ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΠΟΥΛΛΑΔΟΥ- Η συνεργασία Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου-Ισραήλ αφήνει εκτός ενεργειακού παιχνιδιού την Τουρκία.Αναγκαία η δημιουργία μιας νέας στρατηγικής «επίλυσης» στο Κυπριακό που
θα διατηρήσει την Κύπρο στον ενεργειακό άξονα της Τουρκίας και όχι της
ΕΕ, τονίζει Τούρκος στρατηγικός αναλυτής
Στην ανάγκη η Τουρκία να αναζητήσει νέα στρατηγική προς επίλυση του
Κυπριακού, με αφορμή την ανακάλυψη του φυσικού αερίου στη λεκάνη της
Ανατολικής Μεσόγειου, αναφέρθηκε σε χθεσινή του ανάλυση ο Τούρκος
στρατηγικός αναλυτής Μπερίκ Γκιουνάι. Σε άρθρο του στην εφημερίδα
«Χουριέτ», που φέρει τον τίτλο «Μπορεί το φυσικό αέριο να επιλύσει το
κυπριακό ζήτημα;», ο Τούρκος καθηγητής, που συνεργάζεται επίσης με το
Στρατηγικό Ινστιτούτο «Hazar» της Τουρκίας, κάνοντας μια εκτενή ανάλυση
των ενεργειακών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, τόνισε τη σημασία
προσπάθειας εξεύρεσης λύσης, ούτως ώστε η Τουρκία να μη μείνει οριστικά
εκτός ενεργειακού παιχνιδιού.
Αναζήτηση πηγών από Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, αναφέρει πως η ανάγκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης γι' απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο με αφορμή και το Ουκρανικό, οδήγησε την Ένωση σε αναζήτηση νέων ενεργειακών πηγών όπως το Αζερμπαϊτζάν (αγωγός TANAP), το Βόρειο Ιράκ, ακόμη και το Ιράν, γεγονός που εξηγεί και τη θετική στάση της Ε.Ε. στις συζητήσεις για το ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας. Ωστόσο, τονίζει ο Τούρκος στρατηγικός αναλυτής, καμία από αυτές τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν αποτελεί ευρωπαϊκό έδαφος, γεγονός που οδήγησε την Ένωση σε πιο ενεργό εμπλοκή στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η «Νότια Κύπρος», όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελεί κράτος-μέλος.
Η Κύπρος στο επίκεντρο
Σύμφωνα με τον Γκιουνάι, η μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω της πιο σύντομης, φτηνής και ασφαλέστερης οδού αποτελεί προτεραιότητα για την Ε.Ε. «Το Ισραήλ είναι η ηγέτιδα χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο στο θέμα του φυσικού αερίου. Κατά την αντίληψη του Ισραήλ, η γραμμή Λιβάνου-Συρίας-Τουρκίας θα πρέπει να είναι η διαδρομή για να μεταφέρουν φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν είναι δυνατόν, λόγω του συριακού πολέμου και των κακών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ», αναφέρει ο καθηγητής, προσθέτοντας: «Επίσης, από πλευράς ΕΕ, στο πλαίσιο της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας είναι η εξεύρεση ενός τρόπου για να φέρει αυτό το φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Από αυτό το σημείο και μετά, όλη η προσοχή είναι στραμμένη στην Κύπρο».
Νέα στρατηγική…
Κατά την εκτίμησή του, η πολιτική αστάθεια στην Κύπρο λόγω του διαχωρισμού που υπάρχει, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανάγκη της Ε.Ε. για ενέργεια, πιέζει την Ευρώπη για άμεση λύση του Κυπριακού, γεγονός που αντιλήφθηκε και η ίδια η Τουρκία, που αναπροσαρμόζει την στρατηγική της. «Από την άλλη πλευρά, τα οικονομικά προβλήματα τόσο της Βόρειας όσο και της Νότιας Κύπρου, και η επιθυμία των Κυπρίων για επανένωση ως αποτέλεσμα των πρόσφατων κυβερνητικών αλλαγών και στις δύο πλευρές, κατέστησε αναγκαία για την Τουρκία τη χάραξη νέων στρατηγικών στο Κυπριακό», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Ενοχλεί η συνεργασία
Στη συνέχεια, ο Τούρκος αναλυτής αναφέρεται στην πρόσφατη τετραμερή ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου-Ισραήλ, η οποία, όπως λέει, αποσκοπεί στην άμεση μεταφορά του αερίου της Μεσογείου στην Ευρώπη. Ωστόσο, σημειώνει, ο διάδρομος που θα δημιουργηθεί δεν πρέπει να καθορίζεται αποκλειστικά από πολιτικές αποφάσεις, αλλά και από τα ενεργειακά κόστη που επιβάλλουν οι εταιρείες εξόρυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Δρ Γκιουνάι, χωρίς φυσικά να συνυπολογίζει τα πολλαπλά εσωτερικά προβλήματα που ταλανίζουν την Τουρκία, υποστηρίζει ότι είναι αδύνατον να μεταφερθεί το φυσικό αέριο στις ευρωπαϊκές χώρες χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψιν ο «ασφαλής» και «γρήγορος» δρόμος της Τουρκίας.
