Του Βλάση Αγτζίδη (*)-Η πρόσφατη “συνειδητοποίηση” από τον Αλέξη Τσίπρα και το περιβάλλον του, των μεγάλων αδιεξόδων και η άρδην επιστροφή στις συνομιλίες με τους εταίρους-δανειστές, οδήγησαν αρκετούς να αναζητούν ιδεολογικά άλλοθι στην ιστορία για την υποχώρηση και τον οδυνηρό συμβιβασμό..Έτσι, ένα από αυτά ήταν η Συνθήκη του Μπρέστ Λιτόφσκ που σύναψε ο Λένιν εν μέσω Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με τους Γερμανο-αυστριακούς και τους Νεότουρκους. Ο παλιός μύθος της επίσημης Αριστεράς (ανανεωτικής, σταλινικής και τροτσκιστικής) είναι ότι η Συνθήκη αυτή υπήρξε μια αναγκαία προσωρινή υποχώρηση, ώστε να δυναμώσει η Επανάσταση και να επανέλθει δριμύτερη…
Όμως η αλήθεια βρίσκεται στον αντίποδα αυτής της θεώρησης….
- Οι συνέπειες της Συνθήκης του Μπρεστ Λιτόφσκ, πέραν του ότι η Ρωσία έχασε
μεγάλο μέρος των εδαφών της (2 εκατ. τετρ. χλμ.), υπήρξαν καταλυτικές, τόσο για το ευρωπαϊκό επαναστατικό κίνημα όσο και για τους λαούς της Ανατολής. Η Ρωσική Επανάσταση αποχώρησε εθελούσια από τις επαναστατικές εξελίξεις στην Ευρώπη, αφήνοντας αβοήθητο το επαναστατικό κίνημα, με αποτέλεσμα την εύκολη καταστολή του κινήματος των Σπαρτακιστών (δολοφονία Λούξεμπουργκ-Λίμπνεχτ). Ενώ, μόνο η νίκη της Αντάντ επί των Γερμανών, επέτρεψε τους μπολσεβίκους να ξαναενσωματώσουν τα εδάφη, που λίγους μήνες πριν είχαν παραχωρήσει οριστικά - Αντί η εσωτερική ένταση να διοχετευτεί στην επαναστατική προσπάθεια που θα βρισκόταν σε απόλυτη αντιστοιχία με το ακμαίο εκείνη την εποχή γερμανικό εργατικό κίνημα, στράφηκε προς έναν σκληρό εμφύλιο πόλεμο, πρώτα μεταξύ των επαναστατών –κυρίως με τους αριστερούς σοσιαλεπαναστάτες που έως τότε συμμετείχαν στην πολυκομματική επαναστατική κυβέρνηση- και στη συνέχεια με τους συντηρητικούς φιλελεύθερους έως και τσαρικούς.
- Οι συνέπειες της διάλυσης της συμμαχίας των μπολσεβίκων με τους
Αριστερούς Σοσιαλεπαναστάτες θα είναι μοιραίες για τις πολιτικές εξελίξεις. - Από τότε οι μπολσεβίκοι θα αρχίσουν να κυβερνούν μόνοι τους τη χώρα δημιουργώντας ένα μονοκομματικό κράτος, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις του αυταρχικού συστήματος.
Οι επιπτώσεις της Συνθήκης στο Κιλκίς
Η συμφωνία αυτή είχε οδηγήσει στην οριστική παράδοση στους Νεότουρκους των περιοχών του Κάρς και Αρνταχάν που βρισκόταν έως τότε στη ρωσική επικράτεια. Στις περιοχές αυτές κατοικούσαν και σημαντικοί ελληνικοί πληθυσμοί, που έγιναν αργότερα γνωστοί ως Καρσλήδες ή Καρσιώτες και υπήρξαν αποτέλεσμα της μεταναστευτικής κίνησης των Ελλήνων από τον Πόντο στον Καύκασο μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878.
Ο πληθυσμοί αυτοί, φοβούμενοι τις σφαγές και την εθνική εκκαθάριση που θα προκαλούσαν τα νεοτουρκικά εθνικιστικά στρατεύματα, διέφυγαν στο εσωτερικό της Ρωσίας, μαζί με τους Αρμένιους της περιοχής.
Η προσφυγοποίησή τους σε ένα περιβάλλον ακραίας φτώχιας και εμφυλίου πολέμου, σημαδεύτηκε από υψηλότατη θνησιμότητα,. Τελικά, αφού περιπλανήθηκαν υπό άθλιες συνθήκες, ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού αυτού μπόρεσε να μεταναστεύσει στην Ελλάδα και να εγκατασταθεί σε περιοχές των Νέων Χωρών, δηλαδή των εδαφών που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος με τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Ένας σημαντικός τόπος εγκατάστασης θα είναι και ο Νομός Κιλκίς.
Αφιερώματα στη Συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ
Το ζήτημα της σημασίας της Συνθήκης, των επιπτώσεων που αυτή είχε τόσο στις εσωτερικές ρωσικές εξελίξεις όσο και στο ευρωπαϊκό επαναστατικό κίνημα, αναπτύχθηκε αναλυτικά σε δύο παλαιότερα αφιερώματα στις Σελίδες Ιστορίας της “Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας”:
-Η μοιραία αλλά άγνωστη Συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ
https://kars1918.wordpress.com/2013/03/01/brzesc-litewski/
-Το δεύτερο, σε συνεργασία με τον Λέανδρο Μπόλαρη και τον Χρήστο Κεφαλή για την Επανάσταση των «Σπαρτακιστών» και τη στάση του Λένιν:
——————————–
(*) Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός, https://wordpress.com/
