Της Judy Dempsey
Μετά την δριμύτατη ομιλία που εκφώνησε η Angela Merkel σχετικά με την
εξωτερική πολιτική από του βήματος του Ινστιτούτου Lowy για τη Διεθνή
Πολιτική στο Σίδνεϊ, στις 17 Νοεμβρίου, η Γερμανίδα καγκελάριος έδωσε
συνέχεια στο θέμα. Τα σχόλιά της σχετικά με τον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir
Putin δεν ήταν μόνον εντόνως επικριτικά για τις ενέργειές του κατά τους
τελευταίους μήνες. Η Merkel είπε επίσης ότι δεν πιστεύει πως θα
σταματήσει στην Ουκρανία.
Προειδοποίησε ότι η ΕΕ πρέπει να υιοθετήσει μια σκληρή στάση έναντι της
Ρωσίας. «Και αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ουκρανία», είπε. «Ισχύει για
τη Μολδαβία. Ισχύει για τη Γεωργία. Αν η κατάσταση συνεχιστεί, θα πρέπει
να αναρωτιόμαστε σχετικά με τη Σερβία. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε
σχετικά με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων».
Κατά τα τελευταία χρόνια, η πολιτική της ΕΕ έναντι των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, της Βονσίας-Ερζεγοβίνης, του Κοσσυφοπεδίου, της πΓΔΜ, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια πολιτική καλοπροαίρετης αμέλειας, για να το πούμε ευγενικά.
Υπήρξε μία εξαίρεση. Η Catherine Ashton, η πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αφιέρωσε τεράστιο μέρος του χρόνου της στη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, αφού το Κοσσυφοπέδιο διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008.
Παρασκηνιακά, η Γερμανική Καγκελαρία διαδραμάτισε έναν κρίσιμο ρόλο με το να ωθήσει τις δύο πλευρές να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για το Βερολίνο, αυτό σήμαινε περίπου την εγκαθίδρυση της μακροπρόθεσμης σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Σήμαινε, επίσης, την προσέγγιση της περιοχής στην ΕΕ και, τελικά, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι κάτι που η Ρωσία προσπαθεί, τώρα, να το επιβραδύνει, αν όχι και να το σταματήσει.
Η Ρωσία έχει από καιρό εστιάσει μεγάλο μέρος της προσοχής της στο Βελιγράδι, το οποίο, παραδοσιακά, διέθετε σταθερούς δεσμούς με τη Μόσχα. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, ο Πρόεδρος της Σερβίας, Tomislav Nikolić, ανέπτυξε μια στενή σχέση με τον Putin, ενώ, ταυτόχρονα προσπαθεί να φέρει τη Σερβία πιο κοντά στην ΕΕ.
Το 2013, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη θερινή κατοικία του Putin στο Σότσι, ο Nikolić υπέγραψε διακήρυξη σχετικά με τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ του Βελιγραδίου και της Μόσχας. Αργότερα, την ίδια χρονιά, η Σερβία υπέγραψε μια συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία. Και τον Οκτώβριο του 2014, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του Βερολίνου, η Σερβία έστρωσε το κόκκινο χαλί για τον Putin, με τον Nikolić να του απονέμει την υψηλότερη τιμή της χώρας του.
Τα παραδείγματα αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Η κρατική εταιρεία της Ρωσίας, οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, της οποίας επικεφαλής είναι ο Vladimir Yakunin, που συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των ατόμων στα οποία απαγορεύεται η είσοδος σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, ανέλαβε την αναβάθμιση 350 χιλιομέτρων (220 μιλίων) του σιδηροδρομικού δικτύου στη Σερβία. Η Gazprom, ο κρατικός ενεργειακός γίγαντας της Ρωσίας, κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών του προμηθευτή φυσικού αερίου της Σερβίας. Και η Lukoil, ένας άλλος Ρωσικός ενεργειακός γίγαντας, κατέχει σχεδόν το 80% της Beopetrol, μιας Σερβικής αλυσίδας βενζινάδικων. Γι αυτό η Σερβία διστάζει να υποστηρίξει τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Η Ρωσία, επίσης, αναμειγνύεται στη γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Εκεί, η Μόσχα, εδώ και καιρό υπήρξε ένθερμη υποστηρικτής της Republika Srpska, μία από τις δύο οντότητες της χώρας, και του προέδρου της, Milorad Dodik. Ο Dodik έχει κωλυσιεργήσει επανειλημμένως τη διεξαγωγή μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα της δικαιοσύνης, όχι ότι οι άλλοι ηγέτες της Βοσνίας υπήρξαν ενθουσιώδεις στην εισαγωγή, των από καιρό αναμενόμενων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων.
