Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη- - Η ανατολική Ουκρανία στα βήματα της Κύπρου
- Πώς η Μόσχα προσδοκά να ελέγχει το Κίεβο, όπως η Άγκυρα τη Λευκωσία, και οι πληθυσμοί ως στρατηγικό εργαλείο του ζωτικού χώρου
- Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ, το ΝΑΤΟ και η επιστροφή στην κρίση της Κούβας
Μόλις είχε ξεσπάσει η κρίση στην Ουκρανία και η προσάρτηση της Κριμαίας είχαμε υποστηρίξει ότι η Μόσχα δεν θα ένωνε τις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας θεσμικά. Δεν θα ακολουθούσε το μοντέλο της Κριμαίας, αλλά της Κύπρου! Με άλλα λόγια, θα έλεγχε πληθυσμιακά, στρατιωτικά και διοικητικά την περιοχή, για να ζητήσει αντί της απόσχισης τη δημιουργία ομοσπονδίας. Με τη σαφή διαφορά ότι: Στην ανατολική Ουκρανία ο πληθυσμός στην πλειοψηφία του είναι όντως ρωσικός. Δεν είναι ούτε βιαίως μετακινηθείς, όπως οι Τουρκοκύπριοι στην Κύπρο, ούτε ως αποτέλεσμα εποικισμού.
Στην αυλή της Μόσχας
Γιατί η Ρωσία τραβά τον άσο της ομοσπονδίας από το μανίκι της; Ο στόχος είναι ο έλεγχος της Ουκρανίας, για να διατηρείται υπό ρωσικό έλεγχο. Η μεν Μόσχα θέλει να συνεχίσει να έχει λόγο στην αυλή της, η δε Ευρώπη και οι ΗΠΑ θέλουν την Ουκρανία για να τραβούν τα χαλινάρια στη Ρωσία και να την περιορίσουν ως προς τις αυτοκρατορικές της προθέσεις. Τώρα, η Ε.Ε. υπογράφει την τελωνειακή ένωση με το Κιέβο, την οποία δεν υπέγραψε ο Γιανουκόβιτς και αποτέλεσε την αφορμή της κρίσης. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο δεν υπέγραψε με την Ε.Ε., αλλά υπέγραψε ανάλογη συμφωνία με τη Ρωσία. Ας εξετάσουμε πώς είναι στην παρούσα φάση το σκηνικό:
Πρώτο, η Ρωσία για να αποφύγει τα επιχειρήματα περί παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, αντί της προσάρτησης των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας, μιλά για ομοσπονδία του Κιέβου με τη Νέα Ρωσία, όπως οι αυτονομιστές χαρακτηρίζουν τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Τι επιτυγχάνει με τον τρόπο αυτό η Μόσχα; Με τη «Νέα Ρωσία» αφενός θα αποτρέψει τον έλεγχο της Ουκρανίας από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αφετέρου θα έχει μέσω των Ρώσων της Ουκρανίας λόγο και στη νομοθετική και στην εκτελεστική εξουσία. Ακόμη και στη δικαστική.Ο βαθμός ελέγχου θα εξαρτηθεί από τις συνταγματικές ρυθμίσεις εφόσον το σενάριο αυτό γίνει πράξη. Λογικά το Κίεβο δεν θα επιθυμεί και δεν θα συναινεί, για ευνόητους λόγους, οπότε το ζήτημα θα μένει ανοικτό. Υπό αυτές τις συνθήκες, η μεν Μόσχα θα έχει στην ουσία, όπως η Τουρκία στην Κύπρο, προσαρτημένα τα εδάφη τής ανατολικής Ουκρανίας, τα οποία θα τελούν υπό τη διοικητική, στρατιωτική και οικονομική υποτέλεια της Μόσχας.
