28 Σεπτεμβρίου 2014
Κανενός είδους διαφωνίες ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, ούτε και οι
κόντρες για το Ουκρανικό, πρέπει να εμποδίσουν τον πόλεμο κατά της
διεθνούς τρομοκρατίας. Μια πολύ σημαντική τοποθέτηση του άλλοτε
πολιτικού παράγοντα της ΕΣΣΔ και της Ρωσίας, Εβγκένι Πριμακόφ.
Πραγματική απειλή σήμερα θεωρώ την ίδια την ύπαρξη και την τάση επέκτασης
της οργάνωσης «Ισλαμικό κράτος» (ΙΚ) που η αρχική του ονομασία ήταν «Ισλαμικό
κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε».Πρόκειται για ένα μείγμα από διαφορετικά ρεύματα, καθένα από τα οποία δεν
αντιπροσώπευε ως τώρα έναν αληθινά μεγάλο κίνδυνο. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι
τη βάση του ΙΚ αποτέλεσαν οι ακραίοι σουνίτες από το ιρακινό «τρίγωνο» (σ.σ.
Βαγδάτη–Τικρίτ–Ραμαντί). Σε αυτούς εντάχθηκαν αξιωματικοί του κόμματος Μπάαθ
του Ιράκ, οι οποίοι μετά την αμερικανική κατοχή του Ιράκ δημιούργησαν μια σειρά
από παράνομες οργανώσεις. Αυτό ενίσχυσε τη μαχητική ικανότητα του «Ισλαμικού κράτους»,
παρ’ όλο που οι σχέσεις με τους πρώην Μπααθιστές -η κοσμοθεωρία των οποίων δεν
συμπίπτει σε όλα με την ιδεολογία του ΙΚ- δεν έχει προσδιοριστεί ποιες θα είναι
μελλοντικά.
Οι ομάδες του ΙΚ αποτελούνται από τους πιο αδίστακτους τρομοκράτες, οι οποίοι έχουν ενδυθεί τον θρησκευτικό μανδύα, και χίμηξαν στη Συρία, καταλαμβάνοντας εκεί ηγετική θέση μεταξύ των δυνάμεων που αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση του Μπασάρ Άσαντ και στρατολογώντας νέους οπαδούς. Έχοντας πολλαπλασιάσει τις δυνάμεις του, το ΙΚ -απρόσμενα για πολλούς- πέρασε στην επίθεση στο Ιράκ, όπου μέσα σε ελάχιστες μέρες έθεσε υπό τον έλεγχό του το 1/3 της χώρας.
Ακόμη πιο αρνητικό ρόλο έπαιξε η ολόπλευρη υποστήριξη της Ουάσιγκτον στις δυνάμεις που πολεμούσαν για να ανατρέψουν το υφιστάμενο καθεστώς στη Συρία. Οι συζητήσεις σχετικά με το ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εξόπλιζαν, όχι το Ισλαμικό κράτος, αλλά μια άλλη πιο μετριοπαθή ομάδα, τον Συριακό Ελεύθερο Στρατό, είναι εντελώς αβάσιμες. Στις συνθήκες της χωρίς όρια υποστήριξης των αντιπολιτευτικών δυνάμεων στη Συρία, οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν, αλλά ούτε και επιθυμούσαν, να δημιουργήσουν ένα στεγανό ασφαλείας ανάμεσα στο ΙΚ και τους υπολοίπους. Η λογική της αμερικανικής στάσης ήταν να επιτύχει τους στόχους της με τις χώρες που είχε διαφορές, χωρίς να σκέφτεται την αυριανή μέρα.
Μια επίσης σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η ανισορροπία που προκλήθηκε στο Ιράκ συντέλεσε στην επιστροφή στο προσκήνιο μελών του κόμματος Μπάαθ μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν. Ο ιρακινός στρατός και οι μυστικές υπηρεσίας αναδιοργανώθηκαν, αλλά φανέρωσαν την απόλυτη ανικανότητά τους. Την ίδια στιγμή δε, οι ριζοσπαστικοί μαχητές απέκτησαν εγκαταλελειμμένο από το στρατό υλικό, όπως θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, τανκς, πυροβόλα και άλλα πολεμικά μέσα, τα οποία επίσης οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της είχαν παραχωρήσει.
1.Εδραιώνοντας τη θέση του ως μια νικηφόρα δύναμη, το ΙΚ έγινε μαγνήτης για
πολλές εξτρεμιστικές ισλαμικές οργανώσεις. Η ομάδα αυτή μετατρέπεται σε ένα παγκόσμιο
κέντρο αδιάλλακτων ισλαμικών ριζοσπαστικών στοιχείων.
