοινοτικής αλληλεγγύης. Η ανεμπόδιστη επικράτηση της βούλησης του Βερολίνου και η κατάσταση «καταστολής» στην οποία βρίσκεται το Παρίσι καθιστούν τη διακυβέρνηση της ευρωζώνης πολύ λιγότερο ευρωπαϊκή απ’ αυτό που θα έπρεπε να είναι. Σε αυτό δεν φταίει μόνον η Γερμανία. Ευθύνη υπάρχει και στην αδυναμία των άλλων εταίρων να προτείνουν και να στηρίξουν μια συγκροτημένη και εφαρμόσιμη εναλλακτική πρόταση. Εάν αυτή η κατάσταση παγιωθεί, η Ευρωπαϊκή Ενωση κινδυνεύει να απολέσει ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της. Την παραγωγική σύνθεση απόψεων και εξισορρόπηση συμφερόντων.
-Θα μπορούσαν να διαμορφώσουν αντίρροπη άποψη οι χώρες του Νότου που πληρώνουν και το τίμημα της πολιτικής που έχει χαράξει η κυβέρνηση Μέρκελ; Και γιατί δεν το έκαναν μέχρι τώρα;
Παρά το ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου εδώ και τρία χρόνια υφίστανται, με βαθιά ύφεση και καλπάζουσα ανεργία, τις συνέπειες της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας, δεν έχουν έως τώρα διαμορφώσει μια ουσιαστική εναλλακτική πρόταση-αντίβαρο στη γερμανική συνταγή. Το “μέτωπο” των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου παραμένει κατακερματισμένο. Βασικός λόγος είναι ότι κάθε μια από αυτές τις χώρες προσπαθεί να αντιμετωπίσει με δικές της προσπάθειες την κρίση. Ειδικά χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία δείχνουν να αποφεύγουν συνειδητά τον «συγχρωτισμό» με τους «μικρούς» του Νότου. Βέβαια μετά την ωμή παραδοχή του κ. Ντάισελμπλουμ ότι το «κυπριακό μοντέλο» δεν είναι απολύτως «στεγανοποιημένο», πιστεύω ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου δεν έχουν πλέον την πολυτέλεια για «μοναχικές πορείες».
-Τι να κάνουν και πώς, δεδομένου ότι σε 6 μήνες είναι οι εκλογές στη Γερμανία και βεβαίως δεν μπορεί να φανταστεί κανείς πως θα αλλάξει η γερμανική πολιτική μέσα σε προεκλογική περίοδο.
Παρά τις μεγάλες αδυναμίες και τα λάθη της, η ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει η μόνη στρατηγική επιλογή για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και ειδικότερα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Ταυτόχρονα, και με ορίζοντα τις γερμανικές εκλογές θα πρέπει να εργαστούν με συνέπεια για τη συγκρότηση μιας «Αντάντ αλληλεγγύης του Νότου» όχι σε λογική εχθρότητας ή αντιπαλότητας προς τον Βορρά, αλλά ως ουσιαστική δική τους συμβολή στην προσπάθεια εξόδου από την εξαπλούμενη ύφεση και εισόδου στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Κάτι τέτοιο ενδεικτικά θα μπορούσε να γίνει στη βάση τεσσάρων σημείων: α) Να «ξεπαγώσει» το συμφωνημένο αλλά ξεχασμένο Σύμφωνο Ανάπτυξης και Απασχόλησης, β) Να ξανασυζητηθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της δυνατότητάς της να λειτουργεί και ως τράπεζα τελευταίας καταφυγής, γ) Να εφαρμοστεί πλήρως το εργαλείο των Ευρωπαϊκών Ομολόγων Εργου, δ) Να επεκταθεί η οδηγία για την ευρωπαϊκή εγγύηση των καταθέσεων έως 100.000 ευρώ.
-Στην περίπτωση της Κύπρου υπάρχουν πολλές διαφορετικές αναγνώσεις ως προς το αν η κυπριακή ηγεσία χειρίστηκε καλά τη διαπραγμάτευση ή αντιθέτως έπρεπε εξ αρχής να συμφωνήσει με το πρώτο πακέτο του Eurogroup και το θέμα να κλείσει εκεί. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;
Η αντίδραση της κυπριακής Βουλής στην πρώτη απόφαση του Eurogroup ήταν ώς έναν βαθμό προβλέψιμη. Το «κούρεμα» των έως 100.000 ευρώ εγγυημένων καταθέσεων έπληττε τον σκληρό πυρήνα της τραπεζικής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Το πρόβλημα δεν ήταν το συγκεκριμένο «όχι». Το τεράστιο σφάλμα ήταν ότι δεν υπήρχε επεξεργασμένη, ρεαλιστική και γι’ αυτό πειστική προς εταίρους και δανειστές εναλλακτική λύση. Οι τραγικές συνέπειες αυτής της απουσίας είναι γνωστές. Αυτό είναι και το κρίσιμο συμπέρασμα, το μεγάλο μάθημα και για την ελληνική πραγματικότητα. Ιδεοληψίες χωρίς ίχνος ρεαλισμού, στείρες αρνήσεις και πολιτικός καιροσκοπισμός συνιστούν άλμα στο κενό χωρίς αύριο. Η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται τώρα να δώσει μια ζωτικής σημασίας μάχη σε πέντε μέτωπα ταυτόχρονα: το οικονομικό, το κοινωνικό, το πολιτικό, το γεωπολιτικό και το εθνικό. Ολα είναι αλληλένδετα. Η βυθιζόμενη οικονομία με τις αντοχές της κοινωνίας και την πολιτική σταθερότητα και αυτή, με τη σειρά της, με τις δυνατότητες αξιοποίησης του γεωστρατηγικού δυναμικού του νησιού και της αποτελεσματικής διαχείρισης των πιέσεων για ταχεία επίλυση του Κυπριακού υπό ιδιαίτερα δυσμενείς όρους και συνθήκες.
-Φαντάζομαι ότι σε αυτό το τελευταίο εντάσσετε και τις τελευταίες προκλητικές ενέργειες του κ. Νταβούτογλου.
Ενα από τα θεμελιώδη συμπεράσματα του περασμένου οδυνηρού 15νθημέρου είναι ότι στη διεθνή πολιτική η μόνη σταθερή είναι τα γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα. Το επιβεβαίωσε η στάση της Μόσχας έναντι των κυπριακών αιτημάτων βοηθείας. Πρόσθετη επιβεβαίωση ήταν η επί πολύ καιρό προετοιμαζόμενη «συγγνώμη» του Ισραήλ προς την Τουρκία αλλά και σ’ ένα άλλο μέτωπο, το Κουρδικό, η έκκληση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν να «σιγήσουν» τα όπλα και να μιλήσουν οι ιδέες και η πολιτική. Η Τουρκία θέτει σε τροχιά διευθέτησης σοβαρά ζητήματα της εξωτερικής και εσωτερικής της πολιτικής. Ολα αυτά αυξάνουν την πίεση στο «άλυτο» Κυπριακό. Η προσπάθεια Νταβούτογλου να συνδέσει τη λύση του Κυπριακού με τον τρόπο εκμετάλλευσης του ενεργειακού δυναμικού της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι σαφής ένδειξη για το τι θα πρέπει να αναμένεται. Επαναλαμβάνω ότι η μόνη στρατηγική επιλογή για την Ελλάδα και την Κύπρο είναι η Ε.Ε. και η ευρωζώνη. Ο δρόμος πράγματι είναι δύσκολος, πιστεύω όμως ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε.
O κ. Γιώργος Κουμουτσάκος είναι ευρωβουλευτής της Ν.Δ.
