Σήμερα, εκτός απροόπτου,
αναμένεται να ανακοινωθεί στη Βιέννη η επίτευξη συμφωνίας για το
πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και την άρση των κυρώσεων που έχει
επιβάλει η διεθνής κοινότητα στο Ιράν, μια συμφωνία η οποία, εφόσον
επιτευχθεί, επικυρωθεί και υλοποιηθεί, θα είναι ιστορικής σημασίας και
θα αλλάξει τις ισορροπίες στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Επειτα από
μαραθώνιες συνομιλίες των έξι μεγάλων δυνάμεων (Ηνωμένες Πολιτείες,
Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) με την Τεχεράνη και τη
συμβολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι δύο πλευρές φαίνεται ότι βρήκαν τη
χρυσή τομή και έλυσαν τον γόρδιο δεσμό ενός από τα πλέον σύνθετα
πολιτικά προβλήματα της σύγχρονης Ιστορίας.Χθες, ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζον Κέρι, δήλωσε
αισιόδοξος για την κατάληξη, αν και προειδοποίησε ότι παρέμεναν μέχρι
αργά το βράδυ ανοιχτά ορισμένα δύσκολα θέματα.
Οι δύο πλευρές έψαχναν συμβιβασμό στο θέμα της άρσης του εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί στο Ιράν, με την Τεχράνη να ζητάει άμεσα την άρση του με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Είναι πιθανόν να καταλήξουν στην άρση του εμπάργκο στις εισαγωγές όπλων στο Ιράν με διατήρηση της απαγόρευσης στις εξαγωγές από το Ιράν. Συμβιβασμό αναζητούσαν και στο θέμα του βαλλιστικού και πυραυλικού προγράμματος της Τεχεράνης, καθώς και στον τρόπο που θα γίνεται η επαλήθευση της συμφωνίας, με βασικό πρόβλημα την επιθεώρηση των στρατιωτικών βάσεων που φιλοξενούν πυρηνικές εγκαταστάσεις.Από την Τεχεράνη, ο μεταρρυθμιστής Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχαν υποστήριξε ότι εφόσον πετύχουν οι διαπραγματεύσεις, η διεθνής κοινότητα θα δει πως το Ιράν επέλυσε το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα μέσω διαπραγμάτευσης και λογικών επιχειρημάτων. Η προσέγγιση Ουάσινγκτον - Τεχεράνης στο θέμα των πυρηνικών δεν απέτρεψε τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, να δηλώσει σε συνάντησή του με φοιτητές ότι «οι ΗΠΑ είναι η πραγματική ενσάρκωση της καθολικής αλαζονείας» τονίζοντας ότι «ο αγώνας του Ιράν δεν θα διακοπεί, γιατί είναι ο πυρήνας της επανάστασης».
Το Ιράν «θέλει την καταστροφή του κράτους του Ισραήλ και αυτό δεν θα το αποδεχτούμε» τόνισε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου και θύμισε ότι ανάλογη συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα είχε υπογράψει και η Βόρεια Κορέα και τελικά απέκτησε πυρηνικά όπλα. Αμέσως μετά προβλήθηκε στην αίθουσα της συνεδρίασης βίντεο με δηλώσεις τού τότε Αμερικανού προέδρου, Μπιλ Κλίντον, ο οποίος επαινούσε τη συμφωνία με τη Βόρεια Κορέα. Το Ιράν πάντως έχει διακηρύξει ότι δεν επιθυμεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς.
Οι δύο πλευρές έψαχναν συμβιβασμό στο θέμα της άρσης του εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί στο Ιράν, με την Τεχράνη να ζητάει άμεσα την άρση του με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Είναι πιθανόν να καταλήξουν στην άρση του εμπάργκο στις εισαγωγές όπλων στο Ιράν με διατήρηση της απαγόρευσης στις εξαγωγές από το Ιράν. Συμβιβασμό αναζητούσαν και στο θέμα του βαλλιστικού και πυραυλικού προγράμματος της Τεχεράνης, καθώς και στον τρόπο που θα γίνεται η επαλήθευση της συμφωνίας, με βασικό πρόβλημα την επιθεώρηση των στρατιωτικών βάσεων που φιλοξενούν πυρηνικές εγκαταστάσεις.Από την Τεχεράνη, ο μεταρρυθμιστής Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχαν υποστήριξε ότι εφόσον πετύχουν οι διαπραγματεύσεις, η διεθνής κοινότητα θα δει πως το Ιράν επέλυσε το μεγαλύτερο πολιτικό πρόβλημα μέσω διαπραγμάτευσης και λογικών επιχειρημάτων. Η προσέγγιση Ουάσινγκτον - Τεχεράνης στο θέμα των πυρηνικών δεν απέτρεψε τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, να δηλώσει σε συνάντησή του με φοιτητές ότι «οι ΗΠΑ είναι η πραγματική ενσάρκωση της καθολικής αλαζονείας» τονίζοντας ότι «ο αγώνας του Ιράν δεν θα διακοπεί, γιατί είναι ο πυρήνας της επανάστασης».
Τέλος οι κυρώσεις
Πληροφορίες από ιρανικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι στο τελικό σχέδιο οι μεγάλες δυνάμεις αποδέχτηκαν να αρθούν αμέσως οι οικονομικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, με ορισμένους περιορισμούς να διατηρούνται για μικρό χρονικό διάστημα. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, που είναι και ο πιο σφοδρός πολέμιος της συμφωνίας, κατηγόρησε χθες τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ότι «κάνει εκστρατεία μίσους κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ την ίδια ώρα οι Αμερικανοί κάνουν παραχωρήσεις υπέρ του». Ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο στο Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της διεθνούς κοινότητας.Το Ιράν «θέλει την καταστροφή του κράτους του Ισραήλ και αυτό δεν θα το αποδεχτούμε» τόνισε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου και θύμισε ότι ανάλογη συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα είχε υπογράψει και η Βόρεια Κορέα και τελικά απέκτησε πυρηνικά όπλα. Αμέσως μετά προβλήθηκε στην αίθουσα της συνεδρίασης βίντεο με δηλώσεις τού τότε Αμερικανού προέδρου, Μπιλ Κλίντον, ο οποίος επαινούσε τη συμφωνία με τη Βόρεια Κορέα. Το Ιράν πάντως έχει διακηρύξει ότι δεν επιθυμεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς.