Ο ίδιος προχωρεί ένα βήμα παραπέρα σημειώνοντας: «Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία θα πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική στην Κύπρο, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, αλλά και λαμβάνοντας υπ' όψιν τα συμφέροντά της ως εγγυήτρια χώρα. Η Τουρκία χρειάζεται μια στρατηγική που θα οδηγήσει σε μια επανενωμένη Κύπρο, στην οποία οι δύο πλευρές θα έχουν ίσα δικαιώματα όσον αφορά την πολιτική, τη διοίκηση και την ενέργεια, αλλά υπό την προστασία της Τουρκίας (εγγυήσεις), σε αντίθεση με το 1960, όταν οι Έλληνες είχαν το πλεονέκτημα».
Εκτός παιγνιδιού η Τουρκία
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπ' όψιν, σημειώνει, ότι ενόσω η Τουρκία ακολουθεί μια πολιτική αδιεξόδου στο Κυπριακό για τη λύση, μπορεί να μείνει εκτός παιγνιδιού. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει και τα άλλα μέρη κάνουν βήματα χωρίς την Τουρκία. Η ΕΕ, η οποία θα έχει ήδη εισαγόμενο φυσικό αέριο από το κράτος-μέλος της (Κύπρος), θα αγοράσει επίσης φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Αίγυπτο για τη δική της ενεργειακή ασφάλεια», είπε, προσθέτοντας ότι «είναι βέβαιο ότι το φυσικό αέριο θα φθάσει στην ευρωπαϊκή αγορά, είτε μας αρέσει είτε όχι, και η Τουρκία δεν πρέπει ποτέ να υποτιμήσει ότι οι αγωγοί μπορούν να περάσουν μέσα από την Ελλάδα, ακόμη και αν αυτή η διαδρομή είναι πιο δαπανηρή». Σημαντική είναι επίσης η παρατήρηση του καθηγητή, πως η ανεργία στη «Βόρεια Κύπρο», οι οικονομικές συνθήκες, η στάση των νέων και τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η «Βόρεια Κύπρος» μετατοπίζεται σταδιακά προς την πλευρά της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, καταλήγει, είναι αναγκαίο για την Τουρκία να δημιουργήσει μια νέα κυπριακή στρατηγική, που θα διατηρήσει την Κύπρο στον άξονα της Τουρκίας και όχι της ΕΕ, ώστε οι αγωγοί φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να περάσουν μέσω της Τουρκίας, ώστε αυτή να καταστεί ένας αποτελεσματικός παίκτης στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. «Τέλος, η πιθανή επανένωση της Κύπρου πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν από την Τουρκία», ανέφερε.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Αναζήτηση πηγών από Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, αναφέρει πως η ανάγκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης γι' απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο με αφορμή και το Ουκρανικό, οδήγησε την Ένωση σε αναζήτηση νέων ενεργειακών πηγών όπως το Αζερμπαϊτζάν (αγωγός TANAP), το Βόρειο Ιράκ, ακόμη και το Ιράν, γεγονός που εξηγεί και τη θετική στάση της Ε.Ε. στις συζητήσεις για το ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας. Ωστόσο, τονίζει ο Τούρκος στρατηγικός αναλυτής, καμία από αυτές τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν αποτελεί ευρωπαϊκό έδαφος, γεγονός που οδήγησε την Ένωση σε πιο ενεργό εμπλοκή στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η «Νότια Κύπρος», όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελεί κράτος-μέλος.
Η Κύπρος στο επίκεντρο
Σύμφωνα με τον Γκιουνάι, η μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω της πιο σύντομης, φτηνής και ασφαλέστερης οδού αποτελεί προτεραιότητα για την Ε.Ε. «Το Ισραήλ είναι η ηγέτιδα χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο στο θέμα του φυσικού αερίου. Κατά την αντίληψη του Ισραήλ, η γραμμή Λιβάνου-Συρίας-Τουρκίας θα πρέπει να είναι η διαδρομή για να μεταφέρουν φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν είναι δυνατόν, λόγω του συριακού πολέμου και των κακών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ», αναφέρει ο καθηγητής, προσθέτοντας: «Επίσης, από πλευράς ΕΕ, στο πλαίσιο της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας είναι η εξεύρεση ενός τρόπου για να φέρει αυτό το φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Από αυτό το σημείο και μετά, όλη η προσοχή είναι στραμμένη στην Κύπρο».
