Στις αρχές του καλοκαιριού ο 29χρονος
Δημήτρης Μαθιόπουλος, που εδώ και δυόμισι χρόνια κατοικεί και
δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη του
αυτόνομου ιρακινού Κουρδιστάν, τη Σουλεϊμανίγια, έπρεπε να παραδώσει ένα
ακόμη φορτίο με κατασκευαστικά υλικά σε έναν από τους πελάτες του στη
Μοσούλη.
Στην πόλη του βορείου Ιράκ, που βρίσκεται μόλις 80 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Αρμπίλ, είχε προηγηθεί εκείνα τα εικοσιτετράωρα επιδρομή από τζιχαντιστές μαχητές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ISIS) που προελαύνοντας από τη Συρία ξεκίνησαν τον Ιούνιο την κατάληψη θέσεων στο Β. Ιράκ, εκδιώχνοντας –χωρίς σχεδόν καμία αντίσταση– χιλιάδες Ιρακινούς στρατιώτες. «Αυτό που συμβαίνει εδώ δεν έχει ιστορικό προηγούμενο», εξηγεί ο Νίκος Δούκας, επικεφαλής του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ στην περιοχή και ο μόνος Ελληνας αξιωματούχος στο ιρακινό Κουρδιστάν που εξυπηρετεί με συμβουλές και καθοδήγηση τους περισσότερους από 150 Ελληνες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στην περιοχή – οι περισσότεροι στους ραγδαία αναπτυσσόμενους τομείς των κατασκευών και του εμπορίου.
«Ηταν ένα θερμό επεισόδιο, χωρίς θερμότητα», συμπληρώνει ο κ. Δούκας για την πτώση της Μοσούλης, που από τη μία ημέρα στην άλλη βρέθηκε, τον Ιούνιο, στα χέρια των ακραίων ισλαμιστών, οι οποίοι την κατέλαβαν κραδαίνοντας τις χαρακτηριστικές μαύρες σημαίες της οργάνωσής τους και απαιτώντας από τους χριστιανικούς πληθυσμούς να αλλαξοπιστήσουν, να αποδώσουν φόρο στο υπό ίδρυση χαλιφάτο τους ή να απομακρυνθούν με «πόνο θανάτου».
Τις ίδιες ημέρες ο κ. Δούκας είχε στείλει αναλυτικό email στους περισσότερους Ελληνες που ζουν στις τρεις επαρχίες του Κουρδιστάν. «Επειδή συνεχίζω να λαμβάνω τηλεφωνήματα ανησυχίας», έγραφε στο email, «όσοι τυχόν βρίσκεστε για δουλειές στη Μοσούλη ή στο Κιρκούκ δεν έχετε κανένα λόγο να βρίσκεστε εκεί, οπότε μετακινηθείτε αμέσως στις ασφαλέστερες περιοχές εντός του Κουρδιστάν». Αντίστοιχα τηλεφωνήματα λαμβάνει μέχρι και σήμερα, δύο μήνες μετά, και η πρεσβεία της Ελλάδας στη Βαγδάτη. «Μας ρωτάνε πώς είναι η κατάσταση, αν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να τους ενημερώσουμε και βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή και με τις άλλες ευρωπαϊκές πρεσβείες».
Η εταιρεία, στην οποία θα παρέδιδε την παραγγελία ο κ. Μαθιόπουλος, διαθέτει δικό της δίκτυο διανομής και εκατοντάδες φορτηγά στο Ιράκ, αλλά για τα δεδομένα της περιοχής θεωρείται από τους μικρούς χονδρέμπορες. Για την επιχείρηση της οικογένειας Μαθιοπούλου, όμως, που ασχολείται με κατασκευαστικές εργασίες και εμπόριο λιπαντικών και δομικών υλικών από την Ελλάδα, η δουλειά ήταν σημαντική. «Μην τολμήσεις να πας», ήταν η απάντηση του κ. Δούκα όταν ο Δ. Μαθιόπουλος τον κάλεσε στο τηλέφωνο για να τον ρωτήσει ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στη Μοσούλη. Παρά τις παραινέσεις, ο κ. Μαθιόπουλος ταξίδεψε μέχρι τη Μοσούλη εκείνες τις ημέρες και παρέδωσε το φορτίο με το εμπόρευμα, χωρίς ευτυχώς να συμβεί το παραμικρό. Λίγες ημέρες αργότερα, ο ίδιος πελάτης τού εξηγούσε τηλεφωνικά ότι «δεν μπορώ να παραλάβω τίποτα, γιατί η αποθήκη μου έχει απ’ έξω την Αλ Κάιντα», ενώ σύντομα μετέφερε την έδρα των επιχειρήσεών του σε άλλη πόλη, εκτός σφαίρας επιρροής των τζιχαντιστών, που σύμφωνα με ανακοινώσεις του υπουργείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ιράκ τις τελευταίες ημέρες προέβησαν σε σφαγές μελών της ιρακινής εθνοτικής μειονότητας των Γιαζίντι, θάβοντας ακόμη και ζωντανά κάποια από τα θύματά τους, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών.
