- Χαρίτος Πάνος Στο κρισιμότερο στάδιο εισέρχεται η πολεμική αναμέτρηση στην Υεμένη, αφού ήδη, από την προηγούμενη εβδομάδα, πέραν των ισορροπιών που έχουν διαμορφωθεί στο πεδίο παρατηρήθηκε ενίσχυση των δυνάμεων ξένων χωρών στη θαλάσσια περιοχή του Άντεν σε μια προσπάθεια άσκησης πίεσης για τη δρομολόγηση των εξελίξεων.
Η Τεχεράνη απέστειλε στον Κόλπο του Άντεν τον 34ο Ναυτικό Στόλο. Σε
απάντηση αυτής της ενέργειας, η Ουάσιγκτον απάντησε με την αποστολή ενός
αεροπλανοφόρου κι ενός καταδρομικού πλοίου.Στο Κάιρο ο Αραβικός Σύνδεσμος συζήτησε τη σύσταση της Αραβικής Δύναμης
Ταχείας Στρατιωτικής Επέμβασης, ενώ το Ριάντ αποφάσισε τη διακοπή της
στρατιωτικής επιχείρησης με τη μορφή που είχε και υποτίθεται πως
εξετάζει την πιθανότητα χερσαίων επιχειρήσεων.
Όλες οι παραπάνω ενέργειες εντάσσονται σε ένα πλαίσιο άσκησης πίεσης για την αποδοχή από τις αντιμαχόμενες πλευρές μιας εκεχειρίας με ζητούμενο την έναρξη διαλόγου για την αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Η ανάπτυξη του 34ου στολίσκου του Ιράν στον Κόλπο του Άντεν αιτιολογήθηκε από την Τεχεράνη ως δύναμη προστασίας, από την πειρατεία, των εμπορικών πλοίων που πλέουν στην περιοχή.
Σύμφωνα με αραβικά μέσα ενημέρωσης, η πραγματική αιτία για την ενέργεια αυτή ήταν η παρενόχληση ιρανικού πλοίου από αιγυπτιακά πολεμικά σκάφη, πιθανότατα για να το αποτρέψουν να προσεγγίσει την Υεμένη και να παραδώσει βοήθεια στους εξεγερμένους Αλ Χούτι.
Με δεδομένο πως οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των θέσεων και των γραμμών των εξεγερμένων στην Υεμένη ανέκοψαν τον ρυθμό προέλασής τους, εκτιμήθηκε πως η Τεχεράνη επέλεξε την αποστολή του στόλου στην περιοχή για να προωθήσει οπλισμό στις τάξεις των Αλ Χούτι.
Εφόσον η Αίγυπτος ή η Σαουδική Αραβία έστελναν πολεμικά σκάφη στον Κόλπο του Άντεν, ώστε να μπλοκάρουν πιθανή αποστολή οπλισμού από τα ιρανικά πλοία στην Υεμένη, υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο κλιμάκωσης της κρίσης σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτός ήταν ο λόγος που η απάντηση δόθηκε άμεσα με ενέργειες της Ουάσιγκτον.Το αεροπλανοφόρο "Φραγκλίνος Ρούσβελτ", με συνοδεία καταδρομικού και μικρού αριθμού άλλων σκαφών, ανέλαβε τον ρόλο της επίβλεψης και της αποτροπής της προσέγγισης του ιρανικού στόλου στις ακτές του Άντεν.
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές τι ακριβώς μεταφέρουν τα πλοία της Τεχεράνης, ουδείς επιθυμεί τη διαφοροποίηση των δεδομένων στο πεδίο.
Την προηγούμενη εβδομάδα σαουδαραβικά μαχητικά τζετ ανέκοψαν την πορεία ιρανικού μεταγωγικού που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στην πρωτεύουσα της Υεμένης Σανά.
Η ναυτική δύναμη που ανέπτυξε στον Κόλπο του Άντεν η Αμερική είναι δυσανάλογη και ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες του 34ου στολίσκου του Ιράν.Ήδη την Παρασκευή το βράδυ παρατηρήθηκε απομάκρυνση των πολεμικών της Τεχεράνης από τη θέση στην οποία είχαν αναπτυχθεί πλησίον του Άντεν.
Όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενα άρθρα, ο Λευκός Οίκος δεν επιθυμεί στο ελάχιστο μια αντιπαράθεση με το Ιράν. Άλλωστε, συνεργάζονται στις μάχες κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ, διαπραγματεύονται και είναι κοντά σε συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ακόμα κι αν τα παραπάνω δεν ίσχυαν, ο Μπάρακ Ομπάμα χρειάζεται χαμηλά και χωρίς έντονες διακυμάνσεις την τιμή του πετρελαίου διεθνώς, ώστε να διατηρήσει τον ρυθμό ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας. Αυτό πολύ απλά σημαίνει πως το τελευταίο πράγμα που επιθυμεί είναι αντιπαράθεση ή κρίση με μια από τις κυρίαρχες χώρες που καθορίζουν την τιμή μέσω της παραγωγής.
Επίσης, με δεδομένο πως το Ιράν δεν διαθέτει ούτε τα κεφάλαια, ούτε τη στρατιωτική υπεροχή στην περιοχή της Υεμένης για να ελέγξει ή να επηρεάσει τον πόλεμο, επικρατεί η εκτίμηση πως η αποστολή του στολίσκου στην περιοχή έγινε κυρίως για λόγους εντυπωσιασμού και λιγότερο ουσίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ουάσιγκτον εμφανίστηκε αδιαπραγμάτευτη στο παιχνίδι των εντυπώσεων και η αποστολή του αεροπλανοφόρου ανέτρεψε τα σχέδια της Τεχεράνης.
Από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας, ανακοινώθηκε η ολοκλήρωση της επιχείρησης αεροπορικών βομβαρδισμών στην Υεμένη και η ετοιμότητα για τη μετάβαση σε μια δεύτερη φάση με αποστολή χερσαίων δυνάμεων.
Κατόπιν της γνωστοποίησης της παύσης των αεροπορικών βομβαρδισμών το Ριάντ προχώρησε εκ νέου σε αεροπορικά χτυπήματα κατά δύο πόλεων, στις οποίες μαίνονται οι μάχες και είχε παρατηρηθεί απώλεια ελέγχου από τις δυνάμεις που παραμένουν πιστές στον πρόεδρο. Αναμένεται να υπάρξει μια περίοδος περιορισμού της στρατιωτικής δράσης για να δοθεί χώρος σε διαπραγμάτευση που έχει ήδη ξεκινήσει παρασκηνιακά.
Κατόπιν του ψηφίσματος 2216 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με το οποίο ζητείται η άμεση παύση των εχθροπραξιών με στόχο την αποστολή τροφίμων και γενικότερα ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και έναρξη συνομιλιών που θα οδηγήσουν σε συμφωνία, παρατηρήθηκαν μια σειρά από ενέργειες που χαλαρώνουν τον ρυθμό της ένοπλης αντιπαράθεσης.
Η Σαουδική Αραβία, με το πρόσχημα της επίτευξης του στόχου των αεροπορικών βομβαρδισμών, ανακοινώνει την επόμενη φάση εμπλοκής της, που προβλέπει αποστολή χερσαίων ειδικών δυνάμεων στην Υεμένη.
Αυτό γίνεται μια χρονική στιγμή που ο πρώην πρόεδρος Σάλεχ και οι Αλ Χούτι, που πολεμούν από κοινού τις δυνάμεις του σημερινού προέδρου, βρίσκονται σε μυστικές συνομιλίες με τα Ηνωμένα Έθνη και άλλες δυνάμεις που εμπλέκονται με διάφορους τρόπους στον πόλεμο αυτό.
Το Ριάντ, αν και δηλώνει έτοιμο να διευρύνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, γνωρίζει καλά ότι οι πιθανότητες να κυριαρχήσουν οι δυνάμεις του έναντι των εξεγερμένων στην Υεμένη είναι περιορισμένες.
Κατανοεί, επίσης, πως η όποια βιώσιμη λύση για οριστική παύση του πολέμου θα είναι αποτέλεσμα διαλόγου και συμφωνίας. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την αποκλιμάκωση.
Ωστόσο, ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την προσέγγιση και για κάποια πρώτα ουσιαστικά αποτελέσματα θα είναι μακρύς.
