Το Ράιχσταγκ του «σουλτάνου»

Ευσταθούν ή όχι οι θεωρίες συνωμοσίας για το πραξικόπημα στην Τουρκία; Η απάντηση είναι ότι το ερώτημα δεν ενδιαφέρει κατά προτεραιότητα, καθώς ό,τι και να συνέβη είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν και η ηγετική ομάδα του ΑΚΡ είχαν έτοιμο το δικό τους πραξικόπημα, το οποίο υλοποίησαν με μεθόδευση που προδίδει λεπτομερή προετοιμασία, όπως λίστες συλλήψεων, μαζικές αποστρατείες και εκκαθαρίσεις, και κυρίως ετοιμοπόλεμες δυνάμεις της Αστυνομίας. Με τον ίδιο τρόπο που μικρή σημασία έχει αν ο Ολλανδός αναρχικός Βαν Ντερ Λούμπε έβαλε φωτιά στο Ράιχσταγκ στις αρχές του 1933 ή αν τη φωτιά την άναψαν οι ίδιοι οι ναζί, καθώς ο Χίτλερ αξιοποίησε το γεγονός για να κηρύξει δικτατορία.

Ο μεγαλύτερος εχθρός του Ερντογάν και του καθεστώτος ΑΚΡ είναι τώρα ο εαυτός τους, να μην μπορέσουν δηλαδή να αυτοσυγκρατηθούν και να ξεφύγουν έστω και από ένα προσχηματικό πλαίσιο κοινοβουλευτικής νομιμότητας: Να μην περιοριστούν στη σουλτανική προεδρία που είχε προετοιμάσει ο Ερντογάν, αλλά να εγκαθιδρύσουν ένα de facto μονοκομματικό καθεστώς, με το φιλοκουρδικό HDP εκτός νόμου, το εθνικιστικό ΜΗΡ κάτω του ορίου του 10% και την επόμενη Βουλή δικομματική, με τους ξεθωριασμένους κεμαλικούς του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος να δίνουν το άλλοθι του πλουραλισμού...

Αν το παραπάνω σενάριο υλοποιηθεί, θα πρόκειται για πραξικόπημα Ερντογάν, που παραπέμπει σε καθεστώτα σαν αυτά των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών στην Κεντρική Ασία, θα πρόκειται για ένα ημιδικτατορικό καθεστώς που θα αφήνει ως μοναδική διέξοδο σε κάθε δύναμη, μορφή και έκφανση αντιπολίτευσης την αντικαθεστωτική δράση κάθε μορφής.

Η καταστολή του πραξικοπήματος που πήρε τη μορφή ταπείνωσης και εξευτελισμού των Ενόπλων Δυνάμεων από την Αστυνομία και την πολιτοφυλακή παρακρατικών του καθεστώτος άνοιξε μια πληγή εμφύλιας αντιπαράθεσης που είναι πρωτόγνωρη στην Ιστορία της Τουρκίας από το 1923 μέχρι και σήμερα: Πρόκειται για τους ίδιους παρακρατικούς που πριν από τρία χρόνια ως αγανακτισμένοι πολίτες προπηλάκιζαν τους εξεγερμένους του πάρκου Γεζί στην Κωνσταντινούπολη.

Τα όσα συνέβησαν το βράδυ της Παρασκευής και του Σαββάτου στην Τουρκία είναι τομή στην Ιστορία της χώρας, που θυμίζει διχασμένες κοινωνίες, όπως της Αιγύπτου, της Αλγερίας και της Τυνησίας. Μια βαθιά διχασμένη χώρα, όπου οι μηχανισμοί του καθεστώτος Ερντογάν γνωρίζουν ότι αν χάσουν τη διακυβέρνηση θα υποστούν πολύ χειρότερα από τις ταπεινώσεις στις οποίες υπέβαλαν τους αιχμάλωτους αντιπάλους τους, με άλλα λόγια ταυτίζουν πλέον την επιβίωσή τους με τη με κάθε κόστος περιχαράκωση στην εξουσία.
kapopoulos@pegasus.gr