Ανησυχητικές χαρακτηρίζει τις πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία ο κορυφαίος Βρετανός ανταποκριτής Ρόμπερτ Φισκ,
ο οποίος μιλώντας στην «Εφημερίδα των Συντακτών» εκτιμά ότι ο κίνδυνος
πλέον εστιάζεται στο ενδεχόμενο να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος στη
γειτονική μας χώρα.Παράλληλα θεωρεί ότι οι εξελίξεις και η αστάθεια στην ευρύτερη
περιοχή δίνουν στο «Ισλαμικό κράτος» τη δυνατότητα μεγαλύτερης
στρατολόγησης νέων μελών, ενώ πιστεύει ότι η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας για
το μεταναστευτικό ουσιαστικά παρατείνει την αγωνία εκατοντάδων χιλιάδων
Σύρων που παραμένουν εγκλωβισμένοι στο τουρκικό έδαφος.
• Μπορεί η Τουρκία να συνεχίσει να ζει έτσι βαθιά διαιρεμένη και πόσο είναι τελικώς πιθανό ένα νέο πραξικόπημα; Σας ρωτώ επειδή ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ξεκινήσει καθαιρέσεις, φυλακίσεις και βασανισμούς χιλιάδων αξιωματικών και όχι μόνο. Αρκούν αυτές οι ενέργειες για να αποφευχθεί μια νέα απόπειρα ανατροπής του;
Δεν νομίζω ότι η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει να ζει τόσο διχασμένη! Φοβάμαι ότι ο πιθανότερος κίνδυνος πλέον είναι να ξεσπάσει ένας εμφύλιος πόλεμος γιατί η ένταση υφίσταται και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.Από τη Συρία, αφενός, και από τις κουρδικές περιοχές που βρίσκονται στη μεθόριό της αφετέρου, αλλά και συνολικά από τη μεγάλη κουρδική μειονότητα που υπάρχει στη χώρα.Νομίζω ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε μια γενικευμένη σύγκρουση και αποτελεί έναν διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο να καταστεί ακόμη περισσότερο αυταρχικός ο Ερντογάν.
• Ποιος πιστεύετε ότι βρίσκεται πραγματικά πίσω από την πρόσφατη απόπειρα πραξικοπήματος; Ανώτατοι αξιωματικοί; Ο Φετουλάχ Γκιουλέν; Υπάρχουν πολλές φήμες κι άλλα τόσα διαφορετικά σενάρια για το ποιος τελικώς οργάνωσε αυτό το πραξικόπημα…
Πράγματι, μπορούμε να εικάσουμε ότι πίσω από το πραξικόπημα βρίσκονται διάφοροι άνθρωποι, τόσο ο Γκιουλέν όσο και αξιωματικοί. Εκτιμώ πάντως ότι είναι κατά κύριο λόγο αξιωματικοί, οι οποίοι ανησυχούν για την αποδυνάμωση της θέσης του στρατού στην Τουρκία και πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση θα ήταν η ανατροπή του Ερντογάν.
• Γράψατε πρόσφατα ότι τα τελευταία γεγονότα στην Αγκυρα και την Κωνσταντινούπολη συνδέονται με την κατάρρευση των συνόρων, η οποία προκάλεσε βαθιές πληγές στη Συρία, την Αίγυπτο και άλλες χώρες του αραβικού κόσμου. Γιατί το λέτε αυτό;
Νομίζω ότι τα γεγονότα δείχνουν πως η Μέση Ανατολή συνολικά παραπαίει. Αξίζει να θυμηθούμε άλλωστε ότι οι εξελίξεις μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τουρκία άφησαν πολλές μειονότητες στην τύχη τους, χωρίς κράτος, όπως τους Κούρδους για παράδειγμα.Ολα αυτά δείχνουν πια να βαίνουν προς το τέλος τους, με την Τουρκία, αλλά και τη Συρία να βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο των εξελίξεων του αραβικού κόσμου.
