Κάτι για τίποτα
(something for nothing). Με τη φράση αυτή στις ΗΠΑ απαξιώνεται ο
επιχειρηματίας που ζητά μια εξυπηρέτηση χωρίς να προτείνει αντίτιμο ή
οποιουδήποτε είδους αντισταθμιστικό όφελος. Κάπως έτσι κινείται σήμερα η
Ουάσιγκτον απέναντι στην Τουρκία του Ερντογάν: της ζητά να εμπλακεί
στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών της ISIS, αρχής γενομένης από τη χρήση
της αμερικανικής βάσης του Ιντσιρλίκ στους βομβαρδισμούς αλλά και να
εμπλέξει και χερσαίες δυνάμεις.Το ότι η Αγκυρα στήριξε τους κάθε λογής εξτρεμιστές δεν είναι παράδοξο, καθώς το ίδιο ακριβώς έκαναν το Ριάντ και τα τέσσερα άλλα κράτη που στηρίζουν τις ΗΠΑ. Το παράδοξο είναι αλλού, ότι ενώ η Τουρκία καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο, μάλλον καλείται να το πράξει έναντι ευτελούς ή και μηδενικού αντιτίμου. Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Μπαχρέιν, Κατάρ και Ιορδανία δεν μπορούν και δεν θέλουν να εμπλακούν σε χερσαίες επιχειρήσεις, το Ιράν δεν θέλει να εμπλακεί σε μια σύγκρουση σουνιτών, εφόσον δεν θίγονται οι σιίτες και οι αλαουίτες και οι ΗΠΑ διστάζουν να στείλουν στρατό στο Ιράκ με την κυβέρνηση της Βαγδάτης να προβάλλει μέχρι στιγμής βέτο.
Δεν μένει παρά η Τουρκία. Οι στρατιωτικές της δυνάμεις έχουν τη δυνατότητα συντριπτικών σε βάρος των τζιχαντιστών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, με άλλα λόγια η Αγκυρα μπορεί να λύσει αποφασιστικά το πρόβλημα. Στην περίπτωση αυτή είναι σαφές ότι στην περιοχή όπου θα αναπτυχθούν οι στρατιωτικές της δυνάμεις η Αγκυρα θα θελήσει να ιδρύσει ένα σουνιτικό κράτος-προτεκτοράτο, να εκμεταλλευτεί τα πλούσια πετρελαϊκά κοιτάσματα στο Δυτικό Ιράκ και την Ανατολική Συρία και κυρίως να ελέγχει τις ισορροπίες ανάμεσα στους σουνίτες Αραβες και τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ και της βορειοανατολικής Συρίας.
Το τίμημα προβάλλει πανάκριβο για την Ουάσιγκτον, καθώς στην κυριολεξία πρόκειται για συντριβή της τζιχάντ μέσω οθωμανικής παλινόρθωσης. Για τους Ερντογάν - Νταβούτογλου το αντίτιμο που ζητούν από τις ΗΠΑ είναι λογικό: αρέσει δεν αρέσει στον Ομπάμα η Pax Ottomana στη Μέση Ανατολή, είναι η μόνη fast truck λύση σε μια εμπλοκή μακράς διαρκείας, με βέβαιη τη χερσαία εμπλοκή αμερικανικών δυνάμεων και με αβέβαιες παρενέργειες. Στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ φοβούνται και διστάζουν καθώς καλούνται να δεχθούν τη διανομή της Μέσης Ανατολής σε σφαίρες επιρροής της Αγκυρας και της Τεχεράνης.
kapopoulos@pegasus.gr