«Χιλιάδες άνθρωποι έχουν κατακλύσει τη χριστιανική συνοικία, βλέπεις παντού αστέγους, κοιμούνται ο ένας δίπλα στον άλλον, στα παγκάκια έξω από τις καθολικές εκκλησίες, υπάρχει μεγάλη ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια», λέει η 28χρονη Κατερίνα Μπαλαμώτη, η οποία μετακόμισε στο βόρειο Ιράκ από το Λονδίνο πριν από μερικούς μήνες, για να διευθύνει μια κατασκευαστική επιχείρηση και ένα κέντρο αποκατάστασης αναπήρων. Οι περισσότεροι Ελληνες που ζουν και δραστηριοποιούνται στο Β. Ιράκ, όπως η κ. Μπαλαμώτη, με τους οποίους μίλησε η «Κ», σημείωσαν ότι αισθάνονται ασφάλεια στα όρια του Κουρδιστάν, που φρουρείται από τις κουρδικές στρατιωτικές δυνάμεις Πεσμέργκα. Τα μεγάλα κύματα προσφύγων που προκάλεσε η επέλαση των τζιχαντιστών τους τελευταίους μήνες είναι το μόνο σημάδι στην καθημερινότητά τους που τους υπενθυμίζει πως «40 χιλιόμετρα μακριά σου υπάρχουν συρράξεις και εχθροπραξίες», λέει η κ. Μπαλαμώτη.
Οικονομικό κίνητρο
Εξάλλου, οι περισσότεροι Ελληνες στο Β. Ιράκ εξηγούν ότι επέλεξαν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε μια τέτοια θερμή περιοχή που βρίσκεται «στο μάτι του κυκλώνα» έχοντας ένα πολύ ισχυρό κίνητρο: αυτό της επαγγελματικής δραστηριοποίησης σε μια οικονομία με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης που υπολογίζονται κοντά στο 10%, με μεγάλα φορολογικά κίνητρα για νέες επιχειρήσεις.
«Από ένα αβέβαιο μέλλον, καλύτερα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον με ελπίδα», εξηγεί κ. Μαθιόπουλος, συγκρίνοντας την κατάσταση στην Ελλάδα με την απόφασή του να δραστηριοποιηθεί στο εμπόλεμο Ιράκ. «Υπάρχουν ελάχιστα μέρη στον πλανήτη με τόσο θετικές προοπτικές», εξηγεί ο κ. Δούκας, που διαπιστώνει την αυξανόμενη τάση των ελληνικών επιχειρηματικών αποστολών στο Β. Ιράκ, παρά τις εξελίξεις στην περιοχή.
Η κ. Μπαλαμώτη, από την πλευρά της, αντιμετωπίζει την κατάσταση «με απόλυτη αισιοδοξία», όπως λέει. Η ίδια έκλεισε την πρώτη της εμπορική συμφωνία για κατασκευαστικές εργασίες στο μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο του Ιράκ πριν καν φτάσει εκεί τον περασμένο Ιανουάριο. Τις τελευταίες ημέρες και μετά τις αεροπορικές επιδρομές των Αμερικανών εναντίον των τζιχαντιστών, οι κλήσεις που δέχεται στο τηλέφωνό της τόσο από Κούρδους φίλους της στην περιοχή, όσο και από την Αθήνα, είναι για να της επιστήσουν την προσοχή στις εξελίξεις. Η ίδια συνεχίζει κανονικά τις δραστηριότητές της. Παρ’ όλα αυτά, παραδέχεται ότι «υπάρχει και πλάνο διαφυγής Α και πλάνο Β· και από αέρος, και οδικώς».
