www.johnloulis.gr
Τα εκλογικά αποτελέσματα μπορούν να προβλεφθούν μήνες πριν, αν υπάρχουν τα κατάλληλα δεδομένα και η αντίστοιχη ερμηνεία τους. Αυτό επιχείρησα και ολοκληρώνοντας το νέο βιβλίο μου, που κυκλοφορεί τις επόμενες εβδομάδες, για το γκρέμισμα των δύο πυλώνων της μεταπολίτευσης και τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, το πώς θα πορευτεί η νέα κυβέρνηση και ποια θα είναι τα αποτελέσματα των όποιων επιλογών της αποτελεί τοπίο στην ομίχλη. Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, οι πρώτες θετικές εντυπώσεις έχουν μετατραπεί σε προβληματισμούς, και στη συνέχεια σε πιο καθησυχαστικές εξελίξεις. Άλλωστε, κάθε μέρα που περνάει βλέπουμε να διαμορφώνεται μία νέα εικόνα.
Αν αξιοποιήσουμε τις τρεις αποστροφές του Ντόναλντ Ράμσφελντ με άξονα τα «γνωστά» και «άγνωστα», έχουμε την εξής εικόνα: Το γκρέμισμα των δύο κυρίαρχων κομμάτων της μεταπολίτευσης και το τέλος εποχής, που έφερε στην εξουσία μια συγκεκριμένη έκφραση της Αριστεράς ως ανατροπή του παλαιού σκηνικού, είναι τα «γνωστά ? γνωστά» (known, knowns). Όμως, δεν γνωρίζουμε αν το καινούριο αυτό σκηνικό είναι όντως κάτι νέο και εάν πράγματι εγκαταλείπει τις παθογένειες του παλαιού και φθαρμένου συστήματος (known, unknowns). Ταυτόχρονα, είναι φανερό ότι αγνοούμε πλήρως ποια θα είναι η πορεία που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση Τσίπρα και άρα το ποια θα είναι και η αντίστοιχη πορεία της χώρας (unknown, unknowns).
Τί έχει δείξει μέχρι τώρα η κυβέρνηση; Ασφαλώς αποπνέει φρεσκάδα. Η φρεσκάδα, για την ώρα, επισκιάζει σαφώς τις παραφωνίες. Το ότι έχουν χαθεί πρόσωπα κουρασμένων πολιτικών με αύρα παρελθόντος, ανασηκώνει ένα πνιγηρό πέπλο. Οι «δοκιμασμένοι» ήταν φθαρμένοι και έφυγαν. Ήρθαν οι αδοκίμαστοι, που δεν έχουν ακόμη φθαρεί. Με τους τελευταίους ήρθαν όμως και τα πρώτα στραβοπατήματα. Το ερώτημα των καλόπιστων είναι καθαρό: Αυτά θα εξαλειφθούν στο διάβα του χρόνου ή θα πολλαπλασιαστούν; Αν εξαλειφθούν, πώς θα διορθωθούν τα πράγματα; Αν συνεχιστούν, πού θα οδηγήσουν;
Η κυβέρνηση Τσίπρα, φυσιολογικά, θα έχει μεγάλη περίοδο χάριτος. Αυτό όμως θα συμβεί υπό μία προϋπόθεση: Να μην προκαλέσει η ίδια μια συντριπτική χιονοστιβάδα, καθώς θα διαπραγματεύεται με τους εταίρους και δανειστές μας. Ταυτόχρονα, στο εσωτερικό μέτωπο, είναι τυχερός ο ΣΥΡΙΖΑ, που η ΝΔ πορεύεται πάντα με το βαρύτατο φορτίο της ομάδας Σαμαρά. Αυτή η ομάδα απαξιώθηκε ακόμη περισσότερο με την ακραία εκστρατεία της. Ενώ ο ίδιος δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του και έτσι εμποδίζει μια νέα πορεία για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό οδηγεί σε πολιτική στρέβλωση, διότι η χώρα δεν διαθέτει, σε κρίσιμες ώρες, μια αξιόπιστη και νηφάλια φωνή, που να ασκεί εποικοδομητική κριτική στην κυβέρνηση.
