Συντάκτης: Χριστίνα Πάντζου
Με τα μάτια καρφωμένα στην
κάμερα και έχοντας ξεκαθαρίσει πως αν δέχτηκε να μιλήσει ήταν σε
αντάλλαγμα της απελευθέρωσης της οικογένειάς του, που κρατούνταν από τις
ιρακινές αρχές, ο Αμπού Χατζάρ μίλησε στο BBC για τις «μπίζνες» που
επέτρεψαν σε μια χούφτα φανατικούς σουνίτες αντάρτες να μεταμορφωθούν
στον «Πλουσιότερο Τρομοκρατικό Στρατό του Κόσμου», όπως λέει και ο
τίτλος του διεισδυτικού ντοκιμαντέρ που μετέδωσε το βρετανικό δίκτυο την
περασμένη Τετάρτη.Ο Αμπού Χατζάρ ήταν ο ταμίας του «Ισλαμικού κράτους» στο Ιράκ από το
2010, συνελήφθη από τις συμμαχικές δυνάμεις το 2014 και κρατείται σε
ιρακινές μυστικές φυλακές υψίστης ασφαλείας, εν αναμονή της δίκης του.
Ηταν χάρη στη σύλληψή του που έφτασαν στις δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας
160 στικάκια αποθήκευσης δεδομένων με πολύτιμες πληροφορίες για τις
επιχειρήσεις των τρομοκρατών, την οργανωτική τους δομή και τα οικονομικά
τους.
Αφού ξεκαθάρισε πως «βεβαίως και βασανίστηκα, όπως όλοι», άρχισε να παραθέτει τις πηγές εσόδων της εξτρεμιστικής οργάνωσης αλλά και τον τρόπο πληρωμής των μαχητών της, που πλέον εκτιμώνται σε 50.000. «Παρέδινα 400.000 δολάρια στην επαρχία Σαλαχουντίν, 700.000 στην επαρχία Ανμπαρ και το ίδιο ποσό στην ομάδα μας στη Βαγδάτη» λέει αφηγούμενος με λεπτομέρειες πώς απέφευγε τους ελέγχους μεταφέροντας τις δεσμίδες των δολαρίων σε κρύπτες του αυτοκινήτου του.
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του, ένας Ιρακινός μαχητής αμείβεται με 65 δολάρια τον μήνα, ποσό που προσαυξάνεται κατά 43 δολάρια αν είναι παντρεμένος και με επιπλέον 22 για κάθε παιδί. Αντίθετα οι ξένοι μαχητές, λέει, δεν παίρνουν μισθό και τους προσφέρεται μόνο στέγη και τροφή.
Σημαντική πηγή εσόδων, όπως εξηγεί, είναι η «φορολογία» των πληθυσμών στο αυτοανακηρυχθέν «Χαλιφάτο» τους. «Φορολογούν επιχειρήσεις, εταιρείες ηλεκτρισμού, φαρμακεία, πρατήρια βενζίνης, πετρελαϊκές εταιρείες. Επιβάλλουν φόρους παντού. Κι αν κάποιος αρνηθεί, απειλούν να τον σκοτώσουν με μια χειροβομβίδα».
Ο δεύτερος προσοδοφόρος τρόπος πλουτισμού προέρχεται από την ίδια την ιρακινή κυβέρνηση, λέει ο Χατζάρ. Η Βαγδάτη συνεχίζει να πληρώνει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων στις περιοχές που έχει καταλάβει το Ι.Κ., το οποίο παρακρατεί μέρος αυτών των χρημάτων, έτσι που οι τρομοκράτες καταλήγουν να χρηματοδοτούνται από την ιρακινή κυβέρνηση ερήμην της. Η τοπική κυβέρνηση του ιρακινού Κουρδιστάν αναγνώρισε ότι είναι πιθανό κάτι τέτοιο, ενώ ο κυβερνήτης της Μοσούλης δήλωσε στο BBC πως αυτές οι πληρωμές σταμάτησαν τον Ιανουάριο για να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο.
Η μεγαλύτερη πηγή εσόδων, ωστόσο, είναι το λαθρεμπόριο πετρελαίου, ιδίως αφότου οι πετρελαιοπηγές της συριακής επαρχίας Ντέιρ αλ Ζορ πέρασαν στα χέρια τους, όπως αναφέρει στο ντοκιμαντέρ Σύρος λαθρέμπορος που συνεργάζεται με το «Ισλαμικό κράτος». «Η οικογένεια, οι φίλοι και η φυλή μου αγοράζουν πετρέλαιο από το ISIS και το μεταπωλούν λαθραία στα διυλιστήρια και τις αγορές».
