Του Κώστα Ράπτη
Η τελευταία ημέρα του Μαρτίου επεφύλασσε στην Τουρκία και δη στην κυβέρνησή της ένα τριπλό πλήγμα.Στις 10.36 το πρωϊ, μαζικό black out άφησε χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα
περίπου 40 από τις 81 επαρχίες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της
Κωνσταντινούπολης, όπου εκκενώθηκε το μετρό και τέθηκαν εκτός
λειτουργίας οι φωτεινοί σηματοδότες, με αποτέλεσμα να προκληθεί το
προβλεπόμενο κυκλοφοριακό χάος. Σε μεγάλο μέρος της χώρας η
ηλεκτροδότηση δεν είχε αποκατασταθεί μέχρι το βράδυ, ενώ διεκόπη η
λειτουργία εργοστασίων, εκπαιδευτηρίων, χειρουργείων, επηρεάσθηκε κατά
τόπους η πρόσβαση στο Διαδίκτυο κ.ο.κ. Το τουρκικό Επιμελητήριο
Ηλεκτρολόγων Μηχανικών κατήγγειλε πως η κατάρρευση της ηλεκτροδότησης
προκλήθηκε από την αποσύνδεση της Τουρκίας από το ευρωπαϊκό δίκτυο
ηλεκτρισμού, μετά από προβλήματα που είχε προκαλέσει σε τρίτες χώρες το
τουρκικό σύστημα διανομής. Πάντως ο Τούρκος πρωθυπουργός Ahmet Davutoğlu
δήλωσε ότι “εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα”, όταν ρωτήθηκε για τυχόν
υποψίες κυβερνοεπίθεσης, τρομοκρατίας κτλ.
Στις 12.36 μ.μ. ήρθε όμως η πραγματική τρομοκρατική ενέργεια, με την εισβολή στον έκτο όροφο
των θηριωδών Δικαστηρίων Çağlayan της Κωνσταντινούπολης δύο ενόπλων,
προφανώς μελών της εκτός νόμου ακροαριστερής οργάνωσης “Επαναστατικό
Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα-Μέτωπο (DHKP-C), οι οποίοι έθεσαν υπό ομηρία
τον εισαγγελέα Mehmet Selim Kiraz - χειριστή της πολύκροτης υπόθεσης του
θανάτου του 15χρονου Berkin Elvan, 269 ημέρες αφότου ο ανύποπτος έφηβος
έπεσε σε κώμα μετά τον τραυματισμό του στο κεφάλι από κάνιστρο
δακρυγόνων κατά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του καλοκαιριού του
2012.
Δημοσιοποιώντας μέσω Twitter φωτογραφία του Mehmet Selim Kiraz με το πιστόλι στο κρόταφο, με φόντο τα λάβαρα του DHKP-C, οι δράστες της ομηρίας ζήτησαν την δημόσια ομολογία ενοχής και την παραπομπή σε “λαϊκό δικαστήριο” των αστυνομικών που ευθύνονται για τον θάνατο του 15χρονου, την απελευθέρωση όσων συνελήφθησαν κατά τις διαδηλώσεις στη μνήμη του Berkin Elvan κ.ο.κ. Υπενθυμίζεται ότι λίγα 24ωρα μετά τον θάνατο του Berkin ο ίδιος ο Tayyip Erdoğan υποστήριξε σε προεκλογική του ομιλία, εν μέσω οπαδών του που γιουχάιζαν την οικογένεια του νεκρού, ότι ο άτυχος νεαρός ήταν “κουκουλοφόρος”. Φέτος στις 11 Μαρτίου κατά την πρώην επέτειο του θανάτου του 15χρονου, που έχει καταστεί σύμβολο, σημειώθηκαν συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομίας σε πολλές τουρκικές πόλεις.
Η δικαστική διερεύνηση των γεγονότων του 2013 καρκινοβατεί, με τα στοιχεία των 21 εμπλεκόμενων αστυνομικών να προωθούνται στη Δικαιοσύνη μόλις αυτόν τον μήνα, ενώ προφανώς έιρινε σκιές το ότι ο Mehmet Selim Kiraz κατέστη υπεύθυνος του φακέλου με τις μαζικές μεταθέσεις δικαστικών το περασμένο καλοκαίρι με νομοθετικό διάταγμα, στο φόντο της ”μάχης” του Erdogan με το “παράλληλο κράτος” του πρώην συμμάχου του Fethullah Gülen.