Το αιματοκύλισμα και η εμπλοκή εκ νέου σε αυτή την αντιπαράθεση από ξένες δυνάμεις θεωρούνται για την ώρα μάλλον βέβαια. Οι χερσαίες επιχειρήσεις όμως από ξένες χώρες θα δυσκολέψουν περισσότερο τις διαπραγματευτικές προσπάθειες και πέραν τούτου δεν μπορούν να είναι αποτέλεσμα μονομερών ενεργειών, αλλά απόφασης είτε του Συμβουλίου Ασφαλείας (θεωρείται μάλλον απίθανο) είτε του Αραβικού Συνδέσμου, ο οποίος δεν φημίζεται για την ταχύτητα που τον διακρίνει στη λήψη αποφάσεων.
Τα παιδιά είναι εκείνα που σε αυτόν τον πόλεμο κυριαρχούν στις λίστες των θυμάτων. 129 έχουν χάσει τη ζωή τους και περισσότερα από 200 χαροπαλεύουν στα νοσοκομεία της χώρας. Τα σχολεία έχουν κλείσει και το παιχνίδι στους δρόμους και τις αλάνες δεν νοείται.Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος της κρίσης στην Υεμένη, αρκεί να ρίξει μια ματιά στο απόσπασμα Βρετανού στρατιωτικού αναλυτή προς την υπηρεσία του.Σε αυτό αναλύει τον ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν οι ξένες δυνάμεις στην περιοχή και, αναφερόμενος στο πιθανό φορτίο των ιρανικών πλοίων, σημειώνει: «Εάν οι Ιρανοί δεν μεταφέρουν οπλισμό, αλλά τρόφιμα, θα μπορούσαν με τη διανομή τους να κυριαρχήσουν αμαχητί στις περιοχές που θα φτάσουν τα τρόφιμα. Είναι τόσο έντονο το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων, που η αποστολή τους θα ήταν ικανή να σταματήσει τον πόλεμο». Στο ίδιο τηλεγράφημα επισημαίνεται και η έλλειψη νερού σε αρκετές περιοχές και προβλέπει πως το φαινόμενο θα λάβει δραματικές διαστάσεις κατά τους επόμενους θερμούς μήνες.
Δυστυχώς, όμως, αυτό που εκτιμάται απ' όλους τους αναλυτές ως αδιαμφισβήτητη πρόβλεψη είναι πως το μέτωπο της βίας θα κλιμακωθεί σε απίστευτο βαθμό κατά τη διάρκεια των μυστικών ή φανερών διαπραγματεύσεων. Αυτό θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το ανθρωπιστικό δράμα στην περιοχή και θα οξύνει το φάσμα της πείνας, που αποτελεί το κυρίαρχο πρόβλημα της Υεμένης του πολέμου.
Όλες οι παραπάνω ενέργειες εντάσσονται σε ένα πλαίσιο άσκησης πίεσης για την αποδοχή από τις αντιμαχόμενες πλευρές μιας εκεχειρίας με ζητούμενο την έναρξη διαλόγου για την αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Παρέλαση ξένων δυνάμεων στον Κόλπο του Άντεν
Η ανάπτυξη του 34ου στολίσκου του Ιράν στον Κόλπο του Άντεν αιτιολογήθηκε από την Τεχεράνη ως δύναμη προστασίας, από την πειρατεία, των εμπορικών πλοίων που πλέουν στην περιοχή.
Σύμφωνα με αραβικά μέσα ενημέρωσης, η πραγματική αιτία για την ενέργεια αυτή ήταν η παρενόχληση ιρανικού πλοίου από αιγυπτιακά πολεμικά σκάφη, πιθανότατα για να το αποτρέψουν να προσεγγίσει την Υεμένη και να παραδώσει βοήθεια στους εξεγερμένους Αλ Χούτι.
Με δεδομένο πως οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των θέσεων και των γραμμών των εξεγερμένων στην Υεμένη ανέκοψαν τον ρυθμό προέλασής τους, εκτιμήθηκε πως η Τεχεράνη επέλεξε την αποστολή του στόλου στην περιοχή για να προωθήσει οπλισμό στις τάξεις των Αλ Χούτι.
