Του Κώστα Ράπτη
Συχνά τα σημαντικότερα μηνύματα στις διεθνείς σχέσεις
δεν αρθρώνονται από επίσημα χείλη. Και η Τουρκία του Tayyip Erdogan
δέχεται το τελευταίο διάστημα ορισμένες αυστηρές προειδοποιήσεις από
“ναυαρχίδες” του διεθνούς Τύπου, σχετικά με την τυχοδιωκτική της
πολιτική στην Μέση Ανατολή, η οποία προκαλεί σκεπτικισμό και ανησυχία
στη Δύση.Τα μπρίφινγκ της εκπροσώπου του State Department, Jen Psaki, αλλά και οι
δηλώσεις του πολιτικού της προϊσταμένου John Kerry έχουν αποκτήσει
χαρακτήρα σουρρεαλιστικό, κάθε φορά που εγείρεται το ερώτημα αν, με
ποπιόν ακριβώς τρόπο και υπό ποιούς όρους πρόκειται η Άγκυρα να
συνδράμει τον υπό τις ΗΠΑ διεθνή συνασπισμό εναντίον του Ισλαμικού
Κράτους. Παράλληλα, ο αιματηρός ξεσηκωμός των Κούρδων της Τουρκίας την
προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή την αμφιλεγόμενη τουρκική στάση στην
πολιορκία της κουρδικής πόλης Kobane της Συρίας από τους τζιχαντιστές,
πολλαπλασιάζει τους αγνώστους της περιφερειακής εξίσωσης.
Σε αυτό το φόντο, ο David Gardner των Financial Times απευθύνει, σε
άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στις 14 Οκτωβρίου, την εξής σημαντική
προειδοποίηση: η τωρινή γενιά ηγετών των Κούρδων της Τουρκίας είναι η
τελευταία με την οποία η Άγκυρα μπορεί να ελπίζει σε μία συμφωνία για
την επίλυση του Κουρδικού. Η εναλλακτική είναι ένα “καζάνι ριζοσπαστικής
απελπισίας”.
Ο Gardner χαρακτηρίζει κατανοητή την απροθυμία της Άγκυρας να ρίξει στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους τα στρατεύματά της, όταν οι σύμμαχοί της κάνουν το ίδιο ακριβώς. Θεωρεί δε ορθή την κριτική του Tayyip Erdogan σχετικά με την έλλειψη συνοχής και συνέπειας που διακρίνει την στρατηγική του διεθνούς συνασπισμού. Αρκεί να αναλογισθεί κανείς ότι πέρσι τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ φοβούνταν πως η προσπάθεια της Άγκυρας να εντάξει σε μια τουρκική σφαίρα επιρροής τους Κούρδους του Ιράκ και της Συρίας απειλούσε την ακεραιότητα αυτών των κρατών, ενώ φέτος, που ο κατακερματισμός αποτελεί πραγματικότητα απευθύνουν εκκλήσεις στην Τουρκία να σπεύσει να βοηθήσει το κουρδικό στοιχείο, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η περιοχή.
Όμως, προσθέτει ο αρθρογράφος, ο Tayyip Erdogan δεν είναι λιγότερο αντιφατικός όταν ουσιαστικά ομολογεί ότι προτιμά την προέλαση των τζιχαντιστών από την εδραίωση μίας ακόμη αυτόνομης κουρδικής οντότητας στη βόρεια Συρία, ή όταν χονδροειδώς παραλληλίζει το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν με το Ισλαμικό Κράτος που αποκεφαλίζει, σταυρώνει ή οδηγεί στη δουλεία τους αντιπάλους του και διακηρύσσει ότι θα εκκαθαρίσει την περιοχή από τις μειονότητες των απίστων.
Ο Erdogan,καταλήγει ο Gardner πιθανότατα φοβήθηκε ότι τα κουρδικά του ανοίγματα, θα έδιναν λαβή για τη δημιουργία ενός κράτους για όλους τους Κούρδους της περιοχής. Όμως με την αυταρχική συμπεριφορά του και τον τόνο σουνιτικής υπεροχής που αποπνέει αποξενώνει τους Κούρδους και τους Αλεβίτες της χώρας του (που αντιπροσωπεύουν τα δύο πέμπτα του πληθυσμού). Παίρνει έτσι το ρίσκο να ανοίξει τις πύλες της Τουρκίας στον “ανεμοστρόβιλο του σεκταρισμού” που σαρώνει όλη τη Μέση Ανατολή.
