27 Μαΐου 2015

Το κλειδί στο Κυπριακό: Τι συμβαίνει στον άξονα ΗΠΑ-Τουρκία Του Νίκου Στέλγια


http://assets.philenews.com/data/2015/05/27/skitso-27052015.jpg
Δευτέρα πρωί... Το twitter παίρνει φωτιά. Στην Ελλάδα μια νέα εβδομάδα ξεκινά με σενάρια καταστροφής. Ακούμε την Ντόρα να μιλά για μέτρα κυπριακού τύπου. Λίγες ώρες πριν, ο ελληνικός τύπος διαρρέει την πληροφορία ότι ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να ακολουθήσει το παράδειγμα του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη. Την ίδια ώρα, μεγάλη κινητικότητα παρατηρείται και στην γειτονική Τουρκία. Μόλις δυο εβδομάδες χωρίζουν την Τουρκία από την κρίσιμη σημασίας βουλευτικές εκλογές. Τα ποσοστά του κυβερνώντος κόμματος καταγράφουν μικρή αλλά σταθερή καθοδική πορεία. Πλέον όλα τα σενάρια ανοιχτά; Θα καταφέρει ο Ερντογάν να αλλάξει αυτή την αρνητική εικόνα; Δεν αποκλείεται... Άλλωστε για αυτό τον λόγο, οπαδοί εκατοντάδων συντηρητικών ομάδων κατεβαίνουν στην πλατεία του Σουλταναχμέτ και υψώνουν την φωνή τους: Θέλουμε την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τέμενος. Για μια ακόμη φορά η θρησκεία, το Ισλάμ, μετατρέπεται σε ένα εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης. Το έργο είναι παλαιό. Το έχουμε ξαναδεί. Σε κρίσιμες στιγμές το σουνιτικό Ισλάμ λειτουργεί πάντα ως σωσίβιο για την Άγκυρα.

Την παρούσα στιγμή, η πτώση των ποσοστών του ΑΚΡ δεν αποτελεί τον μοναδικό πονοκέφαλο του Τούρκου Προέδρου. Στην ευρύτερη περιοχή και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής οι εξελίξεις οδεύουν από το κακό στο χειρότερο. Στο βόρειο κομμάτι της Συρίας, οι μικρές νίκες των Τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών δεν είναι αρκετές για να καλύψουν τα μεγάλα κενά στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Μετά το πραξικόπημα της Αιγύπτου, η τουρκική εξωτερική πολιτική βιώνει μεγάλες αναταράξεις. Οι μεγαλύτερες αναταράξεις αφορούν το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

Εκεί κρύβονται οι απαντήσεις πολλών αναπάντητων ερωτημάτων. Για αυτό άλλωστε τον λόγο, πριν από λίγες ημέρες, ο Τούρκος Πρόεδρος έστειλε τον στενό συνεργάτη του στις ΗΠΑ. Στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχει ξεκινήσει μια νέα περίοδος. Από την συμμαχία στρατηγικής συμμαχίας πλέον οδεύουμε στην περίοδο του ελέγχου των μικρών αναταράξεων και κρίσεων. Για αυτό ακριβώς τον λόγο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αποφεύγει να απαντήσει στις κλήσεις του Τούρκου Προέδορυ.

Σε μια περίοδο που ο Ιμπραχίμ Καλίν, ο εκπρόσωπος τύπου της τουρκικής προεδρίας, συναντούσε Αμερικανούς αξιωματούχους, διπλωμάτες, ακαδημαϊκούς, ερευνητές και δημοσιογράφους, στην Λευκωσία, οι δυο ηγέτες πραγματοποιούσαν μια ευχάριστη ανοιξιάτικη βόλτα. Στο βόρειο και στο νότιο κομμάτι της Πράσινης Γραμμής, οι δυο ηγέτες έστειλαν μηνύματα ειρήνης και συμφιλίωσης.

Μια εικόνα, την οποία επιθυμούν να δουν εδώ και καιρό οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους. Μια εικόνα, η οποία συσχετίζεται με το νέο αμερικανικό δόγμα για την περιοχή μας: Ενεργειακή και στρατιωτική διασύνδεση Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου και Κύπρου δια μέσου της Τουρκίας με την Δύση.

Στην Λευκωσία, ο εγχώριος τύπος εστίασε στις κοινωνικές διαστάσεις της συνάντησης των δυο ηγετών. Ωστόσο, τις ίδιες ώρες, στις ΗΠΑ, η εν λόγω συνάντηση έμεινε στην σκιά των επαφών του κ. Καλίν. Στις ΗΠΑ, μέσα σε λίγες ώρες, οι δυο πλευρές κατανόησαν για μια ακόμη φορά την σημασία του χάσματος, το οποίο χωρίζει τις δυο κυβερνήσεις σε διάφορα πεδία. Το χάσμα πλέον είναι μεγάλο. Τόσο μεγάλο που ένας Αμερικανός αναλυτής, έφτασε να ζητήσει την άποψη του κ. Καλίν για τους λόγους, τους οποίους ο Τούρκος Πρόεδρος στην Δύση παρουσιάζεται ως δικτάτορας. Και σαν δεν έφταναν όλα αυτά, την στιγμή που ο κ. Καλίν βρισκόταν στις ΗΠΑ, η Βουλή των Αντιπροσώπων εστίασε την προσοχή της σε μια πρόταση, η οποία έχει στο επίκεντρο της την ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία.

Η απάντηση του Τούρκου Προέδρου στην προαναφερόμενη κίνηση δεν άργησε να έρθει. Χθες, ο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στο Κυπριακό και υπογράμμισε ότι στα ζητήματα του κυπριακού φυσικού αερίου και της «ΤΔΒΚ», η κυβέρνηση του δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει καμία «υποχώρηση». «Με εφιαλτική δήλωση για την Ουάσιγκτον, η οποία επενδύει την διπλωματία και τα χρήματα της στην Κύπρο και στις δυο ηγεσίες της για να οικοδομήσει γέφυρες συνεργασίας». Αυτό δηλώνει στην συγκεκριμένη στήλη ένα πρώην στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, δίχως να κρύψει τον προβληματισμό του για τις μανούβρες της Άγκυρας στην Κύπρο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι προαναφερόμενες εξελίξεις έρχονται να διορθώσουν μια λανθασμένη αντίληψη, η οποία επικρατεί στην κυπριακή κοινή γνώμη.

Το κλειδί της λύσης στο Κυπριακό δεν είναι κρυμμένο κάπου στην Άγκυρα. Η λύση -εκτός από ντόπιους παράγοντες- εξαρτάται από διάφορους γεωστρατηγικούς παράγοντες και κυρίως, στην νέα περίοδο, από την πορεία των αναταράξεων στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Για να εστιάσουμε σε αυτές τις αναταράξεις πρέπει πρώτα από όλα να αναμένουμε τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 7ης Ιουνίου, τις οποίες θα καλύψει ζωντανά η «Κ».

Τέλος, με την αφορμή της αναφοράς μας στις «λανθασμένες αντιλήψεις»... Καλές οι ζιβανίες, οι περίπατοι, οι φιλικές κουβέντες. Μακάρι να συνεχιστούν. Ωστόσο δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. Χρειαζόμαστε επειγόντως ουσιαστικές αναλύσεις και ανταλλαγές απόψεων-οραμάτων...
KAΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