Γράφει ο Σταύρος Λυγερός ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ
κορυφαίων στελεχών του ΔΝΤ, αλλά και παραγόντων της ευρωζώνης, ότι το
πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής είναι λάθος ήρθαν δειλά να
αναγνωρίσουν αυτό που είναι πια εξόφθαλμο. Ολες οι προβλέψεις της
τρόικας, άλλωστε, έχουν διαψευσθεί και μάλιστα παταγωδώς. Το ΑΕΠ έχει
μειωθεί αθροιστικά αρκετά πάνω από το 20%, επιχειρήσεις καταστρέφονται
μαζικά, η ανεργία τρέχει ολοταχώς προς το εφιαλτικό 30% (στους νέους
αγγίζει το αδιανόητο 62%), τα οικονομικά και κοινωνικά ερείπια
πολλαπλασιάζονται συνεχώς, με δύο λόγια η ελληνική οικονομία έχει
εγκλωβισθεί σ’ ένα καθοδικό «σπιράλ θανάτου».Κάθε καλοπροαίρετος θα περίμενε ότι μετά και την αναγνώριση του λάθους η τρόικα θα αναζητούσε τρόπους για να το διορθώσει. Αντ’ αυτού, συνέχισε να πιέζει για την πιστή εφαρμογή του! Και επειδή είχε συνείδηση ότι η πολιτική της από τη φύση της δημιουργεί αποκλίσεις φρόντισε να επιβάλει τη ρήτρα αυτόματης δημοσιονομικής προσαρμογής, δηλαδή τη λήψη πρόσθετων μέτρων όταν θα διαπιστώνονται οι αναπόφευκτες αποκλίσεις.
Επειδή, όμως, η κυβέρνηση Σαμαρά πιέζεται όλο αυτό το διάστημα από την αντιπολίτευση, αλλά και από βουλευτές της συμπολίτευσης, να επικαλεσθεί τις ομολογίες για να ζητήσει αναθεώρηση της πολιτικής του μνημονίου μας προέκυψε η παρέμβαση του Ολι Ρεν. Μια παρέμβαση, η οποία -σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες- προκλήθηκε από τον Στουρνάρα!
Αρνητικές επιπτώσεις
Ο επίτροπος μας είπε ότι το λάθος αναφορικά με τον πολλαπλασιαστή είχε οριακή επίπτωση! Μέγα ψεύδος. Η αρνητική επίπτωση των μέτρων ήταν τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη απ’ όσο είχε προϋπολογίσει η τρόικα! Μας είπε ότι έφταιγε η πολιτική αστάθεια. Πρόκειται για γελοίο ισχυρισμό. Η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η οποία, παρά τις κατά καιρούς διαρροές, δεν απειλήθηκε. Πολύ περισσότερο η κυβέρνηση Παπαδήμου.
Για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και για να κλείσει την –ακαδημαϊκή, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Ντάισελμπλουμ- συζήτηση περί διόρθωσης του μνημονίου, ο Ολι Ρεν κατέφυγε σ’ ένα παλαιότερο επιχείρημα της τρόικας: η συνταγή είναι σωστή, αλλά εφαρμόσθηκε ελλιπώς! Υπενθυμίζουμε ότι ο εξαρχής δεδηλωμένος στόχος του μνημονίου ήταν η εσωτερική υποτίμηση. Εσωτερική υποτίμηση χωρίς ύφεση, όμως, δεν γίνεται. Με άλλα λόγια, η ύφεση ήταν σκοπός κι όχι απροσδόκητη παρενέργεια της εφαρμοζόμενης θεραπείας-σοκ.
Καμία ευθύνη
Ευρισκόμενη, όμως, στην πλεονεκτική θέση του εντολοδότη, η τρόικα δεν αναγνωρίζει την ευθύνη της. Αποδίδει τον εκτροχιασμό του προγράμματος στην ολιγωρία των κυβερνήσεων Παπανδρέου και Παπαδήμου. Αυτό, βεβαίως, δεν την εμπόδισε να τις υποστηρίξει, παρεμβαίνοντας συχνά με ανοίκειο τρόπο στον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό.