Δεύτερο, η Ρωσία ελέγχει στρατιωτικά την κατάσταση όχι μόνο στην ανατολική Ουκρανία αλλά και γενικότερα στην περιοχή. Η κίνηση του ΝΑΤΟ την περασμένη εβδομάδα επί τη βάσει της οποίας αφήνει ανοικτό το θέμα της ένταξης της Ουκρανίας στους κόλπους του θα πάρει μεν χρόνο, αλλά εάν δεν είναι μια υπολογισμένη απόφαση (calculated decision), τότε είτε θα αποδεχθεί η Μόσχα μια νέα γεωστρατηγική κατάσταση που θα τη βάζει στη γωνιά, πράγμα που θα είναι δύσκολο να συμβεί, ή θα ζήσουμε μέρες που θα είναι παρόμοιες ακόμη και με την κρίση της Κούβας το '63. Δηλαδή στα πρόθυρα σύρραξης.
Η Σκοτία, το Βερολίνο και το «City»
Το ΝΑΤΟ με απόφασή του, την περασμένη εβδομάδα, δημιουργεί μονάδα ταχείας ανάπτυξης. Το βάρος θα το τραβήξει μάλλον οικειοθελώς η Βρετανία, η οποία σηκώνει τον πήχη. Και αυτό, λόγω των δικών της συμφερόντων στην Ε.Ε. Η ένταση βοηθά στην εξυπηρέτηση των δικών της σκοπιμοτήτων.Κύριος βρετανικός στόχος δεν είναι η Ε.Ε. και τα συμφέροντά της, αλλά εκείνα του «City». Η αποδυνάμωση της Ε.Ε. βοηθά τη Βρετανία, η οποία εάν χάσει τη Σκοτία, θα δεχθεί μέγα πλήγμα από κάθε άποψη. Και στο θέμα της ενέργειας, λόγω των πετρελαίων της Σκοτίας, αλλά και σε άλλους τομείς, αφού χάνει το 32% του εδάφους του Ην. Βασιλείου και 8% του πληθυσμού. Βεβαίως, η αποδυνάμωση της Ε.Ε. στην παρούσα φάση είναι δίκοπο μαχαίρι.
Εάν υιοθετήσουμε την άποψη ότι το Βερολίνο υιοθετεί το δόγμα της γερμανικής Ευρώπης μέσω της Ε.Ε., θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι αποδυναμώνεται και η γερμανική ισχύς, η οποία εκδηλώνεται μέσω της σύγκλισης ή της επιβολής των γερμανικών συμφερόντων εντός της Ε.Ε. και της χρήσης των θεσμών της. Από την άλλη, όμως, θα μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απεξάρτηση της Γερμανίας από τους εταίρους, τόσο πιο επικίνδυνες καταστάσεις δημιουργούνται στην Ευρώπη. Διότι, ούτως ή άλλως, το Βερολίνο θα θέλει την πρωτοκαθεδρία. Και η αποξένωση των σχέσεών τους από τη Βρετανία, εάν η τελευταία το 2017 αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ε.Ε., θα καταστήσει τη Γερμανία ακόμη πιο ισχυρή στην Ευρώπη.
Η σημασία των πληθυσμών
Ειδικώς στη Γερμανία δεν συμφέρει η σύγκρουση με τη Ρωσία, όπως και σε άλλες χώρες, κυρίως αυτές της Βαλτικής, αφού εξαρτώνται ενεργειακά από τη Μόσχα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: Εκεί υπάρχουν ρωσικοί πληθυσμοί. Και δεν είναι καθόλου παράξενο το εξής: Στην περίπτωση που το ΝΑΤΟ προχωρήσει σε ένταξη της Ουκρανίας στους κόλπους του, η Μόσχα είναι πιθανό να προκαλέσει μειονοτικά προβλήματα στις Βαλτικές Χώρες ή να απειλήσει ότι θα κλείσει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου μέσω του οποίου διοχετεύονται στην Ευρώπη.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί η σημασία του πληθυσμού ως στρατηγικού εργαλείου επίτευξης στόχων και ως στοιχείου του ζωτικού χώρου και της ισχύος. Το είδαμε στην Τσεχοσλοβακία με τους Γερμανούς στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Κοσσυφοπέδιο, στη Βοσνία, στην Κριμαία, στην ανατολική Ουκρανία και στην Κύπρο το '74, όπου είχε πολυδιάστατο χαρακτήρα. Η Τουρκία χρησιμοποίησε τους Τουρκοκυπρίους για να ελέγχει τον βορρά με τη μετακίνησή τους από τον νότο, ενώ ταυτοχρόνως μετακίνησε τους Ελληνοκυπρίους που κατοικούσαν στο βορρά, προς τον νότο.