Στην πόλη του βορείου Ιράκ, που βρίσκεται μόλις 80 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Αρμπίλ, είχε προηγηθεί εκείνα τα εικοσιτετράωρα επιδρομή από τζιχαντιστές μαχητές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ISIS) που προελαύνοντας από τη Συρία ξεκίνησαν τον Ιούνιο την κατάληψη θέσεων στο Β. Ιράκ, εκδιώχνοντας –χωρίς σχεδόν καμία αντίσταση– χιλιάδες Ιρακινούς στρατιώτες. «Αυτό που συμβαίνει εδώ δεν έχει ιστορικό προηγούμενο», εξηγεί ο Νίκος Δούκας, επικεφαλής του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ στην περιοχή και ο μόνος Ελληνας αξιωματούχος στο ιρακινό Κουρδιστάν που εξυπηρετεί με συμβουλές και καθοδήγηση τους περισσότερους από 150 Ελληνες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στην περιοχή – οι περισσότεροι στους ραγδαία αναπτυσσόμενους τομείς των κατασκευών και του εμπορίου.
«Ηταν ένα θερμό επεισόδιο, χωρίς θερμότητα», συμπληρώνει ο κ. Δούκας για την πτώση της Μοσούλης, που από τη μία ημέρα στην άλλη βρέθηκε, τον Ιούνιο, στα χέρια των ακραίων ισλαμιστών, οι οποίοι την κατέλαβαν κραδαίνοντας τις χαρακτηριστικές μαύρες σημαίες της οργάνωσής τους και απαιτώντας από τους χριστιανικούς πληθυσμούς να αλλαξοπιστήσουν, να αποδώσουν φόρο στο υπό ίδρυση χαλιφάτο τους ή να απομακρυνθούν με «πόνο θανάτου».
Τις ίδιες ημέρες ο κ. Δούκας είχε στείλει αναλυτικό email στους περισσότερους Ελληνες που ζουν στις τρεις επαρχίες του Κουρδιστάν. «Επειδή συνεχίζω να λαμβάνω τηλεφωνήματα ανησυχίας», έγραφε στο email, «όσοι τυχόν βρίσκεστε για δουλειές στη Μοσούλη ή στο Κιρκούκ δεν έχετε κανένα λόγο να βρίσκεστε εκεί, οπότε μετακινηθείτε αμέσως στις ασφαλέστερες περιοχές εντός του Κουρδιστάν». Αντίστοιχα τηλεφωνήματα λαμβάνει μέχρι και σήμερα, δύο μήνες μετά, και η πρεσβεία της Ελλάδας στη Βαγδάτη. «Μας ρωτάνε πώς είναι η κατάσταση, αν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να τους ενημερώσουμε και βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή και με τις άλλες ευρωπαϊκές πρεσβείες».
Η εταιρεία, στην οποία θα παρέδιδε την παραγγελία ο κ. Μαθιόπουλος, διαθέτει δικό της δίκτυο διανομής και εκατοντάδες φορτηγά στο Ιράκ, αλλά για τα δεδομένα της περιοχής θεωρείται από τους μικρούς χονδρέμπορες. Για την επιχείρηση της οικογένειας Μαθιοπούλου, όμως, που ασχολείται με κατασκευαστικές εργασίες και εμπόριο λιπαντικών και δομικών υλικών από την Ελλάδα, η δουλειά ήταν σημαντική. «Μην τολμήσεις να πας», ήταν η απάντηση του κ. Δούκα όταν ο Δ. Μαθιόπουλος τον κάλεσε στο τηλέφωνο για να τον ρωτήσει ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στη Μοσούλη. Παρά τις παραινέσεις, ο κ. Μαθιόπουλος ταξίδεψε μέχρι τη Μοσούλη εκείνες τις ημέρες και παρέδωσε το φορτίο με το εμπόρευμα, χωρίς ευτυχώς να συμβεί το παραμικρό. Λίγες ημέρες αργότερα, ο ίδιος πελάτης τού εξηγούσε τηλεφωνικά ότι «δεν μπορώ να παραλάβω τίποτα, γιατί η αποθήκη μου έχει απ’ έξω την Αλ Κάιντα», ενώ σύντομα μετέφερε την έδρα των επιχειρήσεών του σε άλλη πόλη, εκτός σφαίρας επιρροής των τζιχαντιστών, που σύμφωνα με ανακοινώσεις του υπουργείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ιράκ τις τελευταίες ημέρες προέβησαν σε σφαγές μελών της ιρακινής εθνοτικής μειονότητας των Γιαζίντι, θάβοντας ακόμη και ζωντανά κάποια από τα θύματά τους, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών.