Εφόσον η Αίγυπτος ή η Σαουδική Αραβία έστελναν πολεμικά σκάφη στον Κόλπο του Άντεν, ώστε να μπλοκάρουν πιθανή αποστολή οπλισμού από τα ιρανικά πλοία στην Υεμένη, υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο κλιμάκωσης της κρίσης σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτός ήταν ο λόγος που η απάντηση δόθηκε άμεσα με ενέργειες της Ουάσιγκτον.Το αεροπλανοφόρο "Φραγκλίνος Ρούσβελτ", με συνοδεία καταδρομικού και μικρού αριθμού άλλων σκαφών, ανέλαβε τον ρόλο της επίβλεψης και της αποτροπής της προσέγγισης του ιρανικού στόλου στις ακτές του Άντεν.
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές τι ακριβώς μεταφέρουν τα πλοία της Τεχεράνης, ουδείς επιθυμεί τη διαφοροποίηση των δεδομένων στο πεδίο.
Την προηγούμενη εβδομάδα σαουδαραβικά μαχητικά τζετ ανέκοψαν την πορεία ιρανικού μεταγωγικού που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στην πρωτεύουσα της Υεμένης Σανά.
Η ναυτική δύναμη που ανέπτυξε στον Κόλπο του Άντεν η Αμερική είναι δυσανάλογη και ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες του 34ου στολίσκου του Ιράν.Ήδη την Παρασκευή το βράδυ παρατηρήθηκε απομάκρυνση των πολεμικών της Τεχεράνης από τη θέση στην οποία είχαν αναπτυχθεί πλησίον του Άντεν.
Όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενα άρθρα, ο Λευκός Οίκος δεν επιθυμεί στο ελάχιστο μια αντιπαράθεση με το Ιράν. Άλλωστε, συνεργάζονται στις μάχες κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ, διαπραγματεύονται και είναι κοντά σε συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ακόμα κι αν τα παραπάνω δεν ίσχυαν, ο Μπάρακ Ομπάμα χρειάζεται χαμηλά και χωρίς έντονες διακυμάνσεις την τιμή του πετρελαίου διεθνώς, ώστε να διατηρήσει τον ρυθμό ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας. Αυτό πολύ απλά σημαίνει πως το τελευταίο πράγμα που επιθυμεί είναι αντιπαράθεση ή κρίση με μια από τις κυρίαρχες χώρες που καθορίζουν την τιμή μέσω της παραγωγής.
Επίσης, με δεδομένο πως το Ιράν δεν διαθέτει ούτε τα κεφάλαια, ούτε τη στρατιωτική υπεροχή στην περιοχή της Υεμένης για να ελέγξει ή να επηρεάσει τον πόλεμο, επικρατεί η εκτίμηση πως η αποστολή του στολίσκου στην περιοχή έγινε κυρίως για λόγους εντυπωσιασμού και λιγότερο ουσίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ουάσιγκτον εμφανίστηκε αδιαπραγμάτευτη στο παιχνίδι των εντυπώσεων και η αποστολή του αεροπλανοφόρου ανέτρεψε τα σχέδια της Τεχεράνης.
Πιέσεις για κατάπαυση του πυρός και συνομιλίες
Από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας, ανακοινώθηκε η ολοκλήρωση της επιχείρησης αεροπορικών βομβαρδισμών στην Υεμένη και η ετοιμότητα για τη μετάβαση σε μια δεύτερη φάση με αποστολή χερσαίων δυνάμεων.
Κατόπιν της γνωστοποίησης της παύσης των αεροπορικών βομβαρδισμών το Ριάντ προχώρησε εκ νέου σε αεροπορικά χτυπήματα κατά δύο πόλεων, στις οποίες μαίνονται οι μάχες και είχε παρατηρηθεί απώλεια ελέγχου από τις δυνάμεις που παραμένουν πιστές στον πρόεδρο. Αναμένεται να υπάρξει μια περίοδος περιορισμού της στρατιωτικής δράσης για να δοθεί χώρος σε διαπραγμάτευση που έχει ήδη ξεκινήσει παρασκηνιακά.
Κατόπιν του ψηφίσματος 2216 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με το οποίο ζητείται η άμεση παύση των εχθροπραξιών με στόχο την αποστολή τροφίμων και γενικότερα ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και έναρξη συνομιλιών που θα οδηγήσουν σε συμφωνία, παρατηρήθηκαν μια σειρά από ενέργειες που χαλαρώνουν τον ρυθμό της ένοπλης αντιπαράθεσης.