Η διαφορά με την Ουκρανία
Η διαφορά με την Κριμαία είναι ότι στην Κύπρο είχαμε βίαιη μετακίνηση πληθυσμών για να γίνει τουρκικός ο βορράς, εξ ου και το γεγονός ότι πρόκειται περί εθνοκάθαρσης και ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να επικαλεστούν το δικαίωμα της αυτοδιαθέσεως διότι δεν είναι ούτε αυτοί ούτε οι έποικοι γηγενής πληθυσμός.
Συνεπώς, οι ρωσικοί πληθυσμοί ως γηγενείς που είναι μόνιμοι κάτοικοι σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, αυτόν της ανατολικής Ουκρανίας, μπορούν να ισχυριστούν ότι ζητούν τη μετατροπή του πολιτειακού συστήματος και τη δημιουργία ομόσπονδων περιοχών.
Αντιθέτως, όπως έχουμε ήδη αναλύσει, στην Κύπρο δεν υπήρχε στον βορρά τουρκοκυπριακός πλειοψηφών πληθυσμός. Ο βορράς ήταν ελληνικός και οι νόμιμοι κάτοικοί του και η γη εξακολουθούν να είναι ελληνικά επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου.
Πώς, λοιπόν, μπορεί να γίνει στο βόρειο τμήμα της Κύπρου τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος στο πλαίσιο της ομοσπονδίας, όταν ο νόμιμος πληθυσμός και η γη είναι ελληνικά και όταν, όπως σαφές το Πρωτόκολλο 10 καθορίζει, στην Ε.Ε. εντάχθηκε ολόκληρο το ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Η γενεσιουργός αιτία μιας ομοσπονδίας στην Κύπρο δεν πηγάζει καν από το δίκαιο -όπως θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος- του πολέμου, αλλά από μια σειρά παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου με επιθετικές ενέργειες, των οποίων η νομιμοποίηση στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας μπορεί να προκύψει με την υπογραφή του θύτη.
Και με τον τρόπο αυτό θα παραχθεί πρωτογενές δίκαιο. Διότι, εάν δεν θα είναι πρωτογενές το δίκαιο, τότε οι τουρκικές παρανομίες θα συνεχίσουν να υφίστανται και με το νέο πολιτειακό σύστημα, αφού θα είναι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για να σταματήσουν τα «αμαρτήματα» θα πρέπει να αποκοπεί η συνέχεια, δηλαδή να αποβιώσει η Κυπριακή Δημοκρατία και να δημιουργηθούν «δυο συνιστώντα κράτη», που θα διχοτομούν το ενιαίο με βάση το Σύνταγμα της Ζυρίχης κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι Τούρκοι, μάλιστα, με πονηρό τρόπο τονίζουν στο έγγραφο το οποίο κατέθεσαν στο Συμβούλιο Σύνδεσης Τουρκίας - Ε.Ε. στις 23 Ιουνίου του 2014 ότι το κράτος της Ζυρίχης έχει προκύψει από χωριστές αυτοδιαθέσεις των δυο Κοινοτήτων της Κύπρου.
Και διατυπώνουν τη θέση αυτή για να μπορούν να ισχυρίζονται μετά τη λύση ότι ακόμη και αν δεν πρόκειται για παρθενογένεση, και ότι ακόμη και εάν δεχθούν ότι το νέο πολιτειακό σύστημα είναι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα έχει «δυο πηγές» εξουσίας. Και θα επιχειρηματολογούν επί τούτου προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η Ζυρίχη, της οποίας συνέχεια θα είναι η ομοσπονδία των δυο συνιστώντων κρατών, προέκυψε από δυο δημοψηφίσματα, άρα δυο πηγές εξουσίας και κυριαρχίες. Και, ως εκ τούτου, ανά πάσα στιγμή θα είναι δυνατό να προκύψει βελούδινο διαζύγιο.
