Παρά ταύτα, η Αγκυρα ανοίγει και το «μέτωπο» της Κύπρου, με αποτέλεσμα να οδηγήσει τις συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού -που ούτως ή άλλως καρκινοβατούσαν- σε αδιέξοδο, και τη Λευκωσία να αποχωρεί από αυτές. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η -με απόφαση του κατοχικού ηγέτη, Ερογλου- απομάκρυνση του διαπραγματευτή της τουρκοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες, τη στιγμή μάλιστα που έφτανε στην Κύπρο ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό.
Κλιμάκωση
Εδώ και εβδομάδες, πάντως, η Αγκυρα βήμα το βήμα κλιμάκωνε τις κινήσεις της. Αρχικά, στέλνοντας ένα πολεμικό πλοίο της να «παρακολουθεί» από απόσταση τη θαλάσσια περιοχή, νοτίως της Κύπρου, όπου η Λευκωσία κάνει έρευνες για φυσικό αέριο εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Στη συνέχεια, πριν από μιάμιση εβδομάδα, εκδίδοντας ναυτική οδηγία (NAVTEX) για διενέργεια ερευνών από το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, Barbaros, σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ. Κατόπιν, ακολούθησε ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, που αμφισβητούσε το δικαίωμα της Κύπρου στις έρευνες. Η Λευκωσία απάντησε με «αναστολή» της συμμετοχής στις συνομιλίες για το Κυπριακό και η Αθήνα κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη για να του επιδώσει διάβημα διαμαρτυρίας. Με τον ίδιο τρόπο, στη συνέχεια απάντησε και η Αγκυρα, καλώντας τον Ελληνα πρέσβη στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Των τουρκικών ενεργειών στην Κύπρο, είχε προηγηθεί, προ τριών εβδομάδων, κόντρα ανάμεσα στην Αίγυπτο και στην Τουρκία, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με την πρώτη να κατηγορεί την Αγκυρα ότι υποθάλπει τους τζιχαντιστές και τη δεύτερη να κατηγορεί ως δικτάτορα το σημερινό πρόεδρο της Αιγύπτου.
Ομως, τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο, «έτρεχαν» τριμερείς επαφές Αθήνας-Καΐρου-Λευκωσίας. Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους μάλιστα, στο ερχόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να υπάρξουν εξελίξεις, μεταξύ των άλλων, και στο θέμα της ΑΟΖ, αφού ομάδες εργασίες δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Στο μεταξύ, κατηγορίες σε βάρος της Τουρκίας, για τουλάχιστον περίεργο ρόλο της Αγκυρας με τους τζιχαντιστές, εξαπέλυσε και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Κάτι που έδειξε την εμφανή δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον σε σχέση, συνολικά, με την τουρκική πολιτική στη Μέση Ανατολή.
Ιδια τακτική και στο Καστελλόριζο
Η πρακτική της Τουρκίας στην Κύπρο δεν είναι καινούργια. Εδώ και χρόνια επανειλημμένως προσπαθεί να παρεμποδίσει τις έρευνες νοτίως της Κύπρου, αλλά και στην περιοχή νοτίως της Ρόδου και στο Καστελλόριζο.Ενδεικτικές ήταν οι κινήσεις που άρχισε να κάνει με ιδιαίτερη ένταση στις 14-18 Νοεμβρίου 2008 στην περιοχή του Καστελλόριζου, οπότε έστειλε το νορβηγικό ερευνητικό σκάφος «Malene Ostervold», συνοδευόμενο από τουρκική φρεγάτα, για γεωφυσικές έρευνες μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.Ταυτόχρονα, στις 13-11-2008, τουρκικό πολεμικό σκάφος εμπόδισε δύο ερευνητικά σκάφη υπό ξένη σημαία, 27 ναυτικά μίλια νοτίως της Κύπρου. Να σημειωθεί ότι η Τουρκία απέκτησε από τη Νορβηγία και το σεισμολογικό σκάφος «Πολάρκους». Σύμφωνα με μερίδα του τουρκικού Τύπου μάλιστα, θα διενεργήσει έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων, εντός της κυπριακής ΑΟΖ (!), αλλά και κοντά στο Καστελλόριζο.
«Μοντέλο Αιγαίου»
Οι προκλήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο συνοδεύονται από πολιτικές κινήσεις. Ετσι, στις 21-9-2011, η Τουρκία «οριοθέτησε με τον εαυτό της» τη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο και στα τουρκικά παράλια. Τότε, υπεγράφη μία δήθεν «συμφωνία» με το κατεχόμενο από αυτήν τμήμα της Κύπρου. Στις 22-9 του ιδίου έτους, «εκχώρησε» διά του ψευδοκράτους στην κρατική τουρκική εταιρία πετρελαίου ΤΡΑΟ τις περιοχές ανατολικώς και νοτίως του νησιού. Στις 27 Απριλίου 2012, λίγο πριν από τις ελληνικές εκλογές, διεκδίκησε διά της εκχωρήσεως στην ΤΡΑΟ όλη την περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο, στη Ρόδο, στην Κάρπαθο και την Κρήτη.
Ετσι, όπως έχουν κατ’ επανάληψη επισημάνει Ελληνες ειδικοί, στοχεύει να:
1. Αποκόψει τη Ρόδο και την Κάρπαθο από το μέγιστο τμήμα της υφαλοκρηπίδας που βρίσκεται ανατολικώς των δύο αυτών νησιών.
2. Περιορίσει το Καστελλόριζο μόνον στα χωρικά του ύδατα, διεκδικώντας όλη την περιοχή από τη Ρόδο έως την Κύπρο.
3. Εισέλθει εντός της κυπριακής ΑΟΖ διεκδικώντας τμήματά της που βρίσκονται δυτικά του νησιού.
Ουσιαστικά, με την τακτική της, η Αγκυρα προσπαθεί να επαναλάβει το «μοντέλο Αιγαίου», το οποίο έχει μετατρέψει σε μία θάλασσα, όπου τα πράγματα παραμένουν «παγωμένα» στο 1974. Ως γνωστόν, την ίδια πρακτική των «παραχωρήσεων» περιοχών του Αιγαίου στην κρατική της εταιρία άρχισε να εφαρμόζει η Αγκυρα το 1973-74. Κάτι που σηματοδότησε την αφετηρία του προβλήματος της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδας.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ
targirakis@e-typos.com
Δημοσιεύεται στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
