Οι εκλογές της 7ης Ιουνίου στην Τουρκία δεν ανέδειξαν αυτοδύναμη
κυβέρνηση. Αυτό αποτέλεσε κόλαφο στην προσπάθεια τόσο του A.K.P. να
διατηρηθεί στην εξουσία όσο και του Ερντογάν να προωθήσει τα σχέδιά του
για τη δημιουργία προεδρικού συστήματος. Ως ανώτατος άρχων και ρυθμιστής
των εξελίξεων, ο Πρόεδρος της Τουρκίας ήταν υπεύθυνος για την επόμενη
μέρα. Αυτό που συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές είναι πως οι αρχηγοί των
κομμάτων έχουν τη δυνατότητα να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού μέσα
σε 45 μέρες, διαφορετικά η χώρα προσφεύγει και πάλι σε πρόωρες εκλογές.
Τι μπορεί όμως να γίνει μέσα σε 45 μέρες;
Οι ατέρμονες συζητήσεις και οι προτάσεις συνεργασίας ειδικά ανάμεσα στα πιο όμορα ιδεολογικά κόμματα A.K.P. και M.H.P. κατέληξαν στο πουθενά. Έγινε γρήγορα προφανές ότι ο στόχος και του A.K.P. και του Ερντογάν είναι να ανεβάσουν τους τόνους, να δημιουργήσουν κλίμα έντασης έτσι ώστε το A.K.P. να μπορέσει να αντιστρέψει το χαμένο έδαφος δελεάζοντας τόσο ψηφοφόρους από τα δεξιά που πέρασαν στο M.H.P., όσο και ψηφοφόρους από τα αριστερά που πέρασαν στο H.D.P. για να κερδίσει την αυτοδυναμία. Σε ένα τέτοιο σενάριο είναι απαραίτητη η απονομιμοποίηση του αριστερού και κουρδικού κινήματος στα μάτια του λαού. Αυτή είναι μια εσωτερική πολιτική σύγκρουση που βαστάει χρόνια, και που ο τουρκικός και ο κουρδικός λαός έχει υποστεί της συνέπειές της.
Υπάρχει όμως και η περιφερειακή σύγκρουση, ο χαοτικός πόλεμος όλων εναντίων όλων που, ενώ μαίνεται εδώ και χρόνια στη Μέση Ανατολή, έχει φτάσει σε ένα αποφασιστικό σημείο. Αυτή η περιφερειακή σύγκρουση έδωσε στον Ερντογάν την ευκαιρία που ζητούσε.
Εκεί λοιπόν που για πολύ καιρό η Τουρκία φαινόταν να έχει δείξει ανοχή στους μαχητές της I.S.I.S., εφόσον πολλοί όχι μόνο χρησιμοποιούσαν τα εδάφη της για να περάσουν και να ενταχθούν στα στρατεύματα του χαλιφάτου, αλλά και πολλοί προέρχονταν από την Τουρκία ή μεταφέρονταν στην Τουρκία για περίθαλψη, ξαφνικά μια επίθεση αυτοκτονίας Τζιχαντιστών εναντίων Κούρδων στο Σουρέτς στα σύνορα με το Κομπάνι άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Άρχισε κύμα συλλήψεων εναντίον των Τζιχαντιστών οι οποίοι προέβησαν σε αντίποινα εναντίον του τουρκικού στρατού. Με λίγα λόγια, ο στρατός του χαλιφάτου ανακηρύχθηκε και επισήμως εχθρός της Τουρκίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι ταυτοχρόνως οι Κούρδοι που είδαν 32 νέους ανθρώπους να σφαγιάζονται στην επίθεση αυτοκτονίας, έγιναν επίσης στόχος του τουρκικού στρατού και της αστυνομίας σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας, άρχισαν κινητοποιήσεις και συλλήψεις, οι θέσεις του P.K.K. βομβαρδίστηκαν, ενώ εκείνο προέβη σε επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας αλλά και σε εγκληματικές ενέργειες εναντίων αθώων ανθρώπων.