Εχει μάλιστα αναπτύξει και «καινοτόμους» μεθόδους λαθραίας μεταφοράς και εξαγωγής του σε περιοχές που δεν ελέγχει το ISIS ή και σε τρίτες χώρες. Εκτιμάται ότι το ISIS συνεχίζει να κερδίζει 2 εκατ. δολάρια την εβδομάδα από το λαθρεμπόριο πετρελαίου, παρά τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς τής υπό αμερικανικής ηγεσίας συμμαχίας.
Η «συνεργασία»
Ο ίδιος Σύρος λαθρέμπορος υποστηρίζει στο ντοκιμαντέρ του BBC ότι τμήμα των εσόδων του Ι.Κ. προέρχεται από την κυβέρνηση Ασαντ: «Υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στο ISIS και το καθεστώς. Μεταφέρουν αέριο από τα κοιτάσματα του Κονόκο στο εργοστάσιο ηλεκτρισμού του Τζαντάρ με αντάλλαγμα την ηλεκτροδότηση του Ντέιρ αλ Ζορ. Πρόκειται για συναλλαγή. Ο ένας δίνει αέριο, ο άλλος ηλεκτρισμό».
Ανάλογο ισχυρισμό διατυπώνει και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζοντας πως «η κυβέρνηση Ασαντ χρειάζεται πετρέλαιο και το ISIS χρειάζεται μετρητά και έτσι είναι πρόθυμοι να κάνουν δουλειές ενώ βρίσκονται σε πόλεμο». Ισχυρισμούς τους οποίους απορρίπτει η συριακή κυβέρνηση χαρακτηρίζοντάς τους απόλυτα ψευδείς: «Ούτε αγοράζουμε ούτε μας το πουλάνε. Δεν χρηματοδοτούμε τον εχθρό μας. Είναι παράλογο. Είμαστε σε πόλεμο με το ISIS».
Δυτικοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι η οικονομική ευρωστία της τρομοκρατικής οργάνωσης αποτελεί βασικό κλειδί της «επιτυχίας» και της τεράστιας και απειλητικής διεύρυνσης του πεδίου δράσης της, επισημαίνοντας πως πρέπει να ηττηθεί όχι μόνο στο ιδεολογικό ή το στρατιωτικό πεδίο αλλά και στο οικονομικό. Ωστόσο, ο Αμπού Χατζάρ προειδοποίησε πως το ΙSIS ήρθε για να μείνει και το τρομακτικό καθεστώς που έχει επιβάλει έχει πολύ χρόνο ζωής μπροστά του: «Οσο θα υπάρχει πετρέλαιο, επιχειρήσεις, οικοδομή, δεν θα ξεμείνουν από χρήματα».
Λαθρεμπόριο πετρελαίου
Φορώντας την κίτρινη στολή του κρατουμένου και με χειροπέδες, εξηγεί απαθής πώς οι δολοφόνοι του ISIS έχτισαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο μια οικονομική αυτοκρατορία με περιουσία που εκτιμάται στα 2 δισ. δολάρια, φορολογώντας τους πληθυσμούς που έχουν καταλάβει, πλουτίζοντας από το λαθρεμπόριο πετρελαίου και αποσπώντας με διάφορους τρόπους χρήματα τόσο από τη Δαμασκό όσο και από τη Βαγδάτη, τους εχθρούς τους δηλαδή στα μέτωπα του πολέμου.
Αφού ξεκαθάρισε πως «βεβαίως και βασανίστηκα, όπως όλοι», άρχισε να παραθέτει τις πηγές εσόδων της εξτρεμιστικής οργάνωσης αλλά και τον τρόπο πληρωμής των μαχητών της, που πλέον εκτιμώνται σε 50.000. «Παρέδινα 400.000 δολάρια στην επαρχία Σαλαχουντίν, 700.000 στην επαρχία Ανμπαρ και το ίδιο ποσό στην ομάδα μας στη Βαγδάτη» λέει αφηγούμενος με λεπτομέρειες πώς απέφευγε τους ελέγχους μεταφέροντας τις δεσμίδες των δολαρίων σε κρύπτες του αυτοκινήτου του.
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του, ένας Ιρακινός μαχητής αμείβεται με 65 δολάρια τον μήνα, ποσό που προσαυξάνεται κατά 43 δολάρια αν είναι παντρεμένος και με επιπλέον 22 για κάθε παιδί. Αντίθετα οι ξένοι μαχητές, λέει, δεν παίρνουν μισθό και τους προσφέρεται μόνο στέγη και τροφή.