2.Ο αριθμός των μαχητών του αυξάνεται με ταχύτητα, λόγω και της ένταξης σε αυτό ισλαμιστών τζιχαντιστών από χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, της Ευρώπης, Αμερικής και Αυστραλίας. Στο ΙΚ, σε αυτή την οργάνωση «των νικητών», έσπευσαν πολλοί μαχητές από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και την Τζαμπχάτ αλ Νούσρα που συνδέεται με την Αλ Κάιντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της CIA, μέσα στους τρεις πρώτους μήνες από τότε που το ΙΚ έκανε αισθητή την παρουσία του καταλαμβάνοντας τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Ιράκ, Μοσούλη, καθώς και άλλες περιοχές, ο αριθμός των μαχητών του ΙΚ τριπλασιάστηκε ξεπερνώντας τους 30 χιλιάδες.
3.Η ομάδα ΙΚ, θέτοντας υπό τον έλεγχό της τη Μοσούλη, στην οποία γίνεται εξόρυξη και διύλιση πετρελαίου, έγινε οικονομικά αυτάρκης. Το πετρέλαιο πωλείται σε Τούρκους, Ιορδανούς, Σύρους και σε άλλους λαθρεμπόρους και εμπόρους, τους οποίους δεν σταματούν οι έντονες παραινέσεις της Ουάσιγκτον.
4.Η ιδεολογική πλατφόρμα του ΙΚ για τη δημιουργία ενός χαλιφάτου σε όλα τα εδάφη με μουσουλμανικό πληθυσμό, έχει αρκετούς υποστηρικτές. Ωστόσο, αρκετές αραβικές χώρες εντάχθηκαν στα κράτη που δήλωσαν έτοιμα να αντιμετωπίσουν το ΙΚ. Επομένως, δεν είναι τα πάντα δεδομένα στον αραβικό κόσμο.
Συνολικά, η κατάσταση είναι αρκετά σοβαρή και απαιτεί ασφαλώς τη συσπείρωση των κρατών και κατά πρώτο λόγο των μονίμων μελών του ΣΑ, στον αγώνα κατά του ΙΚ. Κανενός είδους διαφορές -συμπεριλαμβανομένων και αυτών για το Ουκρανικό ζήτημα- δεν πρέπει να εμποδίσουν τη μάχη ενάντια στη διεθνή τρομοκρατία.
Οι ομάδες του ΙΚ αποτελούνται από τους πιο αδίστακτους τρομοκράτες, οι οποίοι έχουν ενδυθεί τον θρησκευτικό μανδύα, και χίμηξαν στη Συρία, καταλαμβάνοντας εκεί ηγετική θέση μεταξύ των δυνάμεων που αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση του Μπασάρ Άσαντ και στρατολογώντας νέους οπαδούς. Έχοντας πολλαπλασιάσει τις δυνάμεις του, το ΙΚ -απρόσμενα για πολλούς- πέρασε στην επίθεση στο Ιράκ, όπου μέσα σε ελάχιστες μέρες έθεσε υπό τον έλεγχό του το 1/3 της χώρας.
Αποτέλεσμα της αμερικάνικης εισβολής στο Ιράκ
Όλη αυτή η αλυσίδα επεκτάσεων και νικηφόρου προέλασης του ΙΚ, ήταν σε
μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ και της πολιτικής που
ακολούθησαν οι αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις. Η εισβολή των ΗΠΑ βύθισε το
Ιράκ στο χάος, έθεσε την κατάσταση απολύτως εκτός ισορροπίας στη χώρα, στην
οποία άρχισαν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των εκπροσώπων των δυο βασικών
κατευθύνσεων του Ισλάμ, των σιιτών και σουνιτών.Ο αγώνας του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν -ο οποίος εκπροσωπούσε κυρίως τη
σουνιτική μειοψηφία- εναντίον των σιιτών, βρισκόταν σε εξέλιξη και πριν από την
αμερικανική κατοχή του Ιράκ. Οι συγκρούσεις όμως μεταξύ τους, που ενίοτε είχαν σκληρή μορφή, δεν βασίζονταν σε θρησκευτικές
αντιθέσεις. Την οξύτητα στις τωρινές αιματηρές συγκρούσεις σουνιτών και σιιτών
προσέδωσε η φανερή υποστήριξη των ΗΠΑ στους σιίτες με την ταυτόχρονη εκτόπιση
των σουνιτών από τις θέσεις εξουσίας. Αυτό οδήγησε στη μετατόπιση του κέντρου
βάρους προς τις θρησκευτικές διαφορές, ένα γεγονός που είναι δύσκολο να
αντικρούσουν οι υπέρμαχοι της αμερικανικής πολιτικής.