«Χιλιάδες άνθρωποι έχουν κατακλύσει τη χριστιανική συνοικία, βλέπεις παντού αστέγους, κοιμούνται ο ένας δίπλα στον άλλον, στα παγκάκια έξω από τις καθολικές εκκλησίες, υπάρχει μεγάλη ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια», λέει η 28χρονη Κατερίνα Μπαλαμώτη, η οποία μετακόμισε στο βόρειο Ιράκ από το Λονδίνο πριν από μερικούς μήνες, για να διευθύνει μια κατασκευαστική επιχείρηση και ένα κέντρο αποκατάστασης αναπήρων. Οι περισσότεροι Ελληνες που ζουν και δραστηριοποιούνται στο Β. Ιράκ, όπως η κ. Μπαλαμώτη, με τους οποίους μίλησε η «Κ», σημείωσαν ότι αισθάνονται ασφάλεια στα όρια του Κουρδιστάν, που φρουρείται από τις κουρδικές στρατιωτικές δυνάμεις Πεσμέργκα. Τα μεγάλα κύματα προσφύγων που προκάλεσε η επέλαση των τζιχαντιστών τους τελευταίους μήνες είναι το μόνο σημάδι στην καθημερινότητά τους που τους υπενθυμίζει πως «40 χιλιόμετρα μακριά σου υπάρχουν συρράξεις και εχθροπραξίες», λέει η κ. Μπαλαμώτη.
Οικονομικό κίνητρο
Εξάλλου, οι περισσότεροι Ελληνες στο Β. Ιράκ εξηγούν ότι επέλεξαν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε μια τέτοια θερμή περιοχή που βρίσκεται «στο μάτι του κυκλώνα» έχοντας ένα πολύ ισχυρό κίνητρο: αυτό της επαγγελματικής δραστηριοποίησης σε μια οικονομία με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης που υπολογίζονται κοντά στο 10%, με μεγάλα φορολογικά κίνητρα για νέες επιχειρήσεις.
«Από ένα αβέβαιο μέλλον, καλύτερα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον με ελπίδα», εξηγεί κ. Μαθιόπουλος, συγκρίνοντας την κατάσταση στην Ελλάδα με την απόφασή του να δραστηριοποιηθεί στο εμπόλεμο Ιράκ. «Υπάρχουν ελάχιστα μέρη στον πλανήτη με τόσο θετικές προοπτικές», εξηγεί ο κ. Δούκας, που διαπιστώνει την αυξανόμενη τάση των ελληνικών επιχειρηματικών αποστολών στο Β. Ιράκ, παρά τις εξελίξεις στην περιοχή.
Η κ. Μπαλαμώτη, από την πλευρά της, αντιμετωπίζει την κατάσταση «με απόλυτη αισιοδοξία», όπως λέει. Η ίδια έκλεισε την πρώτη της εμπορική συμφωνία για κατασκευαστικές εργασίες στο μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο του Ιράκ πριν καν φτάσει εκεί τον περασμένο Ιανουάριο. Τις τελευταίες ημέρες και μετά τις αεροπορικές επιδρομές των Αμερικανών εναντίον των τζιχαντιστών, οι κλήσεις που δέχεται στο τηλέφωνό της τόσο από Κούρδους φίλους της στην περιοχή, όσο και από την Αθήνα, είναι για να της επιστήσουν την προσοχή στις εξελίξεις. Η ίδια συνεχίζει κανονικά τις δραστηριότητές της. Παρ’ όλα αυτά, παραδέχεται ότι «υπάρχει και πλάνο διαφυγής Α και πλάνο Β· και από αέρος, και οδικώς».