Αυτή τη στιγμή επικρατεί πολεμικό κλίμα παντού στην Τουρκία. Τί έγινε άραγε ξαφνικά και από την ευφορία της επικράτησης του ειρηνικού κλίματος των εκλογών βρεθήκαμε στην κόψη του ξυραφιού; Υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια.
Το ένα σενάριο αφορά τα εσωτερικά της Τουρκίας. Το Α.Κ.P. και ο Ερντογάν προσπαθεί να ταυτίσει το P.K.K. με το H.D.P. του οποίου ο ηγέτης Σελαχαττίν Ντεμιρτάς έχει επανειλημμένα καταδικάσει τη βία, να καλλιεργήσει κλίμα φόβου και αμφισβήτησης ώστε ο κόσμος να απομακρυνθεί και το H.D.P. να μην πιάσει το όριο του 10% στις επόμενες εκλογές κι έτσι το Α.K.P. να πραγματοποιήσει τον στόχο του που είναι η αυτοδυναμία. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πολιτικής θα είναι καταστροφικά.
Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο σενάριο το οποίο εγγράφεται στη συνολικότερη σύγκρουση στην περιοχή. Η Τουρκία με την ανοχή των Αμερικανών αποφασίζει να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην περιοχή προκειμένου να βρεθεί μια οριστική λύση τουλάχιστον όσον αφορά τα εδάφη που θεωρεί εκείνη ζωτικό της χώρο. Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο ιδανική.
Η συμφωνία με την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν αφήνει κάποιο περιθώριο για μια διαδικασία όπου μπορούν στο ίδιο τραπέζι να βρεθούν Τούρκοι, Κούρδοι, Αμερικανοί, Ιρανοί, Ευρωπαίοι, ακόμη και ο στρατός του χαλιφάτου, και να διαπραγματευτούν με τον Άσαντ την επόμενη μέρα. Ήδη η Τουρκία κάλεσε τις χώρες του Ν.Α.Τ.Ο. σε σύσκεψη για το ζήτημα. Το πώς εγγράφεται ο ένας κύκλος σύγκρουσης, ο εσωτερικός, στον άλλον, τον εξωτερικό, μένει να το δούμε.
Οι ατέρμονες συζητήσεις και οι προτάσεις συνεργασίας ειδικά ανάμεσα στα πιο όμορα ιδεολογικά κόμματα A.K.P. και M.H.P. κατέληξαν στο πουθενά. Έγινε γρήγορα προφανές ότι ο στόχος και του A.K.P. και του Ερντογάν είναι να ανεβάσουν τους τόνους, να δημιουργήσουν κλίμα έντασης έτσι ώστε το A.K.P. να μπορέσει να αντιστρέψει το χαμένο έδαφος δελεάζοντας τόσο ψηφοφόρους από τα δεξιά που πέρασαν στο M.H.P., όσο και ψηφοφόρους από τα αριστερά που πέρασαν στο H.D.P. για να κερδίσει την αυτοδυναμία. Σε ένα τέτοιο σενάριο είναι απαραίτητη η απονομιμοποίηση του αριστερού και κουρδικού κινήματος στα μάτια του λαού. Αυτή είναι μια εσωτερική πολιτική σύγκρουση που βαστάει χρόνια, και που ο τουρκικός και ο κουρδικός λαός έχει υποστεί της συνέπειές της.
Υπάρχει όμως και η περιφερειακή σύγκρουση, ο χαοτικός πόλεμος όλων εναντίων όλων που, ενώ μαίνεται εδώ και χρόνια στη Μέση Ανατολή, έχει φτάσει σε ένα αποφασιστικό σημείο. Αυτή η περιφερειακή σύγκρουση έδωσε στον Ερντογάν την ευκαιρία που ζητούσε.
