21 Ιουλίου 2016

Μια βεντέτα με παρελθόν


Η κορύφωση της έντασης στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το καθεστώς Ερντογάν, που είναι το κυρίαρχο στοιχείο της επόμενης μέρας του αποτυχόντος πραξικοπήματος, έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν, καθώς ήταν με μια μόνο παρένθεση η σταθερά στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας από την επαύριο της πρώτης εκλογικής νίκης του ΑΚΡ, τον Νοέμβριο του 2002. Την άνοιξη του 2003, λίγο πριν από την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, η Βουλή στην Αγκυρα απορρίπτει το αίτημα της Ουάσιγκτον για διέλευση αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων που θα εισέβαλαν από Βορρά και θα συντόμευαν την ανατροπή του Σαντάμ. Στις αρχές του καλοκαιριού του ίδιου χρόνου αμερικανικές δυνάμεις συλλαμβάνουν στο Βόρειο Ιράκ κομάντος του τουρκικού στρατού και τους επιφυλάσσουν μεταχείριση... Γκουαντάναμο!

Η καχυποψία παγιώνεται και στη σύγκρουση Ερντογάν - στρατηγών το 2007-2008 για την εκλογή του Γκιουλ στην Προεδρία αλλά και στην προσπάθεια δικαστικής απαγόρευσης της λειτουργίας του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ οι ΗΠΑ τηρούν ουδέτερη στάση. Μεσολαβεί μια διετής περίοδος αναζήτησης σύγκλισης από την αρχή του 2009 μέχρι την έκρηξη της αραβικής άνοιξης, στις αρχές του 2011, με σταθμούς τους λόγους του νεοεκλεγέντος τότε Ομπάμα στην Κωνσταντινούπολη και στο Κάιρο, όπου κάνει τολμηρά ανοίγματα στο πολιτικό Ισλάμ.

Οι προσδοκίες των ΗΠΑ βραχυκυκλώνονται μετά τη δημόσια φραστική επίθεση Ερντογάν στον πρόεδρο του Ισραήλ Πέρες, στο Νταβός, τον Ιανουάριο, και κυρίως μετά την αιματηρή κατάληψη του πλοίου Αλληλεγγύης «Μαβί Μαρμαρά» από κομάντος του Ισραήλ. Από την αρχή της αραβικής άνοιξης η Τουρκία έχει τη δική της ατζέντα, που σταδιακά από παρενόχληση γίνεται απειλή για τις ΗΠΑ.

Πριν από έναν και πλέον μήνα άνδρες των ειδικών δυνάμεων του στρατού των ΗΠΑ φωτογραφίζονται με τις στολές των Κούρδων ανταρτών της οργάνωσης PYG της Συρίας του ΡΚΚ και αποστέλλουν όλο το σχετικό υλικό σε ειδησεογραφικά πρακτορεία! Οι ΗΠΑ μαζί με τη Ρωσία και με πιο διακριτική συμβολή από το Ισραήλ, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία δύναμη, επενδύουν στη συγκρότηση de facto ανεξάρτητου Κουρδικού Κράτους στη Βορειοανατολική Συρία, μια δυναμική η οποία λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ισχύος των δυνάμεων του ΡΚΚ στη Νοτιοανατολική Τουρκία.

Δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε συμπτωματικό που ο Ομπάμα την άνοιξη του 2009 έκανε τα ανοίγματα προς το πολιτικό Ισλάμ από την Κωνσταντινούπολη και το Κάιρο. Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά την εκλογική νίκη του Μόρσι και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και τρία μετά την ανατροπή του από τον στρατό, η πολιτική των ΗΠΑ στην Τουρκία παρουσιάζει αναλογίες με αυτήν που εφαρμόστηκε στην Αίγυπτο.
kapopoulos@pegasus.gr