Αναλύσεις επί αναλύσεων δίνουν
διάφορες παραμέτρους ενός σύνθετου σκηνικού, όπου είναι σαφές πως
παίζεται με τους πιο σκληρούς όρους μια δύσκολη παρτίδα γεωστρατηγικού
πόκερ
Ευρωπαϊκή Ενωση και ΗΠΑ, με την
ενίσχυση των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας για τη στάση που τηρεί στην
Ουκρανία, έστειλαν ένα νέο ηχηρό μήνυμα στον Βλαντίμιρ Πούτιν και τους
ισχυρούς συμμάχους του στον τομέα των επιχειρήσεων και της πολιτικής.
Ομως πέρα από τις προειδοποιήσεις για νέα αντίποινα, ο Ρώσος πρόεδρος
ανοίγει, με καλομελετημένη στρατηγική, τα χαρτιά του και μεθοδεύει
σχέδια, χωρίς να αψηφά τον κίνδυνο μιας επαπειλούμενης ύφεσης της
ρωσικής οικονομίας.
Στην πράξη η εκεχειρία παραβιάζεται κι ακόμη κι αν διατηρηθεί, κανείς δεν μπορεί να διαβλέψει στοιχεία που να προμηνύουν μιας μακράς διάρκειας κατάπαυση του πυρός (φαντάρος παρατηρεί με τα κιάλια πάνω από τη Μαριούπολη) Ο δήμαρχος του Κιέβου, Βιτάλι Κλίτσκο, δεν εμπιστεύεται το ειρηνευτικό σχέδιο που ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα. Στην πραγματικότητα δεν πιστεύει πλέον τίποτα απ' όσα λέει ο Ρώσος πρόεδρος, θεωρώντας ότι απλώς επιχειρεί να μετατοπίσει το βάρος της προσοχής από τους πραγματικούς στόχους του. «Θέλει απλώς να αποσταθεροποιήσει τη χώρα μας. Αληθινός του στόχος είναι να μας γυρίσει πίσω στη Σοβιετική Ενωση», εκτιμά.Δέκα μήνες μετά τη λαϊκή εξέγερση και έξι μήνες μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, η Ουκρανία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο απώλειας των ανατολικών της επαρχιών. Η κατάπαυση του πυρός μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των φιλορώσων αυτονομιστών στην περιοχή του Ντονμπάς ελάχιστα μπορεί να αλλάξει αυτό το σκηνικό. Στην πράξη η εκεχειρία παραβιάζεται κι ακόμη κι αν διατηρηθεί, κανείς δεν μπορεί να διαβλέψει στοιχεία που να προμηνύουν μια μακράς διάρκειας κατάπαυση του πυρός.Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο, από την Ουαλία, όπου διεξαγόταν η σύνοδος του ΝΑΤΟ, τόνισε ότι η εκεχειρία ισχύει μόνο για όσο διάστημα γίνονται σεβαστά και τα 12 σημεία που συμφωνήθηκαν ανάμεσα στις ουκρανικές δυνάμεις και τους αυτονομιστές. Ενα από αυτά είναι και το απαραβίαστο των συνόρων της χώρας του, γνωρίζοντας όπως σχολιάζουν αναλυτές ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί περισσότερο διακήρυξη προθέσεων και όχι λύση.
Πατέντα συνθηκολόγησης
Εξίσου σημαντικός είναι ο κίνδυνος αντίστασης από τα τάγματα εθελοντών που δεν βρίσκονται ακριβώς υπό τις εντολές του, θεωρώντας τον από υποχωρητικό έως προδότη.
Ετσι κι αλλιώς επίσης, προτού καν στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας, οι ηγέτες των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία δήλωναν από την πλευρά τους ότι οι προθέσεις τους για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους δεν έχουν αλλάξει.