Το ένα λάθος των ΗΠΑ κατόπιν του άλλου
Δεν χωρά δικαιολογίες και το γεγονός ότι η κοντόφθαλμη -για να το πούμε
ήπια- πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών συνέβαλε στον εξοπλισμό των πιο σκληρών
τρομοκρατών, οι οποίοι ακολούθως έστρεψαν τα όπλα τους και εναντίον των ΗΠΑ. Με
μια πρώτη ματιά, δεν υπήρχε κάτι κακό στο ότι οι αμερικανικές δυνάμεις κατοχής
ξόδεψαν πολλά χρήματα για τον εξοπλισμό των ομάδων πολιτοφυλακής διαφόρων
σουνιτικών φυλών, προσπαθώντας με τη βοήθειά τους να βγάλουν την Αλ Κάιντα έξω
από το σουνιτικό τρίγωνο. Ωστόσο, στην πραγματικότητα τις εξαπάτησαν, καθώς
τους είχαν υποσχεθεί πολλές θέσεις στον ιρακινό τακτικό στρατό.Ακόμη πιο αρνητικό ρόλο έπαιξε η ολόπλευρη υποστήριξη της Ουάσιγκτον στις δυνάμεις που πολεμούσαν για να ανατρέψουν το υφιστάμενο καθεστώς στη Συρία. Οι συζητήσεις σχετικά με το ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εξόπλιζαν, όχι το Ισλαμικό κράτος, αλλά μια άλλη πιο μετριοπαθή ομάδα, τον Συριακό Ελεύθερο Στρατό, είναι εντελώς αβάσιμες. Στις συνθήκες της χωρίς όρια υποστήριξης των αντιπολιτευτικών δυνάμεων στη Συρία, οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν, αλλά ούτε και επιθυμούσαν, να δημιουργήσουν ένα στεγανό ασφαλείας ανάμεσα στο ΙΚ και τους υπολοίπους. Η λογική της αμερικανικής στάσης ήταν να επιτύχει τους στόχους της με τις χώρες που είχε διαφορές, χωρίς να σκέφτεται την αυριανή μέρα.
Μια επίσης σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η ανισορροπία που προκλήθηκε στο Ιράκ συντέλεσε στην επιστροφή στο προσκήνιο μελών του κόμματος Μπάαθ μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν. Ο ιρακινός στρατός και οι μυστικές υπηρεσίας αναδιοργανώθηκαν, αλλά φανέρωσαν την απόλυτη ανικανότητά τους. Την ίδια στιγμή δε, οι ριζοσπαστικοί μαχητές απέκτησαν εγκαταλελειμμένο από το στρατό υλικό, όπως θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, τανκς, πυροβόλα και άλλα πολεμικά μέσα, τα οποία επίσης οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της είχαν παραχωρήσει.
Μεγάλη απειλή
Ποιος ακριβώς είναι ο κίνδυνος τον οποίο αντιπροσωπεύει το κίνημα του ΙΚ;2.Ο αριθμός των μαχητών του αυξάνεται με ταχύτητα, λόγω και της ένταξης σε αυτό ισλαμιστών τζιχαντιστών από χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, της Ευρώπης, Αμερικής και Αυστραλίας. Στο ΙΚ, σε αυτή την οργάνωση «των νικητών», έσπευσαν πολλοί μαχητές από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και την Τζαμπχάτ αλ Νούσρα που συνδέεται με την Αλ Κάιντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της CIA, μέσα στους τρεις πρώτους μήνες από τότε που το ΙΚ έκανε αισθητή την παρουσία του καταλαμβάνοντας τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Ιράκ, Μοσούλη, καθώς και άλλες περιοχές, ο αριθμός των μαχητών του ΙΚ τριπλασιάστηκε ξεπερνώντας τους 30 χιλιάδες.
3.Η ομάδα ΙΚ, θέτοντας υπό τον έλεγχό της τη Μοσούλη, στην οποία γίνεται εξόρυξη και διύλιση πετρελαίου, έγινε οικονομικά αυτάρκης. Το πετρέλαιο πωλείται σε Τούρκους, Ιορδανούς, Σύρους και σε άλλους λαθρεμπόρους και εμπόρους, τους οποίους δεν σταματούν οι έντονες παραινέσεις της Ουάσιγκτον.
4.Η ιδεολογική πλατφόρμα του ΙΚ για τη δημιουργία ενός χαλιφάτου σε όλα τα εδάφη με μουσουλμανικό πληθυσμό, έχει αρκετούς υποστηρικτές. Ωστόσο, αρκετές αραβικές χώρες εντάχθηκαν στα κράτη που δήλωσαν έτοιμα να αντιμετωπίσουν το ΙΚ. Επομένως, δεν είναι τα πάντα δεδομένα στον αραβικό κόσμο.
Στόχος και ο Ασσαντ;
Οι ΗΠΑ άρχισαν αεροπορικές επιδρομές κατά των δυνάμεων του ΙΚ στο Ιράκ, ενώ
ακολούθησαν πλήγματα και στο συριακό έδαφος χωρίς τη συγκατάθεση της κυβέρνησης
της Δαμασκού. Αυτό δεν αντιβαίνει μόνο το διεθνές δίκαιο, αλλά και εγείρει
ανησυχίες ότι ίσως, κατά παράκαμψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να έχει
αρχίσει η καταστροφή του καθεστώτος της Δαμασκού. Συνολικά, η κατάσταση είναι αρκετά σοβαρή και απαιτεί ασφαλώς τη συσπείρωση των κρατών και κατά πρώτο λόγο των μονίμων μελών του ΣΑ, στον αγώνα κατά του ΙΚ. Κανενός είδους διαφορές -συμπεριλαμβανομένων και αυτών για το Ουκρανικό ζήτημα- δεν πρέπει να εμποδίσουν τη μάχη ενάντια στη διεθνή τρομοκρατία.