Μια δεύτερη σοβαρή προειδοποίηση απηύθυναν, ήδη από τις 5 Οκτωβρίου, οι Michael M. Tanchum του Πανεπιστημίου Τελ Αβίβ και Halil M. Karaveli του Πανεπιστημίου Johns Hopkins από στηλών των New York Times.
Στο άρθρο τους υποστηρίζουν ότι το δίλημμα της Τουρκίας είναι σοβαρότερο από ό,τι οι Τούρκοι ιθύνοντες συνειδητοποιούν, καθώς η γειτονική χώρα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της “Πακιστανοποίησης”. Όπως ακριβώς η αρχική επιλογή του Πακιστάν να υποθάλψει τους Αφγανούς Ταλιμπάν κατέληξε στην δημιουργία μιας εγχώριας εξτρεμιστικής υποδομής που ρίζωσε στη δική του κοινωνία, έτσι και η Τουρκία θα πρέπει να βάλει σε τάξη τα του οίκου της, δεδομένου του ότι το Ισλαμικό Κράτος επιδίδεται στην στρατολόγηση και Τούρκων.
Οι Τούρκοι ιθύνοντες πλέον αναγνωρίζουν το μέγεθος της απειλής, σημειώνουν οι αρθρογράφοι, αλλά δεν έχουν αναμετρηθεί με τις δικές τους ευθύνες για τη δημιουργία της. Οι ισχυρισμοί της Άγκυρας ότι οι εξτρεμιστές ενδυναμώθηκαν διότι αφέθηκε στην τύχη της η μετριοπαθής αντιπολίτευση στον Σύρο πρόεδρο Assad δεν συνιστούν την πλήρη εικόνα. Όπως έχει αναφέρει ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα Francis Ricciardone, η Τουρκία ενίσχυσε τις ριζοσπαστικές οργανώσεις, όπως το Μέτωπο Nusra.
Κατά τους Tanchum και Karaveli, η Τουρκία έχει ήδη περάσει από το πρώτο στάδιο που ακολούθησε προηγουμένως το Πακιστάν (διευκόλυνση της ειδόσου μαχητών και εφοδίων στο γειτονικό κράτος) ενδεχομένως στο δεύτερο, την επανεισαγωγή της σεκταριστικής βίας, όπως δείχνουν οι πρόσφατες πυρπολήσεις σιιτικών τεμενών στην Κωνσταντινούπολη.
Το Ισλαμικό Κράτος, καταλήγουν δεν θα διστάσει να εκμεταλλευθεί τις διαιρέσεις Σουνιτών-Αλεβιτών στην Τουρκία και πιθανότατα θα επιχειρήσει να διευρύνει το πεδίο στρατολογήσεών του στην εύκολη “δεξαμενή” που συνιστούν οι 1,3 εκατ. Σύροι πρόσφυγες. Θα έχει επέλθει τότε το τρίτο στάδιο, αυτό που στο Πακιστάν ολοκληρώθηκε, μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την προσπάθεια αλλαγής γραμμής, με τη δημιουργία των Πακιστανών Ταλιμπάν.
Η προσπάθεια της Benazir Bhutto του Πακιστάν να αξιοποιήσει τους εκτρεμιστές για τη δημιουργία ενός κράτους-πελάτη στην άλλη πλευρά των συνόρων, αποδείχθηκε μπούμερανγκ. Είναι αυτό, καταλήγουν οι αθρογράφοι, μια προειδοποίηση για την Τουρκία ότι δεν μπορεί να οχυρωθεί απέναντι στον σουνιτικό εξτρεμισμό όταν η ίδια ακολουθεί μια σουνιστική σεκταριστική εξωτερική πολιτική για τη Μέση Ανατολή.
Πηγή:www.capital.gr
