12 Νοεμβρίου 2014

Χάσαμε το χρέος από τον ορίζοντα

Τέτοιες ημέρες, πριν από δύο έτη, τον Νοέμβριο του 2012, σε μία επεισοδιακή συνεδρίαση, το Eurogroup, παρουσία και του ΔΝΤ, δεσμεύθηκε να προχωρήσει σε πρόσθετα μέτρα για τη μείωση του ελληνικού χρέους, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα τον επόμενο χρόνο θα είχε επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα και επιπλέον θα έχει ολοκληρώσει τις δεσμεύσεις της από το Μνημόνιο.
Δύο χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 2014, η Ελλάδα έχει επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά δεν έχει κατορθώσει, ένα μόλις μήνα πριν από την εκπνοή του ευρωπαϊκού προγράμματος, να περάσει την τελευταία αξιολόγηση της τρόικας.

Το τελευταίο δίμηνο, καθώς η τρόικα σφίγγει τα λουριά, οι Ευρωπαίοι εταίροι όλο και λιγότερο μιλούν για την τύχη του ελληνικού χρέους και δεν αναφέρονται καθόλου στα τυχόν πρόσθετα μέτρα που οφείλουν να συζητήσουν, ώστε το χρέος να καταστεί διαχειρίσιμο στο μέλλον. Κυρίως, όμως, οι Ευρωπαίοι εταίροι σπρώχνουν μόνοι τους τη δέσμευσή τους του 2012 για το χρέος... στο απώτερο μέλλον.Είναι μάλλον προφανές ότι σ' αυτή τη μεταβολή της στάσης τους έχουν παίξει ρόλο και οι μέχρι πρότινος ατυχείς δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων ότι το ελληνικό χρέος... είναι βιώσιμο και πιθανότατα δεν χρειάζεται η λήψη πρόσθετων μέτρων για τη μείωσή του.

Αν οι πονηροί Ευρωπαίοι εταίροι δανειστές μεταφέρουν τη συζήτηση για την ανάγκη λήψης ή όχι επιπλέον μέτρων σε άγνωστο μέλλον, ώστε το χρέος να καταστεί διαχειρίσιμο, αυτό σημαίνει ότι θα διατηρήσουν για μεγάλο διάστημα έναν ακόμα μοχλό πίεσης στο κεφάλι της Ελλάδας, ακόμα και αν βγει από το Μνημόνιο, ώστε να είναι σίγουροι ότι η Αθήνα δεν θα αποκλίνει από τις δεσμεύσεις της και στη νέα συμφωνία, από το 2015, για το δίχτυ προστασίας έναντι των αγορών.

Υπάρχει, βέβαια, και το θέμα του ΔΝΤ. Τον Νοέμβριο του 2012, στο Eurogroup, η Κριστίν Λαγκάρντ είχε δώσει μάχη με τους Ευρωπαίους δανειστές για να τους πείσει ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο και επομένως χρειάζεται γενναίο «κούρεμα», ώστε το 2020 να έχει υποχωρήσει στο 122% του ΑΕΠ, και έτσι το ΔΝΤ να επιβεβαιώσει ότι το πρόγραμμά του πέτυχε. Βεβαίως, το ΔΝΤ έδινε και δίνει μάχες για να «κουρευτεί» το ελληνικό χρέος από... τους άλλους, δηλαδή τους Ευρωπαίους, καθώς το καταστατικό του Ταμείου απαγορεύει ρητώς να... «κουρέψει» το ίδιο τα δανεικά που δίνει.

Μέχρι πρότινος, οι διστακτικοί Ευρωπαίοι δανειστές ανέφεραν σκέψεις για επιμήκυνση των δανείων προς την Ελλάδα μέχρι 50 χρόνια, με μια ανάλογη μείωση των επιτοκίων. Σήμερα, όμως, ακόμα και αυτή η συζήτηση έχει πάψει εντελώς, καθώς έχει ατύπως αλλά σταθερώς μετατεθεί σε κάποιο σημείο του μέλλοντος.Οσο λοιπόν επιβραδύνεται η λήξη της παρούσας αξιολόγησης από την τρόικα, που θα καθορίσει και το δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2015-16, άλλο τόσο απομακρύνεται η κατάληξη σε «νέα συμφωνία» για το 2015, που με τη σειρά της απομακρύνει ακόμα περισσότερο τη συζήτηση για το ελληνικό χρέος στο βάθος του 2015 και βάλε...