Σημαντική πηγή εσόδων, όπως εξηγεί, είναι η «φορολογία» των πληθυσμών στο αυτοανακηρυχθέν «Χαλιφάτο» τους. «Φορολογούν επιχειρήσεις, εταιρείες ηλεκτρισμού, φαρμακεία, πρατήρια βενζίνης, πετρελαϊκές εταιρείες. Επιβάλλουν φόρους παντού. Κι αν κάποιος αρνηθεί, απειλούν να τον σκοτώσουν με μια χειροβομβίδα».
Ο δεύτερος προσοδοφόρος τρόπος πλουτισμού προέρχεται από την ίδια την ιρακινή κυβέρνηση, λέει ο Χατζάρ. Η Βαγδάτη συνεχίζει να πληρώνει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων στις περιοχές που έχει καταλάβει το Ι.Κ., το οποίο παρακρατεί μέρος αυτών των χρημάτων, έτσι που οι τρομοκράτες καταλήγουν να χρηματοδοτούνται από την ιρακινή κυβέρνηση ερήμην της. Η τοπική κυβέρνηση του ιρακινού Κουρδιστάν αναγνώρισε ότι είναι πιθανό κάτι τέτοιο, ενώ ο κυβερνήτης της Μοσούλης δήλωσε στο BBC πως αυτές οι πληρωμές σταμάτησαν τον Ιανουάριο για να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο.
Η μεγαλύτερη πηγή εσόδων, ωστόσο, είναι το λαθρεμπόριο πετρελαίου, ιδίως αφότου οι πετρελαιοπηγές της συριακής επαρχίας Ντέιρ αλ Ζορ πέρασαν στα χέρια τους, όπως αναφέρει στο ντοκιμαντέρ Σύρος λαθρέμπορος που συνεργάζεται με το «Ισλαμικό κράτος». «Η οικογένεια, οι φίλοι και η φυλή μου αγοράζουν πετρέλαιο από το ISIS και το μεταπωλούν λαθραία στα διυλιστήρια και τις αγορές».
Εχει μάλιστα αναπτύξει και «καινοτόμους» μεθόδους λαθραίας μεταφοράς και εξαγωγής του σε περιοχές που δεν ελέγχει το ISIS ή και σε τρίτες χώρες. Εκτιμάται ότι το ISIS συνεχίζει να κερδίζει 2 εκατ. δολάρια την εβδομάδα από το λαθρεμπόριο πετρελαίου, παρά τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς τής υπό αμερικανικής ηγεσίας συμμαχίας.
Η «συνεργασία»
Ο ίδιος Σύρος λαθρέμπορος υποστηρίζει στο ντοκιμαντέρ του BBC ότι τμήμα των εσόδων του Ι.Κ. προέρχεται από την κυβέρνηση Ασαντ: «Υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στο ISIS και το καθεστώς. Μεταφέρουν αέριο από τα κοιτάσματα του Κονόκο στο εργοστάσιο ηλεκτρισμού του Τζαντάρ με αντάλλαγμα την ηλεκτροδότηση του Ντέιρ αλ Ζορ. Πρόκειται για συναλλαγή. Ο ένας δίνει αέριο, ο άλλος ηλεκτρισμό».
Ανάλογο ισχυρισμό διατυπώνει και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζοντας πως «η κυβέρνηση Ασαντ χρειάζεται πετρέλαιο και το ISIS χρειάζεται μετρητά και έτσι είναι πρόθυμοι να κάνουν δουλειές ενώ βρίσκονται σε πόλεμο». Ισχυρισμούς τους οποίους απορρίπτει η συριακή κυβέρνηση χαρακτηρίζοντάς τους απόλυτα ψευδείς: «Ούτε αγοράζουμε ούτε μας το πουλάνε. Δεν χρηματοδοτούμε τον εχθρό μας. Είναι παράλογο. Είμαστε σε πόλεμο με το ISIS».
Δυτικοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι η οικονομική ευρωστία της τρομοκρατικής οργάνωσης αποτελεί βασικό κλειδί της «επιτυχίας» και της τεράστιας και απειλητικής διεύρυνσης του πεδίου δράσης της, επισημαίνοντας πως πρέπει να ηττηθεί όχι μόνο στο ιδεολογικό ή το στρατιωτικό πεδίο αλλά και στο οικονομικό. Ωστόσο, ο Αμπού Χατζάρ προειδοποίησε πως το ΙSIS ήρθε για να μείνει και το τρομακτικό καθεστώς που έχει επιβάλει έχει πολύ χρόνο ζωής μπροστά του: «Οσο θα υπάρχει πετρέλαιο, επιχειρήσεις, οικοδομή, δεν θα ξεμείνουν από χρήματα».
