ΤΕΤΑΡΤΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΕΣΑ ΣΕ 20 ΜΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ Κάλπες αμφισβήτησης για Ερντογάν

Από τις τελευταίες, «αδιέξοδες» όπως αποδείχτηκε στην πράξη, εκλογές της 7ης Ιουνίου στην Τουρκία έγιναν πολλά και εξόχως συνταρακτικά.

Παρά τις προσπάθειες του Ερντογάν, το φιλοκουρδικό HDP είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπει και πάλι στο κοινοβούλιο ξεπερνώντας το όριο του 10%

Η χώρα μπήκε στη μάχη ενάντια στους τζιχαντιστές στη Συρία, ανοίγοντας παράλληλα τη βάση του Ιντσιρλίκ για τα αμερικανικά βομβαρδιστικά. Κήρυξε πόλεμο ενάντια στους Κούρδους του PKK αλλά και ενάντια στους Κούρδους της Συρίας. Ηρθε σε κόντρα με τη Ρωσία για το μέλλον του Ασαντ. Επλήγη από τρία πολύνεκρα τρομοκρατικά χτυπήματα στο εσωτερικό. Βυθίστηκε ακόμη πιο βαθιά στα χαρακώματα της ακραίας πολιτικής πόλωσης, στέλνοντας χιλιάδες αντιφρονούντες στη φυλακή και φιμώνοντας αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ. Παράλληλα, άρχισε να φλερτάρει με την ΕΕ διεκδικώντας σημαντικά ανταλλάγματα με αιχμή το προσφυγικό, το οποίο επίσης γιγαντώθηκε πέρα από κάθε έλεγχο.

Ενίσχυση εξουσιών
Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών φέρουν την προσωπική σφραγίδα ενός ανθρώπου, του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, όπως αποδείχτηκε στην πράξη, είναι ικανός να κάνει (και κάνει) τα πάντα για να ενισχύσει τις εξουσίες του πέρα από κάθε συνταγματικό ή δημοκρατικό όριο.
Σε αυτό το πλαίσιο και επειδή προφανώς δεν έμεινε ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα των εκλογών του Ιουνίου (την απώλεια της αυτοδυναμίας για την παράταξή του), ο Ερντογάν τορπίλισε τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, βύθισε την Τουρκία στην αστάθεια, και προκήρυξε νέες εκλογές για την 1η Νοεμβρίου με στόχο... τη συσπείρωση των υποστηρικτών του, την υπονόμευση των αντιπάλων του και την ανάκτηση της αυτοδυναμίας για το κόμμα του.

Κάπως έτσι, λοιπόν, η Τουρκία επιστρέφει αύριο στις κάλπες για τέταρτη φορά σε διάστημα μόλις 20 μηνών. Από τις εκλογές του Ιουνίου έχουν βέβαια γίνει πολλά. Ενα πράγμα ωστόσο δεν έχει αλλάξει σε σύγκριση με τότε, κι αυτό είναι το προβλεπόμενο εκλογικό αποτέλεσμα.

Παρά τις ραδιουργίες του, το ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εκτιμάται ότι δεν θα καταφέρει να ανακτήσει την αυτοδυναμία που έχασε. Οι δημοσκοπήσεις (των εταιρειών Metropoll, Sonar, Gezici) του δίνουν 40% με 43% (από 41% που είχε λάβει τον Ιούνιο), αλλά ταυτόχρονα «ανεβάζουν» και την αντιπολίτευση. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) ίσως ανέβει πάνω από το 25% (προσεγγίζοντας το 26% με 28%) και το εθνικιστικό MHP ίσως χάσει περί τις 2 μονάδες (πέφτοντας στο 14% από το 16%), ενώ το φιλοκουρδικό HDP είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπει και πάλι στο κοινοβούλιο ξεπερνώντας το όριο του 10%.

Στελέχη του HDP που μίλησαν στο «Εθνος» δεν κρύβουν μάλιστα την αισιοδοξία τους ότι το κόμμα θα καταφέρει να αυξήσει κατά 1 με 2 μονάδες το ποσοστό του (ανεβαίνοντας κοντά στο 15% από το 13% που είχε λάβει τον Ιούνιο).

Εάν τα προγνωστικά επιβεβαιωθούν και οι αυριανές εκλογές πραγματοποιηθούν χωρίς παρατράγουδα (όπως περιστατικά εκτεταμένης νοθείας), τότε η Τουρκία θα κληθεί από Δευτέρα να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Μένει να φανεί εάν θα επιτύχουν αυτές οι συνομιλίες.

Οι οιωνοί πάντως δεν είναι καλοί. Κάθε άλλο μάλιστα. Ενα από τα κορυφαία στελέχη του AKP, ο αντιπρόεδρος της παράταξης, Μεχμέτ Αλί Σαχίν, βγήκε ανοιχτά και μίλησε για το ενδεχόμενο νέας επιστροφής στις κάλπες εάν δεν υπάρξει αυτοδυναμία, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των άλλων κομμάτων. Το μόνο βέβαιο σε κάθε περίπτωση είναι ότι η Τουρκία ετοιμάζεται να εισέλθει σε μια νέα φάση έντασης, την τελική έκβαση της οποίας ουδείς μπορεί να προβλέψει.

Οι αποστάσεις του Γκιουλ
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση που θα κρατήσει ο Αμπντουλάχ Γκιουλ. Πρώην πρόεδρος της Τουρκίας και συνιδρυτής του AKP, ο Γκιουλ κρατάει πλέον αποστάσεις από τον Ερντογάν. Υπάρχουν μάλιστα φήμες ότι εάν το AKP δεν τα πάει καλά στις αυριανές εκλογές, τότε ο Γκιουλ ίσως να προχωρήσει στη δημιουργία ακόμη και ενός νέου κόμματος προκαλώντας τη διάσπαση του AKP. Ενδεικτική η δήλωση που αυτός έκανε στους FT υπέρ της προσέγγισης με το φιλοκουρδικό HDP.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