Αναφορικά με την τελευταία, απειλείται από κινήσεις υψηλού ρίσκου, καθώς προσεγγίζει τους εταίρους μας. Κάθε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται πως στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές μας, αν και επιδιώκουμε το καλύτερο, de facto δεν διαθέτουμε το πάνω χέρι. Αν πιστεύουμε το αντίθετο, ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Άλλωστε, όλες οι κινήσεις υψηλού ρίσκου μέχρι τώρα, από το δημοψήφισμα Παπανδρέου έως τις δηλώσεις Σαμαρά για έξοδο από τους ελέγχους με αποτέλεσμα τη θύελλα των αγορών, αποδείχθηκαν καταστροφικές.
Η τωρινή κυβέρνηση, χειριζόμενη τις διαπραγματεύσεις, κινδυνεύει να βρεθεί υπό την επήρεια αμφεταμινών του εκλογικού θριάμβου. Το να είναι high, όπως θα έλεγε ο νέος υπουργός Οικονομικών, δεν είναι ό,τι πιο συνετό. Άλλωστε, κάθε δημόσια αποστροφή του με στόχο το εσωτερικό ακροατήριο, μπορεί να έχει δυσανάλογο κόστος για τη χώρα. Οι μαξιμαλισμοί θα οδηγήσουν μαθηματικά στην απομόνωση στην Ευρώπη. Το απρόσμενα καλό κλίμα για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να χαθεί. Αν απομονωθούμε, η διαπραγματευτική θέση της χώρας θα αποδυναμωθεί. Βήμα βήμα, η κυβέρνηση θα χάσει το νήμα.
Η κυβέρνηση Τσίπρα ήδη εκδηλώνει δύο αδυναμίες, που υπονομεύουν τους χειρισμούς της, που κάθε λογικός άνθρωπος εύχεται να πετύχουν: Το πρώτο είναι η έπαρση. Το δεύτερο είναι οι ιδεοληψίες. Αν αυτές οι αδυναμίες έχουν δυσμενείς επιπτώσεις για τη χώρα στην ευρωπαϊκή της πορεία, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει το μεσαίο χώρο, που κέρδισε πανηγυρικά. Τούτο όμως είναι το έλασσον. Η έπαρση μπορεί να οδηγήσει σε μετωπική σύγκρουση με τους δανειστές. Επίσης οι ιδεοληψίες θα συντηρήσουν το χρεοκοπημένο κρατικίστικο οικονομικό πρότυπο, που οδήγησε τη χώρα στην άβυσσο. Αν αυτό δεν αλλάξει, δεν θα βγούμε από το τέλμα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη θα αποτελέσουν φευγαλέο όνειρο.
Περί τον Αλέξη Τσίπρα επαίρονται, ότι αυτός τουλάχιστον θα κάνει εκείνα για τα οποία έχει δεσμευτεί. Πολλοί ψηφοφόροι του μεσαίου χώρου τον επέλεξαν θέλοντας να βάλει νερό στο κρασί του. Η «καθαρότητα» που εκπέμπει φαντάζει αψεγάδιαστη. Δεν είναι όμως. Διότι πολλά που έταξε, θα έχουν αρνητικές συνέπειες, που οφείλει ο ίδιος να αντιληφθεί. Η αναδίπλωση από μη ρεαλιστικές διακηρύξεις θα έχει μικρότερο κόστος για τη χώρα και τον ίδιο από την εμμονή στην «παιδική ασθένεια» του αριστερισμού και του λαϊκισμού. Την ίδια συμβουλή θα του έδινε και ο Λένιν.
Αν ο Τσίπρας δείξει ρεαλισμό και σύνεση, έχει όλες τις προϋποθέσεις να κυριαρχήσει μακροχρόνια, γιατί είναι κάτι καινούριο σε ένα αραχνιασμένο τοπίο. Επιπροσθέτως, οι φθαρμένοι ανταγωνιστές του, του στρώνουν το χαλί με την ακόμα πιο φθαρμένη ηγετική τους ομάδα. Ο μεσαίος χώρος που κρίνει τις κυριαρχίες είναι στα χέρια του. Για να τον διατηρήσει ή και να τον χάσει.
Το να μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε άλλη μια παθογενή πολιτική ελίτ, με πρόσθετο κόστος για τη χώρα, είναι και αυτό μέσα στις πιθανότητες. Αν συμβεί αυτό όμως, τότε θα είναι η τελευταία πράξη του δράματος των πολιτικών και οικονομικών αδιεξόδων της χώρας.