Στην πραγματικότητα, μια προσεκτική ανάγνωση της τελευταίας (και εξαιρετικής) έκθεσης προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις ενταξιακές προοπτικές της Βοσνίας στην ΕΕ αποκαλύπτει ότι οι θεσμοί της χώρας λειτουργούν μόλις και μετά βίας. Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία τον Μάρτιο του 2014 ενθάρρυνε τον Dodik να εξετάσει την απόσχιση από τη Βοσνία. Αυτός προφανώς σταμάτησε μετά από παρέμβαση του Πρωθυπουργού της Σερβίας, Aleksandar Vučić, ο οποίος προσπαθεί να εξισορροπήσει τους δεσμούς του Βελιγραδίου με τη Ρωσία, από τη μία πλευρά και να φέρει τη Σερβία πιο κοντά στην ΕΕ, από την άλλη.
Η Ρωσία κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες να διατηρήσει την επιρροή της στο Μαυροβούνιο, κυρίως μέσω του τομέα της ενέργειας και άλλων μεγάλων επενδύσεων. Ωστόσο, ο Milo Đukanović, ο βετεράνος ηγέτης της χώρας, αψήφησε τους επικριτές του και τις Ρωσικές πιέσεις, οδηγώντας το Μαυροβούνιο προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Έχει, επίσης, υποστηρίξει ανοιχτά τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας.Η Μόσχα επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στα Δυτικά Βαλκάνια, διότι δεν θέλει η περιοχή να γίνει μέρος της Δύσης. Και ακόμη και σε χώρες της ευρύτερης περιοχής που είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Βουλγαρία, η Μόσχα εξακολουθεί να προσπαθεί να ασκήσει την επιρροή της μέσω του ελέγχου της επί του ενεργειακού τους τομέα.
Η ΕΕ θα πρέπει να ανησυχεί σχετικά με την παρέμβαση της Ρωσίας στην πίσω αυλή της. Αυτή η παρέμβαση απειλεί να υπονομεύσει τη σταθερότητα της περιοχής και την εύθραυστη ασφάλεια στη Βοσνία. Σκεφτείτε τι συνέβη στις 11 Νοεμβρίου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη. Η Ρωσία απείχε από την ψηφοφορία για την επέκταση της στρατιωτικής αποστολής της ΕΕ στη Βοσνία, αυτή είναι η πρώτη φορά που έχει πράξει κάτι τέτοιο από τότε που αναπτύχθηκαν στην περιοχή οι δυνάμεις της ΕΕ το 2004. Κάποιοι διπλωμάτες είπαν ότι η Ρωσία εναντιώθηκε στο κείμενο, το οποίο αναφέρεται στην προοπτική της Βοσνίας να ενταχθεί στην ΕΕ.
Μόλις μία εβδομάδα πριν από τη σύνοδο αυτή, ο Βρετανός και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησαν μια νέα πρωτοβουλία για τη Βοσνία με στόχο την προσπάθεια επαναφοράς της πορείας της χώρας στο δρόμο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αυτή η διαδικασία καθυστερεί από το 2009, λόγω μιας διαφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της ηγεσίας της Βοσνίας για το γεγονός ότι ορισμένες πολιτικές θέσεις μπορούν να καλυφθούν μόνον από Σέρβους, Κροάτες η Βόσνιους.