Οπως εκτιμά χαρακτηριστικά πρώην διπλωμάτης και αναλυτής στη Μόσχα, «στόχος του Πούτιν είναι να διαλύσει την Ουκρανία ως κυρίαρχο κράτος και να τη μετατρέψει σε υποτελή της Μόσχας, με ή χωρίς την έγκριση των Δυτικών», γι' αυτό και το σχέδιο επτά σημείων που παρουσίασε για την Ουκρανία αποτελεί περισσότερο πατέντα συνθηκολόγησης με το Κίεβο παρά ειρηνευτικό σχέδιο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος φαίνεται ότι βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Αν δεχόταν τους όρους της Μόσχας, θα υπήρχε κίνδυνος να αποδυναμωθεί στο Κίεβο, κάτι που δεν θα αποτελούσε σώφρονα επιλογή, εν όψει μάλιστα και των επικείμενων προεδρικών εκλογών στο τέλος Οκτωβρίου. Αν πάλι συνετάσσετο με τους σκληροπυρηνικούς όπως ο πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσένιουκ, που πρότεινε την ανέγερση τείχους στα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, θα ρίσκαρε ακόμη και τη διάσπαση της χώρας του. Ετσι, ο Ποροσένκο κάνει ό,τι μπορεί για την επίτευξη συμβιβασμού με τη Ρωσία ακόμη κι αν διατηρεί αμφιβολίες για την αξιοπιστία του Βλαντίμιρ Πούτιν.Από την άλλη, ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί -αν το επιλέξει- να κάνει παιχνίδι με το χρόνο. Το Κρεμλίνο γνωρίζει καλά ότι το ΝΑΤΟ δεν ενδιαφέρεται να κάνει πόλεμο για χάρη της Ουκρανίας, παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις της συνόδου της Ουαλίας. Μπορεί επίσης να περιμένει το χειμώνα, όταν η ασθενής οικονομία της Ουκρανίας θα πληγεί ακόμη περισσότερο. Ετσι κι αλλιώς, η Μόσχα ποντάρει επίσης στο ότι ούτε οι Αμερικανοί αλλά ούτε και οι Ευρωπαίοι είναι προετοιμασμένοι να δώσουν ισχυρή ώθηση στο Κίεβο με μια ετήσια βοήθεια δισεκατομμυρίων ευρώ.
Διάφορα σενάρια
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος Πούτιν θέλει να σπρώξει την ουκρανική κυβέρνηση σε απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες με τους αυτονομιστές στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ. Στη συνέχεια, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, η Μόσχα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ρωσικό προτεκτοράτο στο πρότυπο της Υπερδνειστερίας που αποτελεί ρωσικό έδαφος στην ανατολική Μολδαβία. Πιο ακραίες προσεγγίσεις προβλέπουν τη δημιουργία διαδρόμου προς την Κριμαία ή ακόμη και αναβίωση της λεγόμενης Νοβοροσίγια (της Νέας Ρωσίας), μιας περιοχής στην ανατολική Ουκρανία που είχε προσαρτήσει η Μεγάλη Αικατερίνη (σχετικές αναφορές είχε κάνει τον Αύγουστο αλλά και τον περασμένο Απρίλιο, προκαλώντας έκπληξη και αμηχανία στο ακροατήριό του).
Επιπλέον, ο Ρώσος πρόεδρος είναι αποφασισμένος να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να εμποδίσει την Ουκρανία να αναπτύξει στενότερες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ.
Παρατηρητές εκτιμούν ότι οι κυρώσεις αποτελούν σημαντικό πλήγμα για τη ρωσική οικονομία, που πρώτη φορά έπειτα από χρόνια ενισχυτικών ενέσεων μέσω των εσόδων από το πετρέλαιο είναι αντιμέτωπη με την προοπτική εξασθένησης των άμεσων επενδύσεων και εκτίναξης της απομάκρυνσης κεφαλαίων. Η ύφεση παραμονεύει, πλησιάζοντας διακριτικά, καθώς ο δείκτης της ανάπτυξης ήταν πέρυσι μόλις στο 1,3% και στο μηδέν μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου.
Αναλύσεις επί αναλύσεων δίνουν διάφορες παραμέτρους ενός σύνθετου σκηνικού, όπου είναι σαφές πως παίζεται με τους πιο σκληρούς όρους μια δύσκολη παρτίδα γεωστρατηγικού πόκερ.
«Δεν θέλουμε να έχουμε καμία σχέση με τον όχλο του Κιέβου. Θέλουμε το δικό μας κράτος ή να γίνουμε τμήμα της Ρωσίας», λένε κάτοικοι στο Πετρόβσκι της ανατολικής Ουκρανίας που υποστηρίζουν τους αυτονομιστές. «Δεν είμαστε τρομοκράτες. Πολεμάμε στα εδάφη μας για τα εδάφη μας», λέει ηγέτης των ανταρτών, την ώρα που μαζί με τους άνδρες του οδεύει προς τη Μαριούπολη.
(Πηγές: Spiegel-BBC-Reuters)
