Το συγκεκριμένο κείμενο
αποτελεί μια νομισματική πρόταση, συνεπικουρούμενη από ένα αναγκαίο
συνδυασμό παρεμβάσεων στην Ευρωζώνη με κατεύθυνση τη σύγκλιση,
επιχειρώντας να σκιαγραφήσω μια ορθολογική απάντηση στα αδιέξοδα που
έχουν παρουσιαστεί, κατά συνέπεια οφείλει να είναι εκτενές.
Προκειμένου να φιλοξενηθεί από την ηλεκτρονική έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών και με στόχο να είναι πιο εύκολα αναγνώσιμη, η πρόταση θα αναρτηθεί στο site σε 3 φάσεις, όσες είναι και οι ενότητες (τα μέρη) του κειμένου.Στην πρώτη ενότητα προσπαθώ σύντομα να περιγράψω τη σημερινή κατάσταση, το αδιέξοδο του σημερινού € και της παρουσιαζόμενης ως μοναδικής εναλλακτικής του, στη δεύτερη τη συγκεκριμένη νομισματική πρόταση και ότι αυτή συνεπάγεται και στην τρίτη αναφέρομαι στα απαιτούμενα της σύγκλισης των οικονομιών της ευρωζώνης, με προτεινόμενα μοντέλα, ενώ στο τέλος παρατίθενται κάποιες επεξηγήσεις, πρόσθετες αναφορές και συμπεράσματα.
Το κέντρο όμως θα είναι και ο τελικός αποδέκτης των δομικών ατελειών του € και, μάλιστα, αν δεν βρεθεί λύση στο διάστημα που απομένει, θα υποστεί ένα τεράστιο σοκ.Το κέντρο θα δει τις εξαγωγές του προς την περιφέρεια να μειώνονται δραματικά, το χρέος της περιφέρειας να σωρεύεται σε τεράστια ύψη και όταν έρθει η ώρα για την πραγματική αναδιάρθρωση, αυτό θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα για τις οικονομίες του κέντρου.Η ουσιώδης διαγραφή σημαντικού μέρους του χρέους μέσω της αναδιάρθρωσης, όπως προτείνει το ΔΝΤ, δεν θα γίνει εύκολα αποδεκτή από το κέντρο, όπως επίσης και η λύση των δημοσιονομικών μεταβιβάσεων (την οποία είχε προτείνει ο νέος επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Μορίς Όστφελντ).
Κάθε μέρα που περνά αυξάνεται ο αριθμός των επικριτών του €, με τη σημερινή του μορφή, εντός και εκτός Ευρώπης. Μια σαφή αναφορά επιχείρησαν και οι ΝΥΤ, με το κύριο άρθρο τους της Κυριακής 26/7, με τον τίτλο Πως το Ευρώ εξελίχθηκε σε παγίδα.
Ας αφήσουμε τη Δραχμή στον ιστορικό ρόλο της
Η απλή επιστροφή στο τοπικό νόμισμα, είτε ονομάζεται δραχμή είτε φέρει ένα λιγότερο συγκινησιακά φορτισμένο όνομα, δεν είναι η πολυπόθητη εναλλακτική στο σημερινό αδιέξοδο.
Ένα νόμισμα που θα διακυμαίνεται ελεύθερα στις αγορές, χωρίς καμία προστασία από κερδοσκοπικές κινήσεις, θα εκμηδενίσει σύντομα την αξία του, ενώ παράλληλα τεράστιο πλήγμα θα υποστεί και το €.Υπό αυτές τις συνθήκες το μεγαλύτερο ποσό του χρέους θα πρέπει να διαγραφεί, ενώ παράλληλα θα πρέπει η Ε.Ε. να δαπανήσει κονδύλια για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για ένα προσωρινό διάστημα, έως τη σύνδεση με μια νέα και πιο ζοφερή πραγματικότητα.
Με βάση τις ενδείξεις, σε αυτή την πραγματικότητα θα εξακολουθεί να λείπει ένα πλάνο για την παραγωγική ανασυγκρότηση και επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, παρά μόνο ευχολόγια και παροτρύνσεις για την καινοτομία, τις εξαγωγές, τη γεωργία και τον τουρισμό. Η υποτίμηση από μόνη της δεν επανεκκινεί την οικονομία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την δραματική πτώση της αμοιβής της εργασίας την τελευταία πενταετία, η οποία δεν παρήγαγε καμία θετική μεταβολή στην εγχώρια παραγωγή.
Το σημερινό € μετράει μέρες;
Όπως πλέον είναι πανθομολογούμενο, εφόσον λάβει τελικά χώρα η έξοδος της Ελλάδας από το € θα ακολουθήσουν και άλλοι, αργά ή γρήγορα. Οι ανισορροπίες μεταξύ Βορρά και Νότου δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα στο €.Το € είναι πλέον πρόβλημα και μεταξύ της Γαλλίας και της Ισπανίας, ή της Γαλλίας και της Ιταλίας.Φανταστείτε ένα όχημα με 18 ρόδες άνισου μεγέθους, από τις οποίες καθεμία ακολουθεί διαφορετική πορεία και με διαφορετική ταχύτητα, καταλαβαίνετε ποια θα είναι η κατάληξη του οχήματος, δυστυχώς αυτό είναι το σημερινό €.Συμπερασματικά, η νομισματική λύση για την Ελλάδα, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, δεν είναι ούτε η επιστροφή σε ένα τοπικό νόμισμα, χωρίς να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλάνο ανάπτυξης και με ένα νόμισμα ευάλωτο σε κερδοσκοπικές επιθέσεις, ούτε η παραμονή σε ένα € με τη σημερινή δομή του, που μεγεθύνει τα προβλήματα στις χώρες με τεράστιες ανισορροπίες στις οικονομίες τους.
Ο Νομισματικός
Προκειμένου να φιλοξενηθεί από την ηλεκτρονική έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών και με στόχο να είναι πιο εύκολα αναγνώσιμη, η πρόταση θα αναρτηθεί στο site σε 3 φάσεις, όσες είναι και οι ενότητες (τα μέρη) του κειμένου.Στην πρώτη ενότητα προσπαθώ σύντομα να περιγράψω τη σημερινή κατάσταση, το αδιέξοδο του σημερινού € και της παρουσιαζόμενης ως μοναδικής εναλλακτικής του, στη δεύτερη τη συγκεκριμένη νομισματική πρόταση και ότι αυτή συνεπάγεται και στην τρίτη αναφέρομαι στα απαιτούμενα της σύγκλισης των οικονομιών της ευρωζώνης, με προτεινόμενα μοντέλα, ενώ στο τέλος παρατίθενται κάποιες επεξηγήσεις, πρόσθετες αναφορές και συμπεράσματα.
Μέρος 1: Η τρέχουσα κατάσταση και τα αδιέξοδα του σημερινού € και της επιστροφής στη Δραχμή
Εν αρχή ην το Grexit. Αυτό ξεκίνησε το 2012, με την απειλητική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές. Λίγο πριν τις εκλογές του 2015 και αφού οι ψηφοφόροι δεν είχαν πάρει το μήνυμα, αυτό μετατράπηκε σε Graccident.Αρκετά μετά τις εκλογές, επανήλθε το Grexit, μόνο που αυτό δεν ήταν η επιθυμία της Αριστερής Πλατφόρμας, αλλά απόφαση του Σόιμπλε.Η συζήτηση για το Grexit μετασχηματίστηκε πρόσφατα σε δυνατότητα επιβίωσης του €. Τις αδυναμίες του € τις πλήρωσε πρώτα η περιφέρεια, νομοτελειακά, καθώς το χρήμα έρεε από το κέντρο προς αυτή.Το κέντρο όμως θα είναι και ο τελικός αποδέκτης των δομικών ατελειών του € και, μάλιστα, αν δεν βρεθεί λύση στο διάστημα που απομένει, θα υποστεί ένα τεράστιο σοκ.Το κέντρο θα δει τις εξαγωγές του προς την περιφέρεια να μειώνονται δραματικά, το χρέος της περιφέρειας να σωρεύεται σε τεράστια ύψη και όταν έρθει η ώρα για την πραγματική αναδιάρθρωση, αυτό θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα για τις οικονομίες του κέντρου.Η ουσιώδης διαγραφή σημαντικού μέρους του χρέους μέσω της αναδιάρθρωσης, όπως προτείνει το ΔΝΤ, δεν θα γίνει εύκολα αποδεκτή από το κέντρο, όπως επίσης και η λύση των δημοσιονομικών μεταβιβάσεων (την οποία είχε προτείνει ο νέος επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Μορίς Όστφελντ).
