Μεθοδικά και παρασκηνιακά η
Αγκυρα οικοδομεί την επιρροή της στους μουσουλμάνους που ζουν στην
Ελλάδα ξεφεύγοντας από τα στενά όρια της Δυτικής Θράκης. Εκμεταλλευόμενη
την αποξένωση που προκαλεί στους πληθυσμούς αυτούς η άνοδος ακροδεξιών
και βαθιά εθνικιστικών αντιλήψεων, καθώς και την κωλυσιεργία της
ελληνικής Πολιτείας στη λήψη των κατάλληλων μέτρων που θα επιτρέψουν την
ένταξη των μουσουλμάνων στον κοινωνικό ιστό (όπως π.χ. η ανέγερση
τεμένους στην Αθήνα), η Τουρκία επιδιώκει να εμφανιστεί ως «προστάτιδα
δύναμη του Ισλάμ» στην Ελλάδα. Για να το επιτύχει προσπαθεί να διευρύνει
«νομικά» τις προβλέψεις της Συνθήκης της Λωζάννης ώστε να συμπεριλάβει
και μουσουλμάνους εκτός Θράκης. Ετσι εξηγείται η εγρήγορση του
υπουργείου Εξωτερικών που σε κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνει τον σεβασμό του
στη εν λόγω Συνθήκη.
Ο έβδομος νόμος για το τζαμί
Οι κινήσεις της Αγκυρας είναι ευρύτερες από τη γραμμική επιρροή που
επεδίωκε να ασκεί στη μουσουλμανική μειονότητα επί κεμαλισμού. Εχουν
βαθιά πολιτισμικά χαρακτηριστικά και απαιτούν συντονισμένες απαντήσεις
που η ελληνική Πολιτεία δεν δίνει. Μόνο το γεγονός ότι η πρόσφατη
τροπολογία για το τέμενος στην Αθήνα αποτελεί ουσιαστικά τον... έβδομο
νόμο για το ίδιο θέμα (υπήρξαν ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες το
1890, το 1913, το 1934, το 2000, το 2006 και το 2011), ενώ η τοποθεσία
έχει αλλάξει αρκετές φορές, αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
Σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν πολύ καλά τις υπόγειες διαδρομές
στον χώρο των μουσουλμάνων στην Ελλάδα, η Αγκυρα εκτιμά ότι το δίκτυο
επιρροής της στη Θράκη είναι πλέον ισχυρό και της επιτρέπει να επιδιώξει
τη διεύρυνση της επιρροής της τόσο στη Ρόδο και στην Κω όσο επίσης στην
Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Η τουρκική πολιτική εκπορεύεται φυσικά σε
πολιτικό επίπεδο από την πρεσβεία της στην Αθήνα και από τα Προξενεία
Θεσσαλονίκης, Κομοτηνής και Ρόδου, αλλά επίσης από κανάλια όπως το
δίκτυο του Φετουλάχ Γκιουλέν, μέσω μουσουλμανικών
αδελφοτήτων, συλλόγων κ.ά. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μάλιστα
διείσδυση στους κόλπους μουσουλμανικών πληθυσμών που κατοικούν στην
Αθήνα (π.χ., Πακιστανοί, Μπανγκλαντεσιανοί, Αιγύπτιοι, Βορειοαφρικανοί
κ.ά.).
Τι γυρεύει ο Ερντογάν στον Εχίνο
Η δραστηριότητα αυτή είναι ουσιαστικότερη από τις συνέπειες που
έχουν γεγονότα όπως π.χ. το Συνέδριο της Ομοσπονδιακής Ενωσης Ευρωπαϊκών
Μειονοτήτων που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Κομοτηνή. Το υπουργείο
Εξωτερικών με ανακοίνωσή του υπαινίχθηκε ουσιαστικά ότι η Αγκυρα
συνεισέφερε στη χρηματοδότηση του συνεδρίου, από τη στιγμή που
διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τούρκων Δυτικής
Θράκης.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως είχε η έλευση σε Ξάνθη και Κομοτηνή λίγες ημέρες νωρίτερα του Μπιλάλ Ερντογάν. Ο γιος του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκε στη χώρα μας για να παραστεί σε θρησκευτική τελετή στο ορεινό χωριό του Εχίνου. Πρόκειται για το χωριό στο οποίο την περίοδο του Πάσχα ένωση αποστράτων αξιωματικών από την Ξάνθη πίεσε, χωρίς προφανή λόγο, ώστε να γίνει περιφορά του Επιταφίου. Υπενθυμίζεται ότι ο Εχίνος είναι χωριό κατοικούμενο αποκλειστικά από μουσουλμάνους. Σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο «Βήμα», στελέχη της οργάνωσης αυτής «φλερτάρουν πολιτικά» με τους Ανεξάρτητους Ελληνες, ενώ στο παιχνίδι βρίσκονται εκκλησιαστικά στελέχη με ακραίες απόψεις.
Η επίσκεψη του Μπιλάλ Ερντογάν έλαβε μεγάλη προβολή. Υπήρξε όμως και μια κίνηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το παρών έδωσε στις εκδηλώσεις ο Ναΐμ Ελγαντούρ, πρόεδρος της Μουσουλμανικής Ενωσης Ελλάδος. Ελλην υπήκοος και παντρεμένος με Ελληνίδα, ο Ελγαντούρ είναι αιγυπτιακής καταγωγής. Δεν δίστασε πάντως να φιλήσει το χέρι του Μπιλάλ Ερντογάν και να τον αποκαλέσει «γιο του μεγάλου ήρωα του Ισλάμ Ερντογάν». Ο Ελγαντούρ φέρεται να διατηρεί στενές σχέσεις με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους αλλά και με την Αγκυρα που τους στηρίζει ανοιχτά.
