Συνάντηση Λαφαζάνη με ομολόγους Βουλγαρίας και
Ρουμανίας στις 22 Απριλίου στη Σόφια. Εμφαση από ΕΕ στις διασυνδέσεις
δικτύου Βουλγαρίας με ελληνικό και ρουμανικό για τροφοδοσία από άλλες
πηγές πέραν της Ρωσίας. Ο ρόλος της Ρεβυθούσας.
Σε προχωρημένη φάση βρίσκονται οι συνεννοήσεις
μεταξύ των υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, για
την ανάπτυξη του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Vertical
Gas Corridor – VGC), τη λειτουργία του οποίου ευνοεί η Ε.Ε.
Μετά
την καταρχήν συμφωνία που υπεγράφη στις Βρυξέλες στις 9 Δεκεμβρίου
πέρυσι και την πρώτη συνεδρίαση εκπροσώπων των τριών υπουργείων στη
Σόφια στις 9 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr έχει προγραμματιστεί τριμερής υπουργική συνάντηση
και πάλι στη Σόφια, για τις 22 Απριλίου. Ο αρχικός προγραμματισμός της
συνάντησης ήταν στις 21 Απριλίου, ωστόσο μετατέθηκε για την επομένη,
κατόπιν παρακλήσεως του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτη
Λαφαζάνη.
Στην πρωτοβουλία των τριών χωρών για τη δημιουργία του Κάθετου Διάδρομου δεν αποκλείεται να προσχωρήσει και η Ουγγαρία, η οποία συμμετείχε στις αρχικές ανεπίσημες επαφές το περσινό φθινόπωρο. Ωστόσο η κυβέρνηση της χώρας προτίμησε, για την ώρα τουλάχιστον, το ρόλο παρατηρητή στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, διότι δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην προώθηση του ρωσικού αγωγού Turkish Stream, με τον οποίο επιθυμεί να συνδεθεί μέσω Ελλάδας, ΠΓΔΜ και Σερβίας. Ας σημειωθεί εδώ ότι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς την παραμονή της επίσκεψης Τσίπρα στη Μόσχα, βρισκόταν στη Βουδαπέστη, όπου είχε συνομιλίες με τον Ούγγρο ομόλογό του για την τήρηση κοινής στάσης στα κοινοτικά όργανα, για τον ρωσικό αγωγό.
Σε ό,τι αφορά τον Κάθετο Διάδρομο, περιλαμβάνει ήδη προγραμματισμένα έργα διασύνδεσης των δικτύων των τριών χωρών, με στόχο τη διακίνηση ποσοτήτων αερίου από το Βορρά στο Νότο και αντίστροφα και τη δημιουργία αγοράς που θα τροφοδοτείται με αέριο με προέλευση και από άλλες πηγές πέραν της Ρωσίας.
Βασική συνιστώσα του είναι ο εληνοβουλγαρικός αγωγός IGB (Κομοτηνή-Στάρα Ζαγκόρα) ο οποίος προβλέπεται να συνδεθεί με τους αγωγούς που διασχίζουν την Ελλάδα (αγωγός ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ). Μέσω των διασυνδέσεων των αγωγών αυτών με τα τουρκικά δίκτυα (BOTAS-TANAP), η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα μπορούν να τροφοδοτούνται με αέριο προέλευσης Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν) σε πρώτη φάση, ή και ιρανικό αργότερα, όπως και με ποσότητες υγροποιημένου αερίου που θα αποθηκεύεται στον τερματικό της Ρεβυθούσας.
Η προώθηση από την Ε.Ε. εντατικοποιήθηκε μετά την ακύρωση από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν του αρχικού σχεδίου του ρωσικού αγωγού South Stream, η διαδρομή του οποίου επί ευρωπαϊκού εδάφους ξεκινούσε από τη Βουλγαρία και κατέληγε στην Αυστρία μέσω Ρουμανίας και Ουγγαρίας. Ωστόσο ο Κάθετος Διάδρομος δύσκολα θα μπορούσε να θεωρηθεί ανταγωνιστικός του South Stream. καθώς σχεδιάζεται για ποσότητες της τάξης των 3-5 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο, και για συμπληρωματικές ανάγκες των χωρών από όπου θα διέρχεται, όταν ο ρωσικός αγωγός σχεδιαζόταν για 60 δισ. κ.μ. και στόχευε στην αγορά της Κεντρικής Ευρώπης.
