Αν η μάνα μου ήθελε να με παρακολουθήσει στην άγρια εποχή της εφηβείας μου, μόνο ένας τρόπος υπήρχε να το κάνει: να ρωτήσει τους φίλους μου. Φυσικά, κανένας δεν έσπαζε την ομερτά και όπως τη μαφία της Σικελίας, κρατούσαμε τα μυστικά μας καλά κρυμμένα. Κι αφού κανένας μας δεν έγραφε ημερολόγιο, δεν υπήρχαν καθόλου αποδείξεις για το τι κάναμε και το τι λέγαμε.
 
Ακριβώς το αντίθετο με ό,τι γίνεται σήμερα, που κάθε κίνηση των εφήβων καταγράφεται από τους ίδιους στα πάμπολλα κοινωνικά δίκτυα που έχουν στη διάθεσή τους. Θεωρητικά είναι πολύ εύκολο για ένα γονιό να κατασκοπεύσει το παιδί του, φτάνει να έχει την όρεξη και τις γνώσεις να το «κυνηγά» από το Facebook στο Instagram και από το Viber στο Snapchat. Στην πράξη όμως οι έφηβοι είναι ένα βήμα μπροστά από τους γονείς τους. Κάθε φορά που νιώθουν τη γονεϊκή ανάσα πάνω από τους ώμους τους, απλά την κάνουν για άλλο μέσο.
 
Όσο όμως οι γονείς και να το παίζουν Τζέιμς Μποντ, δεν θα καταφέρουν να ελέγξουν τις κινήσεις των παιδιών τους, γιατί όπως όλες οι διωκτικές αρχές, βρίσκονται πάντα ένα βήμα πίσω. 
 
«Καταστήσαμε πολύ δύσκολο για τους γονείς να εκθέτουν τα παιδιά τους στο Snapchat», είπε ο 25χρονος Έβαν Σπίγκελ, γενικός διευθυντής της εφαρμογής, στην οποία τα μηνύματα, οι φωτογραφίες και τα βίντεο που αποστέλλονται διαγράφονται δέκα δευτερόλεπτα μετά τη λήψη τους.
 
Πολλοί γονείς αγοράζουν στα παιδιά τους κινητό τηλέφωνο με τη συμφωνία πως θα έχουν αυτοί τον έλεγχό του. «Πληρώνω τον λογαριασμό, άρα δικαιούμαι να ξέρω τι κάνεις», είναι η συνηθισμένη ατάκα που λένε, νομίζοντας πως έχουν το πάνω χέρι. Αμ κούνια που τους κούναγε. Υπάρχουν τόσες ευκαιρίες για να ξεφύγει ένα παιδί από το άγρυπνο μάτι του γονιού, που δεν έχει κανένα νόημα όλο αυτό το ανελέητο κυνήγι. Υπάρχουν εφαρμογές που εξαφανίζουν ίχνη, που σβήνουν δεδομένα, που δεν εμφανίζονται καν στη συσκευή. Όσο για τα κοινωνικά δίκτυα, αρκεί μια αλλαγή username και να χαθεί κάθε επαφή. Ελάχιστοι γονείς έχουν τις τεχνικές γνώσεις για να μπορούν να παρακολουθούν πλήρως τα παιδιά τους.
 
Και ας το ομολογήσουμε. Όλος αυτός ο αγώνας να γνωρίζουμε τι κάνουν τα παιδιά μας στο ίντερνετ δεν αφορά μόνο την αγωνία μας να τα προστατέψουμε. Είναι και εν μέρει μια νοσηρή περιέργεια να ξέρουμε τι κάνουν και μια προσπάθεια να τα ελέγξουμε.
 
Το κυνηγητό από εφαρμογή σε εφαρμογή και από μέσο σε μέσο δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα. Οι γονείς που γίνονται κατάσκοποι δεν καταφέρνουν δυστυχώς να εξαλείφουν τους κινδύνους που καραδοκούν στο ίντερνετ. Τα πράγματα είναι δύσκολα, γιατί τα παιδιά είναι συνεχώς εκτεθειμένα σε κινδύνους. Πρόκειται για μια γενιά που μεγαλώνει και είναι online, με όλες τις αρνητικές και θετικές συνέπειες.
 
Η δική μας η γενιά πειραματίστηκε με το ίντερνετ. Μάθαμε σιγά σιγά πώς να χειριζόμαστε το νέο μέσο. Αντίθετα, οι νέοι σήμερα μεγαλώνουν με αυτό. Πρόκειται για έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής, για μια νοοτροπία που όσο και να προσπαθούμε, δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε πλήρως, αφού απέχει έτη φωτός από τη δική μας.
 
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο η κατασκοπεία δεν είναι λύση. Το μόνο που μπορεί να σώσει γονείς και παιδιά είναι η συνεχής ενημέρωση και η επικοινωνία για τους κινδύνους που κρύβονται στο διαδίκτυο. Η πρόληψη είναι η καλύτερη λύση. Μιλούμε, εξηγούμε και είμαστε έτοιμοι να αφουγκραστούμε οποιαδήποτε ανησυχία τους για να τα βοηθήσουμε. Είναι ίσως το μόνο που μπορούμε να κάνουμε.
 
Η ΑΦΟΡΜΗ: Η έκδοση του βιβλίου «American Girls: Social Media and the Secret Lives of Teenagers» της Nancy Jo Sales γύρω από τη ζωή των εφήβων στο διαδίκτυο.