• Εκτιμάτε ότι υπάρχουν ευθύνες της Δύσης για τη σημερινή κατάσταση στην Τουρκία και, εάν ναι, ποιες είναι αυτές;
Νομίζω ότι εμείς οι Δυτικοί έχουμε ευθύνες για τα όσα διαδραματίζονται στην Τουρκία. Οπως η πρόσφατη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης-Τουρκίας με στόχο να επιλυθεί ουσιαστικά το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ευρώπη.Ωστόσο, αυτό που συνέβη είναι να έχουμε τον εγκλωβισμό ενός τεράστιου όγκου συριακού πληθυσμού, ο οποίος παραμένει ουσιαστικά φυλακισμένος στην Τουρκία, αυξάνοντας έτσι το άγχος και την αγωνία των ανθρώπων αυτών.Παράλληλα προσδίδει ισχυρότερη δυναμική στον ISIS και περισσότερες δυνατότητες και ευκαιρίες προκειμένου να στρατολογήσει νέα μέλη στις τάξεις του. Είναι ένα γεγονός που το παρατηρούμε τόσο στην Τουρκία όσο και στην Αίγυπτο όπου έχει αυξηθεί η δραστηριότητα του ISIS.
• Ο Ερντογάν κυνήγησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα κανάλια και τις εφημερίδες. Ωστόσο, παραδόξως -και ειρωνεία της τύχης- ήταν αυτά ακριβώς που έσωσαν τελικώς τον ίδιο και τη χώρα του από το πραξικόπημα. Πώς το σχολιάζετε;
Συμφωνώ απολύτως. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν αυτά που έκαναν τον λαό να βγει στους δρόμους και ειδικά η ομιλία-έκκληση του Ερντογάν που έφτασε στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών, αναμεταδιδόμενη μέσα σε ελάχιστο χρόνο σε εκατομμύρια κινητά. Θα ήθελα ακόμη να προσθέσω ότι εάν τα μέσα αυτά υπήρχαν πριν από 20 χρόνια, στο πραξικόπημα του 1997, για παράδειγμα, τότε η κατάσταση θα είχε λάβει σίγουρα διαφορετική τροπή.
Κορυφαίος Βρετανός δημοσιογράφος και πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας The Independent, o 70χρονος Ρόμπερτ Φισκ έχει καλύψει τις εξελίξεις στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του 1970, στην Πορτογαλία την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974, τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, την ιρανική επανάσταση του 1979, τον σοβιετικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, τον πόλεμο του Κόλπου, τον πόλεμο της Βοσνίας, τον εμφύλιο της Αλγερίας, τον πόλεμο του Κοσόβου και του Αφγανιστάν το 2001, την εισβολή στο Ιράκ το 2003 και διαχρονικά το Μεσανατολικό. Εχει αποσπάσει τα περισσότερα βρετανικά και διεθνή βραβεία δημοσιογραφίας από κάθε άλλον ξένο ανταποκριτή και έχει ανακηρυχθεί επτά φορές Διεθνής Δημοσιογράφος της Χρονιάς.
• Μπορεί η Τουρκία να συνεχίσει να ζει έτσι βαθιά διαιρεμένη και πόσο είναι τελικώς πιθανό ένα νέο πραξικόπημα; Σας ρωτώ επειδή ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ξεκινήσει καθαιρέσεις, φυλακίσεις και βασανισμούς χιλιάδων αξιωματικών και όχι μόνο. Αρκούν αυτές οι ενέργειες για να αποφευχθεί μια νέα απόπειρα ανατροπής του;
Δεν νομίζω ότι η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει να ζει τόσο διχασμένη! Φοβάμαι ότι ο πιθανότερος κίνδυνος πλέον είναι να ξεσπάσει ένας εμφύλιος πόλεμος γιατί η ένταση υφίσταται και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.Από τη Συρία, αφενός, και από τις κουρδικές περιοχές που βρίσκονται στη μεθόριό της αφετέρου, αλλά και συνολικά από τη μεγάλη κουρδική μειονότητα που υπάρχει στη χώρα.Νομίζω ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε μια γενικευμένη σύγκρουση και αποτελεί έναν διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο να καταστεί ακόμη περισσότερο αυταρχικός ο Ερντογάν.
• Ποιος πιστεύετε ότι βρίσκεται πραγματικά πίσω από την πρόσφατη απόπειρα πραξικοπήματος; Ανώτατοι αξιωματικοί; Ο Φετουλάχ Γκιουλέν; Υπάρχουν πολλές φήμες κι άλλα τόσα διαφορετικά σενάρια για το ποιος τελικώς οργάνωσε αυτό το πραξικόπημα…
Πράγματι, μπορούμε να εικάσουμε ότι πίσω από το πραξικόπημα βρίσκονται διάφοροι άνθρωποι, τόσο ο Γκιουλέν όσο και αξιωματικοί. Εκτιμώ πάντως ότι είναι κατά κύριο λόγο αξιωματικοί, οι οποίοι ανησυχούν για την αποδυνάμωση της θέσης του στρατού στην Τουρκία και πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση θα ήταν η ανατροπή του Ερντογάν.
