Του Κώστα Ράπτη -Η Γαλλία και η Ιταλία ανησυχούν για την
πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Όμως κατά τον Romano Prodi δεν
ανησυχούν αρκετά –και δεν αντιδρούν όσο έντονα πρέπει απέναντι στην
κατεύθυνση που ακολουθούν τα πράγματα. Το άρθρο που υπέγραψαν από κοινού
και δημοσίευσαν στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera στις 31
Ιουλίου οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των δύο χωρών, Harlem Désir και
Sandro Gonzi, για την ενίσχυση της Ε.Ε. μέσω ενός άλματος στην
ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ήταν μια αρχή. Όμως ο καθηγητής Prodi αισθάνθηκε
την ανάγκη να μεταφέρει το μήνυμα περισσότερο ηχηρά, με δική του
παρέμβαση στο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδα Il Messagero. Επικαλείται
για τον λόγο αυτόν την ιδιότητα του πρώην προέδρου της Κομισιόν –αν και
το παρελθόν του στην ιταλική πρωθυπουργία φαίνεται ότι αποτελεί έναν
παράγοντα που τον κινητοποιεί εξίσου.
Χωρίς περιστροφές, ο Romano Prodi
διαπιστώνει μια μεγάλη στροφή στη γερμανική στρατηγική, η οποία εγείρει
ένα μεγάλο, και ακόμη αναπάντητο, ερώτημα: κατά πόσον δηλαδή η Γερμανία
σκοπεύει να πορευτεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης μόνη της (με
τη συνοδεία μερικών δορυφόρων) ή αντίθετα θα επιμείνει στην πολιτική
εκείνη, η οποία επέτρεψε και στην ίδια να ανακτήσει την εθνική της
ενότητα και να επιτύχει μιαν οικονομική θέση όλο και πιο ισχυρή.
Για τον Prodi, η συμφωνία για την Ελλάδα
ήταν ήδη μια κακή αρχή –καθώς αποτελεί έναν κακό συμβιβασμό, που θέτει
τα θεμέλια νέων εντάσεων στο μέλλον. Αν τα πράγματα αφήνονταν να
εξελιχθούν, χωρίς την παρέμβαση των ΗΠΑ, η κατάληξη που θα έπρεπε να
αναμένει κανείς, ήταν αυτή που πρότεινε ο Wolfgang Schaeuble και ήδη
επικροτεί το 70% των Γερμανών στις δημοσκοπήσεις –ήτοι η αποβολή της
Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Όμως, προτού βγεί ο Ιούλιος τα πράγματα
έγιναν κατά τον Prodi ακόμη χειρότερα, με την πρόταση Schaeuble να
αφαιρεθούν από την Κομισιόν εποπτικές οικονομικές αρμοδιότητες, οι
οποίες θα μεταφερθούν σε μιαν ισχυρή ανεξάρτητη τεχνική αρχή, "προφανώς
υπό τον έλεγχο του Βερολίνου”. Ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθαρίζει
ότι δεν αντιμετωπίζει τον Schaeuble παρά ως αξιόπιστο εκφραστή των
απόψεων του συνόλου της γερμανικής κυβέρνησης και προειδοποιεί ότι η
πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών δεν αποτελεί μία ιδέα
προοριζόμενη να αξιοποιηθεί σε μια μελλοντική αναθεώρηση των κοινοτικών
συνθηκών, αλλά μια προληπτική παρέμβαση του Βερολίνου για όσες αποφάσεις
σκοπεύουν ήδη να λάβουν οι Ευρωπαίοι επίτροποι –κατά εμφανή παραβίαση
των όρων ανεξαρτησίας τους.
Σε κάθε περίπτωση, τονίζει, από κανένα
κράτος-μέλος δεν μπορεί να ζητείται παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας, παρά
μόνο αν αυτή πρόκειται να μεταφερθεί σε ένα όργανο πραγματικά
υπερεθνικό, το οποίο θα αποφασίζει με βάση την αρχή της πλειοψηφίας και
θα τελεί υπό τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το "νομικό” αυτό ζήτημα είναι κατά τον
Prodi πολιτικό και πολιτικά πρέπει να αντιμετωπισθεί. Ο καθηγητής της
Bologna τονίζει ότι πρέπει να σημάνει συναγερμός, διότι οι πυλώνες της
κοινής πολιτικής υπονομεύονται, οδηγώντας μοιραία στη διάλυση της Ε.Ε.
ενώ το κύρος και το ειδικό της βάρος στον κόσμο μειώνεται. "Η παρούσα
παράλυση δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ: Δεν μπορούμε” προσθέτει
χαρακτηριστικά "να περιμένουμε το βρετανικό δημοψήφισμα ή τις εκλογές σε
οποιοδήποτε από τα 28 κράτη-μέλη”, αλλά θα πρέπει να αναληφθεί δράση
από τώρα, με επείγουσα πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Ιταλίας, ειδάλλως
ο πιο πρωτότυπος διεθνής θεσμός του τελευταίου αιώνα θα πέσει θύμα του
λαϊκισμού, της αποξένωσης και της έλλειψης αλληλεγγύης.
Ο ίδιος προτείνει ένα σχήμα που θα
εμπλέξει τα πολιτικά σώματα των '28” και θα καταλήξει σε μια Σύνοδο
Κορυφής για τις μελλοντικές προοπτικές της Ε.Ε., με τη συμμετοχή των
κυβερνήσεων, των ευρωπαϊκών θεσμών και των ευρωπαϊκών πολιτικών
κομμάτων.
Το ποιες ανησυχίες για την κατάσταση
ειδικότερα της δικής του χώρας κινητοποιούν τον Romano Prodi, προκύπτει
με σαφήνεια από άρθρο του Francesco Sisci στους Asia Times, γραμμένο επί
τη βάσει πολύωρων συζητήσεων με τον πρώην πρωθυπουργό. Εκεί
αποτυπώνεται η άποψη ότι η ενίσχυση των δεξιών ή αριστερών λαϊκιστικών
κινημάτων στις ευρωπαϊκές χώρες είναι ευθέως ανάλογη του βαθμού στον
οποίο οι Βρυξέλλες προσλαμβάνονται από τους λαούς ως απειλή, ενώ η
κατάρρευση της συμμετοχής στις εκλογικές διαδικασίες βγάζει από το
προσκήνιο τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους, γεγονός που προσφέρει
περισσότερο χώρο στους πιο "στρατευμένους”.
Στην Ιταλία, η μόνη μετριοπαθής δύναμη
που έχει διατηρήσει βάρος είναι το Δημοκρατικό Κόμμα του Matteo Renzi,
με τις "διόλου εντυπωσιακές επιδόσεις”, ενώ η Λέγκα του Βορρά του Matteo
Slavini εκ δεξιών και το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo εξ
αριστερών έχουν βαλθεί να οδηγήσουν τη χώρα εκτός ευρώ, με οποιοδήποτε
κόστος.
Κατά τον Prodi, το πολιτικό σύστημα που
οικοδομήθηκε στην Ιταλία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου προϋποθέτει
μια μετριοπαθή πλειοψηφία, η οποία ίσως και να μην υπάρχει πια. Όμως η
λύση σε αυτό δεν μπορεί να είναι ιταλική, αλλά ευρωπαϊκή –με την
καθοριστική βοήθεια των Αμερικανών, όπως συνέβη και στο παρελθόν.
CAPITAL.GR