ΝΑΤΟ και η φόρμουλα των προτεκτοράτων
Επιστρέφοντας στην κρίση της Ουκρανίας, θα ήταν δυνατό να λεχθεί ότι κερδισμένες μπορεί, κατά μια άποψη, να βγουν οι ΗΠΑ. Έχει αποδειχθεί ότι είναι ελλειμματική η κοινή άμυνα και εξωτερική πολιτική της Ε.Ε., χωρίς τις ανάλογες ένοπλες δυνάμεις. Και το κενό αυτό το καλύπτουν το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ. Γι' αυτό, άλλωστε, τον κύριο λόγο στα ζητήματα της άμυνας σε ό,τι αφορά την κρίση της Ουκρανίας τον έχει το ΝΑΤΟ με ηγέτιδα χώρα τις ΗΠΑ.
Και εφόσον ελέγχει τα θέματα της άμυνας, έχει και βαρύνουσα γνώμη στον τρόπο διαχείρισης της κρίσης στην Ε.Ε. και γενικότερα. Η αντίληψη αυτή ενισχύεται και από την αύξηση του φοβικού συνδρόμου που έχουν οι λαοί της Βαλτικής και της Πολωνίας, που προέρχεται από τη σοβιετική κατοχή και στηρίζεται στην εξής λογική: Εφόσον η ίδια η Ε.Ε. ως τέτοια αδυνατεί να φτιάξει αξιόπιστη αποτροπή, οι χώρες αυτές, καθώς και άλλες, στρέφονται προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Το γεγονός αυτό βαίνει και κατά της Ρωσίας και υπέρ των ΗΠΑ, αλλά είναι πρόδηλο για τη Μόσχα ότι διαθέτει ως στρατηγικό εργαλείο τον ρωσικό πληθυσμό της Βαλτικής. Εφόσον, λοιπόν, η Κύπρος ανήκει στην Ε.Ε., το λογικό θα ήταν να υποβάλει αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ για να συμπληρώσει τον κύκλο της θεσμικής της συμμετοχής στον ευρωπαϊκό και ευρύτερο αμυντικό χώρο. Άλλωστε από το 2008 ψηφίζουμε στην Ε.Ε. την ενίσχυση και εμβάθυνση των σχέσεων ΝΑΤΟ-Ε.Ε.
Βεβαίως, θα ισχυριστεί κάποιος ότι στον Συνεταιρισμό για τη Ειρήνη δεν κάναμε αίτηση, πώς να υποβάλουμε αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ; Άλλωστε, οι «φίλοι» μας οι Βρετανοί δεν επιθυμούν τέτοιες εξελίξεις και επηρεάζουν επί τούτου και την κυπριακή Κυβέρνηση.
Στόχος τους είναι να μη χάσουν, όπως και οι Τούρκοι, τον γεωστρατηγικό έλεγχο της περιοχής, ώστε να μας κρατούν αποδυναμωμένους. Για να μπορούν να μας έχουν το πιστόλι στον κρόταφο. Και οι καλύτεροι συνήγοροι αυτής της πολιτικής δεν είναι εκείνοι που θέλουν την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, αλλά εκείνοι που λένε όχι, εκείνοι που έχουν την ίδια άποψη με την Άγκυρα και τη Βρετανία. Χωρίς να το θέλουν, λόγω συνδρόμων, παίζουν το παιχνίδι του αγγλοβρετανικού άξονα.
Και του δίνουν πολιτικό έδαφος να μας ελέγχει μέσω ΝΑΤΟ γεωπολιτικώς και γεωστρατηγικώς και άλλως πως… δηλαδή, πολιτειακά, μέσω μιας ομοσπονδίας, που όπως και στην Κύπρο έτσι και στην Ουκρανία, γίνεται μοντέλο που εισάγουν ισχυρά κράτη για να ελέγχουν μέσω των εθνικών πληθυσμών, ως βασικό στοιχείο διεύρυνσης του ζωτικού χώρου, με σκοπό να ελέγχουν μικρότερα κράτη, κατά τρόπον ώστε να τα διατηρούν σε καθεστώς προτεκτοράτων.