• Γράψατε πρόσφατα ότι τα τελευταία γεγονότα στην Αγκυρα και την Κωνσταντινούπολη συνδέονται με την κατάρρευση των συνόρων, η οποία προκάλεσε βαθιές πληγές στη Συρία, την Αίγυπτο και άλλες χώρες του αραβικού κόσμου. Γιατί το λέτε αυτό;
Νομίζω ότι τα γεγονότα δείχνουν πως η Μέση Ανατολή συνολικά παραπαίει. Αξίζει να θυμηθούμε άλλωστε ότι οι εξελίξεις μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τουρκία άφησαν πολλές μειονότητες στην τύχη τους, χωρίς κράτος, όπως τους Κούρδους για παράδειγμα.Ολα αυτά δείχνουν πια να βαίνουν προς το τέλος τους, με την Τουρκία, αλλά και τη Συρία να βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο των εξελίξεων του αραβικού κόσμου.
• Εκτιμάτε ότι υπάρχουν ευθύνες της Δύσης για τη σημερινή κατάσταση στην Τουρκία και, εάν ναι, ποιες είναι αυτές;
Νομίζω ότι εμείς οι Δυτικοί έχουμε ευθύνες για τα όσα διαδραματίζονται στην Τουρκία. Οπως η πρόσφατη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης-Τουρκίας με στόχο να επιλυθεί ουσιαστικά το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ευρώπη.Ωστόσο, αυτό που συνέβη είναι να έχουμε τον εγκλωβισμό ενός τεράστιου όγκου συριακού πληθυσμού, ο οποίος παραμένει ουσιαστικά φυλακισμένος στην Τουρκία, αυξάνοντας έτσι το άγχος και την αγωνία των ανθρώπων αυτών.Παράλληλα προσδίδει ισχυρότερη δυναμική στον ISIS και περισσότερες δυνατότητες και ευκαιρίες προκειμένου να στρατολογήσει νέα μέλη στις τάξεις του. Είναι ένα γεγονός που το παρατηρούμε τόσο στην Τουρκία όσο και στην Αίγυπτο όπου έχει αυξηθεί η δραστηριότητα του ISIS.
• Ο Ερντογάν κυνήγησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα κανάλια και τις εφημερίδες. Ωστόσο, παραδόξως -και ειρωνεία της τύχης- ήταν αυτά ακριβώς που έσωσαν τελικώς τον ίδιο και τη χώρα του από το πραξικόπημα. Πώς το σχολιάζετε;
Συμφωνώ απολύτως. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν αυτά που έκαναν τον λαό να βγει στους δρόμους και ειδικά η ομιλία-έκκληση του Ερντογάν που έφτασε στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών, αναμεταδιδόμενη μέσα σε ελάχιστο χρόνο σε εκατομμύρια κινητά. Θα ήθελα ακόμη να προσθέσω ότι εάν τα μέσα αυτά υπήρχαν πριν από 20 χρόνια, στο πραξικόπημα του 1997, για παράδειγμα, τότε η κατάσταση θα είχε λάβει σίγουρα διαφορετική τροπή.
Κορυφαίος Βρετανός δημοσιογράφος και πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας The Independent, o 70χρονος Ρόμπερτ Φισκ έχει καλύψει τις εξελίξεις στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του 1970, στην Πορτογαλία την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974, τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, την ιρανική επανάσταση του 1979, τον σοβιετικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, τον πόλεμο του Κόλπου, τον πόλεμο της Βοσνίας, τον εμφύλιο της Αλγερίας, τον πόλεμο του Κοσόβου και του Αφγανιστάν το 2001, την εισβολή στο Ιράκ το 2003 και διαχρονικά το Μεσανατολικό. Εχει αποσπάσει τα περισσότερα βρετανικά και διεθνή βραβεία δημοσιογραφίας από κάθε άλλον ξένο ανταποκριτή και έχει ανακηρυχθεί επτά φορές Διεθνής Δημοσιογράφος της Χρονιάς.