Η Αγγλο-Γερμανική πρωτοβουλία δεν ασχολείται με την οδυνηρή ανάγκη της Βοσνίας και της ευρύτερης περιοχής: την αποστολή ενός σαφούς μυνήματος από τις Βρυξέλλες ότι τα Δυτικά Βαλκάνια μετράνε και ότι οι χώρες της περιοχής έχουν μια θέση εντός της ΕΕ. Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker, έχει τοποθετήσει τα Δυτικά Βαλκάνια στις τελευταίες θέσεις της ατζέντας του, δείχνει μια κοντόφθαλμη πολιτική που η Ρωσία είναι εξαιρετικά πρόθυμη να εκμεταλλευτεί. Ο Juncker δεν μπορεί να πει ότι η Merkel δεν τον έχει προειδοποιήσει.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=57301
Πηγή:www.capital.gr
Κατά τα τελευταία χρόνια, η πολιτική της ΕΕ έναντι των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, της Βονσίας-Ερζεγοβίνης, του Κοσσυφοπεδίου, της πΓΔΜ, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια πολιτική καλοπροαίρετης αμέλειας, για να το πούμε ευγενικά.
Υπήρξε μία εξαίρεση. Η Catherine Ashton, η πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αφιέρωσε τεράστιο μέρος του χρόνου της στη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, αφού το Κοσσυφοπέδιο διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008.
Παρασκηνιακά, η Γερμανική Καγκελαρία διαδραμάτισε έναν κρίσιμο ρόλο με το να ωθήσει τις δύο πλευρές να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για το Βερολίνο, αυτό σήμαινε περίπου την εγκαθίδρυση της μακροπρόθεσμης σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Σήμαινε, επίσης, την προσέγγιση της περιοχής στην ΕΕ και, τελικά, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι κάτι που η Ρωσία προσπαθεί, τώρα, να το επιβραδύνει, αν όχι και να το σταματήσει.
Η Ρωσία έχει από καιρό εστιάσει μεγάλο μέρος της προσοχής της στο Βελιγράδι, το οποίο, παραδοσιακά, διέθετε σταθερούς δεσμούς με τη Μόσχα. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, ο Πρόεδρος της Σερβίας, Tomislav Nikolić, ανέπτυξε μια στενή σχέση με τον Putin, ενώ, ταυτόχρονα προσπαθεί να φέρει τη Σερβία πιο κοντά στην ΕΕ.
Το 2013, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη θερινή κατοικία του Putin στο Σότσι, ο Nikolić υπέγραψε διακήρυξη σχετικά με τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ του Βελιγραδίου και της Μόσχας. Αργότερα, την ίδια χρονιά, η Σερβία υπέγραψε μια συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία. Και τον Οκτώβριο του 2014, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του Βερολίνου, η Σερβία έστρωσε το κόκκινο χαλί για τον Putin, με τον Nikolić να του απονέμει την υψηλότερη τιμή της χώρας του.
Τα παραδείγματα αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Η κρατική εταιρεία της Ρωσίας, οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι, της οποίας επικεφαλής είναι ο Vladimir Yakunin, που συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των ατόμων στα οποία απαγορεύεται η είσοδος σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, ανέλαβε την αναβάθμιση 350 χιλιομέτρων (220 μιλίων) του σιδηροδρομικού δικτύου στη Σερβία. Η Gazprom, ο κρατικός ενεργειακός γίγαντας της Ρωσίας, κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών του προμηθευτή φυσικού αερίου της Σερβίας. Και η Lukoil, ένας άλλος Ρωσικός ενεργειακός γίγαντας, κατέχει σχεδόν το 80% της Beopetrol, μιας Σερβικής αλυσίδας βενζινάδικων. Γι αυτό η Σερβία διστάζει να υποστηρίξει τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Η Ρωσία, επίσης, αναμειγνύεται στη γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Εκεί, η Μόσχα, εδώ και καιρό υπήρξε ένθερμη υποστηρικτής της Republika Srpska, μία από τις δύο οντότητες της χώρας, και του προέδρου της, Milorad Dodik. Ο Dodik έχει κωλυσιεργήσει επανειλημμένως τη διεξαγωγή μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα της δικαιοσύνης, όχι ότι οι άλλοι ηγέτες της Βοσνίας υπήρξαν ενθουσιώδεις στην εισαγωγή, των από καιρό αναμενόμενων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων.