Εκεί λοιπόν που για πολύ καιρό η Τουρκία φαινόταν να έχει δείξει ανοχή στους μαχητές της I.S.I.S., εφόσον πολλοί όχι μόνο χρησιμοποιούσαν τα εδάφη της για να περάσουν και να ενταχθούν στα στρατεύματα του χαλιφάτου, αλλά και πολλοί προέρχονταν από την Τουρκία ή μεταφέρονταν στην Τουρκία για περίθαλψη, ξαφνικά μια επίθεση αυτοκτονίας Τζιχαντιστών εναντίων Κούρδων στο Σουρέτς στα σύνορα με το Κομπάνι άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Άρχισε κύμα συλλήψεων εναντίον των Τζιχαντιστών οι οποίοι προέβησαν σε αντίποινα εναντίον του τουρκικού στρατού. Με λίγα λόγια, ο στρατός του χαλιφάτου ανακηρύχθηκε και επισήμως εχθρός της Τουρκίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι ταυτοχρόνως οι Κούρδοι που είδαν 32 νέους ανθρώπους να σφαγιάζονται στην επίθεση αυτοκτονίας, έγιναν επίσης στόχος του τουρκικού στρατού και της αστυνομίας σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας, άρχισαν κινητοποιήσεις και συλλήψεις, οι θέσεις του P.K.K. βομβαρδίστηκαν, ενώ εκείνο προέβη σε επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας αλλά και σε εγκληματικές ενέργειες εναντίων αθώων ανθρώπων.
Αυτή τη στιγμή επικρατεί πολεμικό κλίμα παντού στην Τουρκία. Τί έγινε άραγε ξαφνικά και από την ευφορία της επικράτησης του ειρηνικού κλίματος των εκλογών βρεθήκαμε στην κόψη του ξυραφιού; Υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια.
Το ένα σενάριο αφορά τα εσωτερικά της Τουρκίας. Το Α.Κ.P. και ο Ερντογάν προσπαθεί να ταυτίσει το P.K.K. με το H.D.P. του οποίου ο ηγέτης Σελαχαττίν Ντεμιρτάς έχει επανειλημμένα καταδικάσει τη βία, να καλλιεργήσει κλίμα φόβου και αμφισβήτησης ώστε ο κόσμος να απομακρυνθεί και το H.D.P. να μην πιάσει το όριο του 10% στις επόμενες εκλογές κι έτσι το Α.K.P. να πραγματοποιήσει τον στόχο του που είναι η αυτοδυναμία. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πολιτικής θα είναι καταστροφικά.
Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο σενάριο το οποίο εγγράφεται στη συνολικότερη σύγκρουση στην περιοχή. Η Τουρκία με την ανοχή των Αμερικανών αποφασίζει να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην περιοχή προκειμένου να βρεθεί μια οριστική λύση τουλάχιστον όσον αφορά τα εδάφη που θεωρεί εκείνη ζωτικό της χώρο. Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο ιδανική.
Η συμφωνία με την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν αφήνει κάποιο περιθώριο για μια διαδικασία όπου μπορούν στο ίδιο τραπέζι να βρεθούν Τούρκοι, Κούρδοι, Αμερικανοί, Ιρανοί, Ευρωπαίοι, ακόμη και ο στρατός του χαλιφάτου, και να διαπραγματευτούν με τον Άσαντ την επόμενη μέρα. Ήδη η Τουρκία κάλεσε τις χώρες του Ν.Α.Τ.Ο. σε σύσκεψη για το ζήτημα. Το πώς εγγράφεται ο ένας κύκλος σύγκρουσης, ο εσωτερικός, στον άλλον, τον εξωτερικό, μένει να το δούμε.
Ο δρόμος όμως που έχει καλυφθεί στη
διαδικασία ειρήνευσης μεταξύ Κούρδων και Τουρκίας είναι τόσο μακρύς που
δεν πρόκειται να θυσιαστεί για την οποιαδήποτε εσωτερική σκοπιμότητα,
πιστεύουν οι περισσότεροι εδώ. Εδώ όμως υπάρχει ένα παράθυρο
αυθαιρεσίας. Ο Ερντογάν δεν έδωσε την εντολή παρά έναν μήνα μετά τις
εκλογές. Κι έτσι οι 45 μέρες έχουν γίνει 55 και βάλε και θα είναι πιο
δύσκολες στο Ντιγιαρμπακίρ από ό,τι ήταν στο Πεκίνο.
ΧΡΟΝΟΣ 27 (07.2015) |