Τέλος να σημειωθεί ότι με βάση δηλώσεις της Βουλγάρας υπουργού Ενέργειας Temenuzhka Petkova, η έναρξη των εργασιών κατασκευής του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, προγραμματίζεται για την άνοιξη του 2016. Στο επιχειρηματικό σχέδιο ως γνωστόν συμμετέχουν από τη βουλγαρική πλευρά το κρατικό holding BEH και από την ελληνική το μικρό σχήμα ΔΕΠΑ-Edison μέσω της εταιρείας Ποσειδών.
Στην πρωτοβουλία των τριών χωρών για τη δημιουργία του Κάθετου Διάδρομου δεν αποκλείεται να προσχωρήσει και η Ουγγαρία, η οποία συμμετείχε στις αρχικές ανεπίσημες επαφές το περσινό φθινόπωρο. Ωστόσο η κυβέρνηση της χώρας προτίμησε, για την ώρα τουλάχιστον, το ρόλο παρατηρητή στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, διότι δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην προώθηση του ρωσικού αγωγού Turkish Stream, με τον οποίο επιθυμεί να συνδεθεί μέσω Ελλάδας, ΠΓΔΜ και Σερβίας. Ας σημειωθεί εδώ ότι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς την παραμονή της επίσκεψης Τσίπρα στη Μόσχα, βρισκόταν στη Βουδαπέστη, όπου είχε συνομιλίες με τον Ούγγρο ομόλογό του για την τήρηση κοινής στάσης στα κοινοτικά όργανα, για τον ρωσικό αγωγό.
Σε ό,τι αφορά τον Κάθετο Διάδρομο, περιλαμβάνει ήδη προγραμματισμένα έργα διασύνδεσης των δικτύων των τριών χωρών, με στόχο τη διακίνηση ποσοτήτων αερίου από το Βορρά στο Νότο και αντίστροφα και τη δημιουργία αγοράς που θα τροφοδοτείται με αέριο με προέλευση και από άλλες πηγές πέραν της Ρωσίας.
Βασική συνιστώσα του είναι ο εληνοβουλγαρικός αγωγός IGB (Κομοτηνή-Στάρα Ζαγκόρα) ο οποίος προβλέπεται να συνδεθεί με τους αγωγούς που διασχίζουν την Ελλάδα (αγωγός ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ). Μέσω των διασυνδέσεων των αγωγών αυτών με τα τουρκικά δίκτυα (BOTAS-TANAP), η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα μπορούν να τροφοδοτούνται με αέριο προέλευσης Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν) σε πρώτη φάση, ή και ιρανικό αργότερα, όπως και με ποσότητες υγροποιημένου αερίου που θα αποθηκεύεται στον τερματικό της Ρεβυθούσας.
Η προώθηση από την Ε.Ε. εντατικοποιήθηκε μετά την ακύρωση από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν του αρχικού σχεδίου του ρωσικού αγωγού South Stream, η διαδρομή του οποίου επί ευρωπαϊκού εδάφους ξεκινούσε από τη Βουλγαρία και κατέληγε στην Αυστρία μέσω Ρουμανίας και Ουγγαρίας. Ωστόσο ο Κάθετος Διάδρομος δύσκολα θα μπορούσε να θεωρηθεί ανταγωνιστικός του South Stream. καθώς σχεδιάζεται για ποσότητες της τάξης των 3-5 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο, και για συμπληρωματικές ανάγκες των χωρών από όπου θα διέρχεται, όταν ο ρωσικός αγωγός σχεδιαζόταν για 60 δισ. κ.μ. και στόχευε στην αγορά της Κεντρικής Ευρώπης.
Τέλος να σημειωθεί ότι με βάση δηλώσεις της Βουλγάρας υπουργού Ενέργειας Temenuzhka Petkova, η έναρξη των εργασιών κατασκευής του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, προγραμματίζεται για την άνοιξη του 2016. Στο επιχειρηματικό σχέδιο ως γνωστόν συμμετέχουν από τη βουλγαρική πλευρά το κρατικό holding BEH και από την ελληνική το μικρό σχήμα ΔΕΠΑ-Edison μέσω της εταιρείας Ποσειδών.
Μιχάλης Καϊταντζίδης