Στην πραγματικότητα, μια προσεκτική ανάγνωση της τελευταίας (και εξαιρετικής) έκθεσης προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις ενταξιακές προοπτικές της Βοσνίας στην ΕΕ αποκαλύπτει ότι οι θεσμοί της χώρας λειτουργούν μόλις και μετά βίας. Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία τον Μάρτιο του 2014 ενθάρρυνε τον Dodik να εξετάσει την απόσχιση από τη Βοσνία. Αυτός προφανώς σταμάτησε μετά από παρέμβαση του Πρωθυπουργού της Σερβίας, Aleksandar Vučić, ο οποίος προσπαθεί να εξισορροπήσει τους δεσμούς του Βελιγραδίου με τη Ρωσία, από τη μία πλευρά και να φέρει τη Σερβία πιο κοντά στην ΕΕ, από την άλλη.
Η Ρωσία κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες να διατηρήσει την επιρροή της στο Μαυροβούνιο, κυρίως μέσω του τομέα της ενέργειας και άλλων μεγάλων επενδύσεων. Ωστόσο, ο Milo Đukanović, ο βετεράνος ηγέτης της χώρας, αψήφησε τους επικριτές του και τις Ρωσικές πιέσεις, οδηγώντας το Μαυροβούνιο προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Έχει, επίσης, υποστηρίξει ανοιχτά τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας.Η Μόσχα επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στα Δυτικά Βαλκάνια, διότι δεν θέλει η περιοχή να γίνει μέρος της Δύσης. Και ακόμη και σε χώρες της ευρύτερης περιοχής που είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Βουλγαρία, η Μόσχα εξακολουθεί να προσπαθεί να ασκήσει την επιρροή της μέσω του ελέγχου της επί του ενεργειακού τους τομέα.
Η ΕΕ θα πρέπει να ανησυχεί σχετικά με την παρέμβαση της Ρωσίας στην πίσω αυλή της. Αυτή η παρέμβαση απειλεί να υπονομεύσει τη σταθερότητα της περιοχής και την εύθραυστη ασφάλεια στη Βοσνία. Σκεφτείτε τι συνέβη στις 11 Νοεμβρίου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη. Η Ρωσία απείχε από την ψηφοφορία για την επέκταση της στρατιωτικής αποστολής της ΕΕ στη Βοσνία, αυτή είναι η πρώτη φορά που έχει πράξει κάτι τέτοιο από τότε που αναπτύχθηκαν στην περιοχή οι δυνάμεις της ΕΕ το 2004. Κάποιοι διπλωμάτες είπαν ότι η Ρωσία εναντιώθηκε στο κείμενο, το οποίο αναφέρεται στην προοπτική της Βοσνίας να ενταχθεί στην ΕΕ.
Μόλις μία εβδομάδα πριν από τη σύνοδο αυτή, ο Βρετανός και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησαν μια νέα πρωτοβουλία για τη Βοσνία με στόχο την προσπάθεια επαναφοράς της πορείας της χώρας στο δρόμο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αυτή η διαδικασία καθυστερεί από το 2009, λόγω μιας διαφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της ηγεσίας της Βοσνίας για το γεγονός ότι ορισμένες πολιτικές θέσεις μπορούν να καλυφθούν μόνον από Σέρβους, Κροάτες η Βόσνιους.
Η Αγγλο-Γερμανική πρωτοβουλία δεν ασχολείται με την οδυνηρή ανάγκη της Βοσνίας και της ευρύτερης περιοχής: την αποστολή ενός σαφούς μυνήματος από τις Βρυξέλλες ότι τα Δυτικά Βαλκάνια μετράνε και ότι οι χώρες της περιοχής έχουν μια θέση εντός της ΕΕ. Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker, έχει τοποθετήσει τα Δυτικά Βαλκάνια στις τελευταίες θέσεις της ατζέντας του, δείχνει μια κοντόφθαλμη πολιτική που η Ρωσία είναι εξαιρετικά πρόθυμη να εκμεταλλευτεί. Ο Juncker δεν μπορεί να πει ότι η Merkel δεν τον έχει προειδοποιήσει.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=57301
Πηγή:www.capital.gr