Είναι αξιοσημείωτο ότι πιο φανατικά κι από την ίδια την τρόικα πρόβαλε τον ίδιο ισχυρισμό η εγχώρια «παράταξη του μνημονίου». Η ειρωνεία είναι ότι δεν τον πρόβαλαν μόνο η επιχειρηματική ελίτ και τα κατεστημένα ΜΜΕ. Τον πρόβαλαν και κυβερνητικά στελέχη που εφάρμοσαν τη συνταγή, χωρίς, βεβαίως, να κάνουν αυτοκριτική! Το γεγονός ότι τόσο η «παράταξη του μνημονίου» όσο και η τρόικα αντιφάσκουν με τον εαυτό τους δεν τους ενοχλεί. Τον λογαριασμό, άλλωστε, τον πληρώνουν άλλοι.
Οι κυβερνήσεις Παπανδρέου και Παπαδήμου πράγματι επέδειξαν ολιγωρία. Δεν είναι, όμως, αυτές οι αιτίες που προκάλεσαν την ύφεση. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση Σαμαρά, που εκτελεί στο ακέραιο τις εντολές, αναπαράγει τις ίδιες καταστροφικές επιδόσεις. Ούτε η ταχύτερη εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, ούτε οι ιδιωτικοποιήσεις-εξπρές (σε εξευτελιστικές τιμές), ούτε οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, ούτε οι περαιτέρω μειώσεις μισθών και συντάξεων, ούτε οι πρόσθετοι φόροι, ούτε η ολοκληρωτική απελευθέρωση των προστατευμένων (όχι κλειστών) επαγγελμάτων, ούτε η απαγόρευση των απεργιών και των διαδηλώσεων αποτρέπουν την ύφεση. Το αντίθετο, μάλιστα.
Είναι αληθές ότι η τρόικα έχει επίσης συστήσει μείωση και εξορθολογισμό του κράτους, καθώς και πάταξη της φοροδιαφυγής. Οι συστάσεις αυτές, όμως, παρέμειναν περισσότερο ευχές παρά συγκεκριμένες απαιτήσεις. Η τρόικα έβαλε το μαχαίρι στον λαιμό των ελληνικών κυβερνήσεων για άλλους λόγους, αλλά όχι για να πατάξουν τη φοροδιαφυγή.
...και η κρυφή ατζέντα
ΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ δραστικά το κόστος εργασίας και κατεδαφίζοντας ολοκληρωτικά τα εργασιακά δικαιώματα δεν θα δρομολογηθεί ούτε η τριτοκοσμικού τύπου ανάπτυξη που υπόσχεται η τρόικα. Ο λόγος είναι απλός. Δίπλα μας βρίσκονται χώρες με ακόμα φθηνότερη εργασία. Ούτε η εσωτερική υποτίμηση θα εκτινάξει τις εξαγωγές, επειδή η μονοδιάστατη λιτότητα έχει επιβληθεί και στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που είναι οι κύριοι ανταγωνιστές της Ελλάδας στο ενδοευρωπαϊκό εμπόριο.
Ενας πρόσθετος λόγος που δεν θα έρθουν σοβαρές παραγωγικές επενδύσεις είναι ότι ο αποτρεπτικός παράγοντας της νομισματικής ρευστότητας δεν έχει εξαλειφθεί. Το Βερολίνο δηλώνει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ, αλλά ένας σοβαρός επενδυτής ξέρει καλά ότι αυτή η διαβεβαίωση έχει σχετική αξία. Σ’ όλες τις εκτιμήσεις διεθνών οίκων υπογραμμίζεται ότι ο εγκλωβισμός της ελληνικής οικονομίας στον φαύλο κύκλο της ύφεσης εγκυμονεί και τέτοιον κίνδυνο.
Γιατί, όμως, η τρόικα εμμένει φανατικά σε μία αποδεδειγμένα αποτυχημένη συνταγή; Ο δογματισμός της είναι δεδομένος, αλλά δεν είναι επαρκής εξήγηση. Η μόνη λογική απάντηση είναι ότι έχει κρυφή ατζέντα. Ολα δείχνουν ότι δεν επιδιώκει την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά τον βίαιο μετασχηματισμό της, τη διάλυση του «μικροϊδιοκτητικού τρόπου παραγωγής». Στόχος της είναι να καταστήσει την Ελλάδα χώρα φθηνών ευκαιριών για το μεγάλο ευρωπαϊκό (κυρίως γερμανικό) κεφάλαιο και ταυτοχρόνως παράδειγμα για τις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