Η Σαουδική Αραβία, με το πρόσχημα της επίτευξης του στόχου των αεροπορικών βομβαρδισμών, ανακοινώνει την επόμενη φάση εμπλοκής της, που προβλέπει αποστολή χερσαίων ειδικών δυνάμεων στην Υεμένη.
Αυτό γίνεται μια χρονική στιγμή που ο πρώην πρόεδρος Σάλεχ και οι Αλ Χούτι, που πολεμούν από κοινού τις δυνάμεις του σημερινού προέδρου, βρίσκονται σε μυστικές συνομιλίες με τα Ηνωμένα Έθνη και άλλες δυνάμεις που εμπλέκονται με διάφορους τρόπους στον πόλεμο αυτό.
Το Ριάντ, αν και δηλώνει έτοιμο να διευρύνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, γνωρίζει καλά ότι οι πιθανότητες να κυριαρχήσουν οι δυνάμεις του έναντι των εξεγερμένων στην Υεμένη είναι περιορισμένες.
Κατανοεί, επίσης, πως η όποια βιώσιμη λύση για οριστική παύση του πολέμου θα είναι αποτέλεσμα διαλόγου και συμφωνίας. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την αποκλιμάκωση.
Ωστόσο, ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την προσέγγιση και για κάποια πρώτα ουσιαστικά αποτελέσματα θα είναι μακρύς.
Το αιματοκύλισμα και η εμπλοκή εκ νέου σε αυτή την αντιπαράθεση από ξένες δυνάμεις θεωρούνται για την ώρα μάλλον βέβαια. Οι χερσαίες επιχειρήσεις όμως από ξένες χώρες θα δυσκολέψουν περισσότερο τις διαπραγματευτικές προσπάθειες και πέραν τούτου δεν μπορούν να είναι αποτέλεσμα μονομερών ενεργειών, αλλά απόφασης είτε του Συμβουλίου Ασφαλείας (θεωρείται μάλλον απίθανο) είτε του Αραβικού Συνδέσμου, ο οποίος δεν φημίζεται για την ταχύτητα που τον διακρίνει στη λήψη αποφάσεων.
Πρώτα θύματα του πολέμου, τα παιδιά-Η ανθρωπιστική κρίση
Τα παιδιά είναι εκείνα που σε αυτόν τον πόλεμο κυριαρχούν στις λίστες των θυμάτων. 129 έχουν χάσει τη ζωή τους και περισσότερα από 200 χαροπαλεύουν στα νοσοκομεία της χώρας. Τα σχολεία έχουν κλείσει και το παιχνίδι στους δρόμους και τις αλάνες δεν νοείται.Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος της κρίσης στην Υεμένη, αρκεί να ρίξει μια ματιά στο απόσπασμα Βρετανού στρατιωτικού αναλυτή προς την υπηρεσία του.Σε αυτό αναλύει τον ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν οι ξένες δυνάμεις στην περιοχή και, αναφερόμενος στο πιθανό φορτίο των ιρανικών πλοίων, σημειώνει: «Εάν οι Ιρανοί δεν μεταφέρουν οπλισμό, αλλά τρόφιμα, θα μπορούσαν με τη διανομή τους να κυριαρχήσουν αμαχητί στις περιοχές που θα φτάσουν τα τρόφιμα. Είναι τόσο έντονο το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων, που η αποστολή τους θα ήταν ικανή να σταματήσει τον πόλεμο». Στο ίδιο τηλεγράφημα επισημαίνεται και η έλλειψη νερού σε αρκετές περιοχές και προβλέπει πως το φαινόμενο θα λάβει δραματικές διαστάσεις κατά τους επόμενους θερμούς μήνες.
Δυστυχώς, όμως, αυτό που εκτιμάται απ' όλους τους αναλυτές ως αδιαμφισβήτητη πρόβλεψη είναι πως το μέτωπο της βίας θα κλιμακωθεί σε απίστευτο βαθμό κατά τη διάρκεια των μυστικών ή φανερών διαπραγματεύσεων. Αυτό θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το ανθρωπιστικό δράμα στην περιοχή και θα οξύνει το φάσμα της πείνας, που αποτελεί το κυρίαρχο πρόβλημα της Υεμένης του πολέμου.