Χρηματοδότηση σε Πακιστανούς
Η επιρροή της Μουσουλμανικής Ενωσης είναι, παρ' όλα αυτά,
περιορισμένη. Αυτό συμβαίνει διότι μουσουλμανικές ομάδες στην Ελλάδα,
όπως οι Πακιστανοί, οι Μπανγκλαντεσιανοί κ.ά., προτιμούν να έχουν δικές
τους οργανώσεις. Μόνο οι Πακιστανοί φέρεται να έχουν 6-7 θρησκευτικές
οργανώσεις. Μία από τις πιο προβεβλημένες είναι η Νιμχάτζ αλ Κοράν, που
δρα με λογική ανάλογη των Αδελφών Μουσουλμάνων. Γνωστά πρόσωπα του
τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής προσέγγισαν μάλιστα πακιστανικές
οργανώσεις προσφέροντας στήριξη, οικονομική ή άλλη, στις δραστηριότητές
τους. Οι διερευνητικές συζητήσεις δεν προχώρησαν αλλά οι προθέσεις ήταν
σαφείς.
Θράκη Τουρκομουσουλμανικές αδελφότητες εν δράσει
Στη Θράκη η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στη σταθερή δράση του Προξενείου Κομοτηνής αλλά επίσης στις τουρκομουσουλμανικές αδελφότητες που αναπτύχθηκαν ραγδαία την περίοδο κυριαρχίας του Ερντογάν. Το βασικό πεδίο δράσης τους είναι στον Νομό Ξάνθης. Ο λόγος είναι απλός. Σε αυτόν κατοικούν οι Πομάκοι που θεωρούνται συντηρητικότεροι στις πεποιθήσεις τους. Ο σκοπός της δραστηριοποίησής τους είναι να προσεγγίσουν άτομα που θα μπορούσαν μελλοντικά να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στη μειονότητα και να τους προσφέρουν θρησκευτική εκπαίδευση στην Τουρκία.
Στη Θράκη η κατάσταση παραμένει δύσκολη. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στη σταθερή δράση του Προξενείου Κομοτηνής αλλά επίσης στις τουρκομουσουλμανικές αδελφότητες που αναπτύχθηκαν ραγδαία την περίοδο κυριαρχίας του Ερντογάν. Το βασικό πεδίο δράσης τους είναι στον Νομό Ξάνθης. Ο λόγος είναι απλός. Σε αυτόν κατοικούν οι Πομάκοι που θεωρούνται συντηρητικότεροι στις πεποιθήσεις τους. Ο σκοπός της δραστηριοποίησής τους είναι να προσεγγίσουν άτομα που θα μπορούσαν μελλοντικά να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στη μειονότητα και να τους προσφέρουν θρησκευτική εκπαίδευση στην Τουρκία.
Οι αδελφότητες εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι στην Ξάνθη δεν υπάρχει ιεροσπουδαστήριο. Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εξετάζει το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει το πρόγραμμα αναβάθμισης των ιεροσπουδαστηρίων σε Ξάνθη και Κομοτηνή που είχε εκπονηθεί. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι προβληματισμό προκαλεί η στάση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας Τάσου Κουράκη σε αυτό το ζήτημα.
Σχετικά πρόσφατα ο κ. Κουράκης συναντήθηκε στο γραφείο του με τον πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα. Η συνάντηση κανονίστηκε από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην Ξάνθη Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, ισχυρό άνδρα του κυβερνώντος κόμματος στη Θράκη, παρά το ότι ο τούρκος πρέσβης είδε προηγουμένως και τον Αριστείδη Μπαλτά. Ο Ζεϊμπέκ δεν θέλει την αναβάθμιση του ιεροσπουδαστηρίου στην Ξάνθη ούτε το πρόγραμμα σπουδών και τα βιβλία που προετοιμάζονταν. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι η Χρυσή Αυγή υπέβαλε ερώτηση στη Βουλή εναντίον του ιεροσπουδαστηρίου στην Ξάνθη.
Ανάλογη κινητικότητα εκδηλώνεται τόσο για τους μουσουλμάνους της Θεσσαλονίκης όσο και για αυτούς της Ρόδου και της Κω. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε πρόσφατα ότι, αν η Ελλάδα επιθυμεί την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τότε θέλει τζαμί στη Θεσσαλονίκη. Ο Γιάννης Μπουτάρης κινήθηκε έξυπνα ανοίγοντας ένα από τα τζαμιά της πόλης για το Ραμαζάνι. Εσχάτως όμως άρχισε να κινείται στη συμπρωτεύουσα ο μέχρι πρόσφατα εν υπνώσει Σύλλογος Μουσουλμάνων Θεσσαλονίκης. Ηθελε μάλιστα να φέρει ιμάμη μέσω του ψευδομουφτή Ξάνθης για το Ραμαζάνι. Τελικά ήλθε ιμάμης από την επίσημη μουφτεία κάνοντας τόσο προσευχή όσο και κήρυγμα στα αραβικά.
Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος