31 Οκτωβρίου 2015

«Θρηνούμε, αλλά δεν φοβόμαστε»

Κωνσταντινούπολη: θεατρικό δρώμενο αναπαράστασης της επίθεσης στην Αγκυρα.
Αποστολή, Κωνσταντινούπολη 
Η «Εφ.Συν.» βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη την τελευταία προεκλογική εβδομάδα και συνομίλησε με εκείνους που ορθώνουν το ανάστημά τους ενάντια στον ολοκληρωτισμό του Ταγίπ Ερντογάν: οι μαρτυρίες από τη φρικιαστική έκρηξη της 10ης Οκτωβρίου στην Αγκυρα, το κλίμα πόλωσης που καλλιεργείται εν όψει εκλογών, η φίμωση και η χειραγώγηση των ΜΜΕ και το σύνθημα για τη συνέχιση του αγώνα για την ειρήνη και τη δημοκρατία.

Ο17χρονος Χουνκιάρ Οζλουτάς Ο17χρονος Χουνκιάρ Οζλουτάς | ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΥΡΙΚΟΣ
Δεν είδαμε καθόλου αστυνομία στον χώρο της συγκέντρωσης, πράγμα εξαιρετικά περίεργο. Προχωρούσαμε προς τη συγκέντρωση χαλαροί. Ακουσα μια έκρηξη. Γύρισα να δω και κατάλαβα πως κάτι κακό έγινε. Οι άνθρωποι έτρεχαν. Στη συνέχεια δεύτερη έκρηξη, αυτή τη φορά πολύ κοντά. Ενιωσα επάνω μου αίματα. Ολοι γύρω μου πεσμένοι.Τους σκουντούσα και τους φώναζα να σηκωθούν. Δεν κουνιόταν κανείς. Ετρεξα προς ένα πάρκο. Γινόταν χαμός. Οι άνθρωποι ούρλιαζαν.Με πήραν κάποια παιδιά, μου έβγαλαν το πουκάμισο για να πλυθώ. Φοβήθηκαν μήπως είχα πληγωθεί. Προσπαθούσαν να καθαρίσουν κάτι από την πλάτη μου. Ηταν ανθρώπινη σάρκα. Ημουν μπερδεμένος, δεν μπορούσα ακόμη να καταλάβω τι είχε συμβεί.
Πήρα τηλέφωνο τη μητέρα μου και της είπα ότι είμαι καλά.
Τον λένε Χουνκιάρ Οζλουτάς και είναι μαθητής 17 ετών. Νωρίτερα εκείνη τη μέρα είχε μπει χαρούμενος με τους φίλους στο λεωφορείο του συνδικάτου εκπαιδευτικών από μια γειτονιά της Πόλης, όπου τον συναντήσαμε, για την Αγκυρα.

«Κάθε μέρα σε κηδείες»

Η Αϊσέ Ερντέμ Η Αϊσέ Ερντέμ, επικεφαλής του φιλοκουρδικού HDP στην Κωνσταντινούπολη | ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΥΡΙΚΟΣ
Κωνσταντινούπολη, τέλος Οκτωβρίου 2015, λίγες στιγμές πριν από τις εκλογές σε μια Τουρκία, που ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί, με νωπές ακόμη τις μνήμες από το αιματηρό χτύπημα στην Αγκυρα.
«Δεν είναι μια φυσιολογική προεκλογική περίοδος αυτή που διανύουμε. Σχεδόν κάθε μέρα μετά την επίθεση πήγαινα σε μία κηδεία. Υπάρχει μεγάλη οργή και εκφράζεται στις κηδείες. Οι ίδιοι άνθρωποι εκφράζονται διαφορετικά στις κηδείες και διαφορετικά στις προεκλογικές δραστηριότητες, όπου επιχειρείται ‘‘να μην πέσει λάδι στη φωτιά’’» μας λέει η Αϊσέ Ερντέμ, μία από τους δύο επικεφαλής του φιλοκουρδικού HDP στην Κωνσταντινούπολη (σχεδόν σε όλες τις σημαντικές θέσεις στελεχών το HDP υιοθετεί την υποχρεωτική «συμπροεδρία» από έναν άντρα και μία γυναίκα).
Η Αϊσέ, ακτιβίστρια οικολόγος, μέλος των Πρασίνων, δεν προέρχεται από κάποιο κουρδικό κόμμα και εξηγεί:
Εχουν γίνει πολλά που έφεραν κοντά ανθρώπους, οι οποίοι μέχρι πρότινος δεν ήταν εύκολο να συνεργαστούν. Και όχι μόνο όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στη Συρία, στη Ροζάβα και στον Νότο της Τουρκίας. Αλλά και όσα συνέβησαν με τα κινήματα στην Τουρκία, όπως της πλατείας Γκεζί, όπου ο κόσμος καταλάβαινε ότι πλέον δεν είναι μόνο οι αποκαλούμενοι ‘‘τρομοκράτες΄΄ που βρίσκονται στο στόχαστρο του κράτους. Ετσι έγινε δυνατή μια καινούργια ενότητα, αποτέλεσμα αυτής είναι και το HDP.
Για τις εκλογές ανησυχεί, καθώς «μέχρι την τελευταία στιγμή, τίποτε δεν είναι σίγουρο. Στον Νότο υπάρχουν ολόκληρες περιοχές που βρίσκονται ουσιαστικά υπό καθεστώς πολιορκίας με τον στρατό να φέρεται ως κατοχική δύναμη».
«Υπάρχει ένα εξαιρετικά οξυμένο κλίμα πόλωσης και εμφυλιακής αντιπαράθεσης εδώ και καιρό. Ο Ερντογάν έχει επενδύσει σε αυτό. Το χτύπημα στην Αγκυρα σχετίζεται με αυτό και οι εκλογές της 1ης Νοέμβρη επιδιώκεται να γίνουν σε αυτό το κλίμα» υπογραμμίζει ο Φερχάτ Σαρί, δημοσιογράφος στο HAYAT TV (αριστερό τηλεοπτικό παντουρκικής εμβέλειας κανάλι, από τα ελάχιστα που διάκεινται φιλικά προς το κουρδικό κίνημα).
Μας θυμίζει πως μετά το χτύπημα πολύς κόσμος στα μέσα δικτύωσης, αλλά και σε δημόσιες συζητήσεις, έλεγε για τα θύματα της βομβιστικής επίθεσης: «Οσοι βρέθηκαν εκεί δεν κρατούσαν τουρκικές σημαίες, όσοι ήταν εκεί ήταν Κούρδοι τρομοκράτες».
Στα γραφεία της εφημερίδας Evrensel τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας είναι παραπάνω από ορατά.
Συζητάμε με τον Φατίχ Πολάτ, διευθυντή της εφημερίδας, για τη λογοκρισία που επικρατεί στα Μέσα Ενημέρωσης:
Με δικαστική απόφαση απαγορεύτηκε στον Τύπο να αναφέρεται στην επίθεση.
«Δεν αναγνωρίζουμε την απαγόρευση. Δεν θα σιωπήσουμε» είναι ο τίτλος της Evrensel. Η απαγόρευση έσπασε στην πράξη και από άλλες εφημερίδες όπως η Hürriyet και η Cumhuriyet.
«Πώς μπορεί οι βομβιστές να χτυπάνε σε τόσο καίρια σημεία και χρονικά διαστήματα όπως έγινε και στο Σουρούτς και στην Αγκυρα, χωρίς να έχουν σχέσεις με την ίδια την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες;» αναρωτιέται ο Φατίχ, συνδέοντας άμεσα την επίθεση με το κράτος και την αστυνομία.
Από το ραδιόφωνο του ταξί ακούγονται ήχοι πυροβολισμών και εκρήξεων και στη συνέχεια η -σε επικό τόνο- φωνή του παρουσιαστή.
«Μεταδίδουν τα νέα από τις συγκρούσεις στα νότια. Ο εκφωνητής μιλάει για τους “μάρτυρες στρατιώτες του τούρκικου στρατού” που θυσιάζονται στη μάχη ενάντια στους τρομοκράτες. Τα μεγάλα Μέσα στην Τουρκία ποτέ δεν αναφέρονται ούτε δείχνουν εικόνες από τις απώλειες των Κούρδων λόγω των επιχειρήσεων του τουρκικού στρατού. Δείχνουν μόνο τις κηδείες των νεκρών στρατιωτών και μιλούν για τρομοκράτες» μας λέει ο συνοδός μας, Ερέν Μποζμπάς, μουσικός και κινηματογραφιστής.
Στο κτίριο TMMOB, του συνδικάτου των μηχανικών (ένα από τα τέσσερα που καλούσαν στη συγκέντρωση στην Αγκυρα) στο Μπέιογλου, στους γύρω δρόμους και έξω από τα μαγαζιά βλέπει κανείς παντού αφίσες που αναγράφουν: «Ντροπή για την Αγκυρα! Η ειρήνη θα νικήσει».
Τις υπογράφουν εργαζόμενοι στα καταστήματα της περιοχής.
Στο κτίριο των μηχανικών, πέρα από τις αφίσες της αιματοβαμμένης επίθεσης που έχουν μείνει στην είσοδο σαν υπενθύμιση όλων όσων έγιναν, ένα μεγάλο πανό κρέμεται από ψηλά.
Αναγράφει το σύνθημα των συγκεντρώσεων μία εβδομάδα μετά την επίθεση:
Θρηνούμε, αλλά δεν φοβόμαστε.

Μετατραυματικό στρες

«Για την Αριστερά αυτή η επίθεση ήταν σημείο τομής. Σήμερα ακόμα βρισκόμαστε σε κατάσταση μετατραυματικού στρες» μας λέει ο Στέφος Μπενλισόι, μέλος της αριστερής οργάνωσης Başlangıç («Ξεκινώντας»), καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, του οποίου η οικογένεια παρέμεινε εδώ μετά τα γεγονότα του 1955. Και συμπληρώνει:
Φαίνεται και από το προφίλ των θυμάτων ότι τα χτυπήματα του ISIS, με τη σαφή υποβοήθηση του βαθέος κράτους, έχουν σαφώς επιλεγμένους στόχους: τους Κούρδους, την Αριστερά, τα κοινωνικά ακροατήρια των λαϊκών στρωμάτων που αυτή θέλει να εκφράσει και τις πρακτικές της. Το μήνυμα είναι ότι απειλείσαι μόνο στον βαθμό που θα εμπλακείς με αυτές τις διαδικασίες, αυτούς τους χώρους και τα κινήματα.
Στον δε Νότο προσπαθούν να επιβάλουν μία κατάσταση χάους με ολόκληρες περιοχές να βρίσκονται ουσιαστικά σε συνθήκες στρατιωτικού καθεστώτος και τα εκλογικά κέντρα να στήνονται σε στρατώνες. Ισλαμιστικά κέντρα διακινούν φήμες για επικείμενη επίθεση στον ηγέτη του HDP Ντεμιρτάς.
Ο ίδιος αναφέρεται στις προηγούμενες σοκαριστικές επιθέσεις:
Το Ντιγιάρμπακιρ είναι η κοιτίδα των κουρδικών περιοχών και το Σουρούτς είναι μια ανάσα από το Κομπάνι. Φαντάζουν μακριά. Τώρα, μετά την Αγκυρα, ο κόσμος καταλαβαίνει ότι ο πόλεμος είναι πραγματικότητα και μέσα στην καρδιά της Τουρκίας. Το ζητούμενο είναι το ποια θα είναι η αντίδραση σε αυτή τη νέα πραγματικότητα.
Επιστρέφουμε για μια τελευταία κουβέντα με τον 17χρονο Χουνκιάρ:
Τώρα πια δεν έχω πλέον να φοβηθώ κάτι περισσότερο από όσα συνέβησαν εκείνη τη μέρα. Θα ξανακατεβώ σε πορείες γιατί στην Αγκυρα χάσαμε φίλους και συντρόφους και δώσαμε μια υπόσχεση σε αυτούς, να συνεχίσουμε ό,τι δεν μας άφησαν να τελειώσουμε εκείνη τη μέρα.
*δημοσιογράφος
Επιμέλεια: Κώστας Ζαφειρόπουλος