Νέα στρατηγική…
Κατά την εκτίμησή του, η πολιτική αστάθεια στην Κύπρο λόγω του διαχωρισμού που υπάρχει, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανάγκη της Ε.Ε. για ενέργεια, πιέζει την Ευρώπη για άμεση λύση του Κυπριακού, γεγονός που αντιλήφθηκε και η ίδια η Τουρκία, που αναπροσαρμόζει την στρατηγική της. «Από την άλλη πλευρά, τα οικονομικά προβλήματα τόσο της Βόρειας όσο και της Νότιας Κύπρου, και η επιθυμία των Κυπρίων για επανένωση ως αποτέλεσμα των πρόσφατων κυβερνητικών αλλαγών και στις δύο πλευρές, κατέστησε αναγκαία για την Τουρκία τη χάραξη νέων στρατηγικών στο Κυπριακό», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Ενοχλεί η συνεργασία
Στη συνέχεια, ο Τούρκος αναλυτής αναφέρεται στην πρόσφατη τετραμερή ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου-Ισραήλ, η οποία, όπως λέει, αποσκοπεί στην άμεση μεταφορά του αερίου της Μεσογείου στην Ευρώπη. Ωστόσο, σημειώνει, ο διάδρομος που θα δημιουργηθεί δεν πρέπει να καθορίζεται αποκλειστικά από πολιτικές αποφάσεις, αλλά και από τα ενεργειακά κόστη που επιβάλλουν οι εταιρείες εξόρυξης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Δρ Γκιουνάι, χωρίς φυσικά να συνυπολογίζει τα πολλαπλά εσωτερικά προβλήματα που ταλανίζουν την Τουρκία, υποστηρίζει ότι είναι αδύνατον να μεταφερθεί το φυσικό αέριο στις ευρωπαϊκές χώρες χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψιν ο «ασφαλής» και «γρήγορος» δρόμος της Τουρκίας.
Ο ίδιος προχωρεί ένα βήμα παραπέρα σημειώνοντας: «Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία θα πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική στην Κύπρο, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, αλλά και λαμβάνοντας υπ' όψιν τα συμφέροντά της ως εγγυήτρια χώρα. Η Τουρκία χρειάζεται μια στρατηγική που θα οδηγήσει σε μια επανενωμένη Κύπρο, στην οποία οι δύο πλευρές θα έχουν ίσα δικαιώματα όσον αφορά την πολιτική, τη διοίκηση και την ενέργεια, αλλά υπό την προστασία της Τουρκίας (εγγυήσεις), σε αντίθεση με το 1960, όταν οι Έλληνες είχαν το πλεονέκτημα».
Εκτός παιγνιδιού η Τουρκία
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπ' όψιν, σημειώνει, ότι ενόσω η Τουρκία ακολουθεί μια πολιτική αδιεξόδου στο Κυπριακό για τη λύση, μπορεί να μείνει εκτός παιγνιδιού. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει και τα άλλα μέρη κάνουν βήματα χωρίς την Τουρκία. Η ΕΕ, η οποία θα έχει ήδη εισαγόμενο φυσικό αέριο από το κράτος-μέλος της (Κύπρος), θα αγοράσει επίσης φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Αίγυπτο για τη δική της ενεργειακή ασφάλεια», είπε, προσθέτοντας ότι «είναι βέβαιο ότι το φυσικό αέριο θα φθάσει στην ευρωπαϊκή αγορά, είτε μας αρέσει είτε όχι, και η Τουρκία δεν πρέπει ποτέ να υποτιμήσει ότι οι αγωγοί μπορούν να περάσουν μέσα από την Ελλάδα, ακόμη και αν αυτή η διαδρομή είναι πιο δαπανηρή». Σημαντική είναι επίσης η παρατήρηση του καθηγητή, πως η ανεργία στη «Βόρεια Κύπρο», οι οικονομικές συνθήκες, η στάση των νέων και τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η «Βόρεια Κύπρος» μετατοπίζεται σταδιακά προς την πλευρά της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, καταλήγει, είναι αναγκαίο για την Τουρκία να δημιουργήσει μια νέα κυπριακή στρατηγική, που θα διατηρήσει την Κύπρο στον άξονα της Τουρκίας και όχι της ΕΕ, ώστε οι αγωγοί φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να περάσουν μέσω της Τουρκίας, ώστε αυτή να καταστεί ένας αποτελεσματικός παίκτης στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. «Τέλος, η πιθανή επανένωση της Κύπρου πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν από την Τουρκία», ανέφερε.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