Η λήξη της ομηρίας υπήρξε αιματηρή: σε επιδρομή των ειδικών δυνάμεων στις 8.35 μ.μ., στην οποία ερίφθησαν περισσότεροι από 100 πυροβολισμοί, έπεσαν επιτόπου νεκροί οι δύο ένοπλοι του DHKP-C (ο ένας, όπως αποκαλύφθηκε, φοιτητής Νομικής με καταγωγή από την Κερασούντα) και τραυματίσθηκε σοβαρά ο εισαγγελέας, ο οποίος εξέπνευσε κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Όλα αυτά έγιναν γνωστά εκ των υστέρων, καθώς κατά τη διάρκεια της ομηρίας επιβλήθηκε λογοκρισία στα μέσα ενημέρωσης – για 150ή φορά την τελευταία τετραετία στην Τουρκία.
Το τρίτο και σημαντικότερο, όμως, πλήγμα για τους κυβερνώντες ισλαμιστές ήταν αυτό που εκδηλώθηκε και περισσότερο διακριτικά – σαν να μην συνέτειναν τα προηγηθέντα στην εικόνα μιας εύθραυστης χώρας. Το Τουρκικό Ινστιτούτο Στατιστικής (TÜİK) ανακοίνωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της Τουρκίας το 2014, με βάση και τα στοιχείο του τελευταίου τριμήνου διαμορφώθηκε στο 2,9% - λίγο πάνω από το 2,7% που ανέμεναν οι αναλυτές, αρκετά πιο κάτω από τον αρχικό επίσημο στόχο του 4%, αλλά και τον μετέπειτα αναθεωρημένο του 3,3% και πάντως σε σαφή επιβράδυνση εν συγκρίσει προς τις επιδόσεις του 2013 (4,2%). Άλλα προκαταρκτικά στοιχεία, μάλιστα, εμφανίζουν τον ρυθμό ανάπτυξης κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015 να είναι σε ετήσια βάση μηδενικός.
Ο αρμόδιος για την οικονομία αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ali Babacan απέδωσε το “φρενάρισμα” στην νομισματική αβεβαιότητα που επικρατεί διεθνώς, στις αρνητικές επιπτώσεις των γεωπολιτικών κρίσεων στον περίγυρο της Τουρκίας, ακόμη και στα ακραία καιρικά φαινόμενα – συγκρίνοντας σε κάθε περίπτωση τον ρυθμό ανάπτυξης της χώρας του με το 0,9% της ευρωζώνης και το 1,3% της Λατινικής Αμερικής.
Πράγματι, ο τερματισμός της αμερικανικής “ποσοτικής διευκόλυνσης” και η άνοδος του δολαρίου υπήρξε μέγας ανασχετικός παράγοντας για την τουρκική οικονομία, όπως και η καχεκτική ζήτηση της ευρωζώνης και η πολιτική αβεβαιότητα, την οποία δεν θέλησε να αναδείξει ο Babacan. Όμως το κυριότερο πρόβλημα της Τουρκίας είναι διαρθρωτικό και συνίσταται στο ότι η “χρυσή εποχή” των ρυθμών ανάπτυξης της τάξης του 9%, που μοιάζει να έχει παρέλθει οριστικά, τροφοδοτήθηκε από εισροές ξένων κεφαλαίων, που έχουν σημαντικά περιορισθεί, και ταυτίσθηκε κατά κύριο λόγο με την τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης και των κατασκευών, αφήνοντας πίσω του ένα επικίνδυνο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά την τόνωση των εξαγωγών, το ποσοστό του 2,9% για το 2014 διατηρήθηκε με συνολική αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά 4,6% - και βέβαια οι κυβερνώντες πρωτίστως σκέφτονται ότι το 2015 είναι χρονιά εκλογών.
Καθώς, μάλιστα, η κατανάλωση των νοικοκυριών, που αντιστοιχεί στα δύο τρίτα του ΑΕΠ, αυξήθηκε πέρσι (χρονιά αύξησης του κόστους δανεισμού) κατά μόλις 1,3%, έναντι 5,1% το 2013, αναμένεται να υποχωρήσει το αίσθημα ευημερίας των Τούρκων πολιτών, αλλά και να ενταθούν οι πιέσεις που ασκεί δημοσίως ο Erdoğan στον κεντρικό τραπεζίτη Erdem Başçı για να ακολουθήσει, παρά τα μακροοικονομικά δεδομένα, την “πρέπουσα” προεκλογικώς πολιτική του φτηνού χρήματος.
Πηγή:www.capital.gr
