01 Απριλίου 2015

Ταμπού και άλλοθι

Η ΕΕ και η Ευρωζώνη δεν μπορούν να ενσωματωθούν φυσιολογικά στην εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση των «28» της Eνωσης και των «19» του Κοινού Νομίσματος. Η ευρωπαϊκή παράμετρος στην εθνική στρατηγική μιας κυβέρνησης, μιας αξιωματικής αντιπολίτευσης ή ενός κόμματος εξουσίας συνήθως αντιμετωπίζεται με ακραίο τρόπο:
  • Είτε ως ταμπού που δεν συζητείται, με την πολιτική σκηνή να αναφέρεται στην εικονική πραγματικότητα μιας εθνικής κυριαρχίας που δεν υφίσταται.
  • Είτε ως άλλοθι σε έναν εθνικό διάλογο και πολιτική αντιπαράθεση όπου τα κόμματα που ασκούν και διεκδικούν τη διακυβέρνηση, ελλείψει διακριτής πολιτικής πλατφόρμας, διαγκωνίζονται στη δαιμονοποίηση της Ευρώπης.
Το πρώτο παράδειγμα, η ευρωπαϊκή παράμετρος ως ταμπού, καταγράφεται εδώ και τριάντα και πλέον χρόνια στη Γαλλία: Δεξιά και Αριστερά εναλλάσσονται στην εξουσία σε δύο διαφορετικές εκδοχές κοινωνικοοικονομικών ισορροπιών που δεν είναι ρεαλιστικές λόγω των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας. Ετσι η ακροδεξιά του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν, που έσπασε πρώτη το ταμπού, βλέπει την υποστήριξή της να διευρύνεται, μια δυναμική που -παρά την ανάσα που πήρε στις Νομαρχιακές η Δεξιά του Σαρκοζί- θα συνεχιστεί.

Το δεύτερο παράδειγμα, η Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα η Ευρώπη ως άλλοθι, είναι η πολιτική σκηνή στη Βρετανία. Ελλείψει εθνικού διαλόγου για το μέλλον και την ταυτότητα της χώρας ως χώρου υπηρεσιών και με την πρωτεύουσά της, το Λονδίνο, να αποτελεί το κέντρο του Παγκόσμιου Χρηματοπιστωτικού Συστήματος, μια μη αντιστρέψιμη -και ίσως μη επιδεχόμενη μεταρρύθμιση- επιλογή, οι Συντηρητικοί του Κάμερον κατά κύριο λόγο, και σε μικρότερο βαθμό οι Εργατικοί, παρασύρονται σε ανταγωνισμό με τη λαϊκιστική αντιευρωπαϊκή δημαγωγία του Φάρατζ και του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το παράδοξο είναι χωρίς προηγούμενο: Στη Γαλλία, όπου η καρδιά του προβλήματος είναι το αβάσταχτο κόστος μιας αδύνατης αλλά σταθερά ζητούμενης ευθυγράμμισης με τους δημοσιονομικούς και οικονομικούς δείκτες της Γερμανίας, η Ευρώπη, με εξαίρεση τη Λεπέν, είναι εκτός της αντιπαράθεσης Αριστεράς - Δεξιάς. Αντίθετα στη Βρετανία, που από την ενιαία ευρωπαϊκή πράξη του 1992 μέχρι και σήμερα βλέπει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ολοένα πιο αγγλοσαξονική και ολοένα λιγότερα κρατικιστική -παρεμβατική, υπάρχει μια εκτός τόπου και χρόνου και πραγματικότητας πρόσληψη της περαιτέρω εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ως μείζονος εθνικής απειλής. Γαλλία και Βρετανία, βίοι παράλληλοι και ασύμβατοι, με εκ διαμέτρου αντίθετη πρόσληψη της πραγματικότητας, όπως το αποτύπωσε πριν από ενάμιση αιώνα ο Ντίκενς στην «Ιστορία Δύο Πόλεων».

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