Κάθε μέρα που περνά αυξάνεται ο αριθμός των επικριτών του €, με τη σημερινή του μορφή, εντός και εκτός Ευρώπης. Μια σαφή αναφορά επιχείρησαν και οι ΝΥΤ, με το κύριο άρθρο τους της Κυριακής 26/7, με τον τίτλο Πως το Ευρώ εξελίχθηκε σε παγίδα.
Ας αφήσουμε τη Δραχμή στον ιστορικό ρόλο της
Η απλή επιστροφή στο τοπικό νόμισμα, είτε ονομάζεται δραχμή είτε φέρει ένα λιγότερο συγκινησιακά φορτισμένο όνομα, δεν είναι η πολυπόθητη εναλλακτική στο σημερινό αδιέξοδο.
Ένα νόμισμα που θα διακυμαίνεται ελεύθερα στις αγορές, χωρίς καμία προστασία από κερδοσκοπικές κινήσεις, θα εκμηδενίσει σύντομα την αξία του, ενώ παράλληλα τεράστιο πλήγμα θα υποστεί και το €.Υπό αυτές τις συνθήκες το μεγαλύτερο ποσό του χρέους θα πρέπει να διαγραφεί, ενώ παράλληλα θα πρέπει η Ε.Ε. να δαπανήσει κονδύλια για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για ένα προσωρινό διάστημα, έως τη σύνδεση με μια νέα και πιο ζοφερή πραγματικότητα.
Με βάση τις ενδείξεις, σε αυτή την πραγματικότητα θα εξακολουθεί να λείπει ένα πλάνο για την παραγωγική ανασυγκρότηση και επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, παρά μόνο ευχολόγια και παροτρύνσεις για την καινοτομία, τις εξαγωγές, τη γεωργία και τον τουρισμό. Η υποτίμηση από μόνη της δεν επανεκκινεί την οικονομία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την δραματική πτώση της αμοιβής της εργασίας την τελευταία πενταετία, η οποία δεν παρήγαγε καμία θετική μεταβολή στην εγχώρια παραγωγή.
Το σημερινό € μετράει μέρες;
Όπως πλέον είναι πανθομολογούμενο, εφόσον λάβει τελικά χώρα η έξοδος της Ελλάδας από το € θα ακολουθήσουν και άλλοι, αργά ή γρήγορα. Οι ανισορροπίες μεταξύ Βορρά και Νότου δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα στο €.Το € είναι πλέον πρόβλημα και μεταξύ της Γαλλίας και της Ισπανίας, ή της Γαλλίας και της Ιταλίας.Φανταστείτε ένα όχημα με 18 ρόδες άνισου μεγέθους, από τις οποίες καθεμία ακολουθεί διαφορετική πορεία και με διαφορετική ταχύτητα, καταλαβαίνετε ποια θα είναι η κατάληξη του οχήματος, δυστυχώς αυτό είναι το σημερινό €.Συμπερασματικά, η νομισματική λύση για την Ελλάδα, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, δεν είναι ούτε η επιστροφή σε ένα τοπικό νόμισμα, χωρίς να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλάνο ανάπτυξης και με ένα νόμισμα ευάλωτο σε κερδοσκοπικές επιθέσεις, ούτε η παραμονή σε ένα € με τη σημερινή δομή του, που μεγεθύνει τα προβλήματα στις χώρες με τεράστιες ανισορροπίες στις οικονομίες τους.
Ο Νομισματικός
