Τί ψηφίζουν οι Κούρδοι στην Τουρκία;

Για πρώτη φορά ένας Κούρδος, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, θέτει υποψηφιότητα για πρόεδρος της Τουρκίας. Θα καταφέρει να προσελκύσει τις ψήφους των Κούρδων ψηφοφόρων;

Ο 41χρονος Ντεμιρτάς, συμπρόεδρος του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) που θεωρείται το κυριότερο φιλοκουρδικό κόμμα της χώρας, δηλώνει ότι κατεβαίνει στις εκλογές για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίπαλοί του θα είναι ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που επιθυμεί να εκλεγεί στην προεδρία, καθώς και ο υποψήφιος των κεμαλιστών Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, ο οποίος υποστηρίζεται και από τους εθνικιστές.
«Οι Κούρδοι θα διαλέξουν ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Ντεμιρτάς» λέει ο Βαχάπ Τζιοσκούν από το πανεπιστήμιο Ντίτζλε του Ντιγιαρμπακίρ, που θεωρείται πόλη-προπύργιο των Κούρδων. Ο Ιχσάνογλου ασφαλώς δεν αποτελεί επιλογή για τους Κούρδους ψηφοφόρους, καθώς ταυτίζεται με μία εθνικιστική γραμμή, τονίζει ο Τζιοσκούν.

Ο «πραγματισμός» των Κούρδων ψηφοφόρων

Ο Ντεμιρτάς καταγράφεται ως η νέα δύναμη της αντιπολίτευσης στην Τουρκία.

Πάντως δεν θεωρείται βέβαιο ότι οι Κούρδοι ψηφοφόροι θα σπεύσουν να στηρίξουν έναν Κούρδο υποψήφιο. Ο Τζιοσκούν υποστηρίζει μάλιστα, ότι οι ψηφοφόροι των μεσαίων ηλικιακών στρωμάτων που διαμένουν στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας επενδύουν τις ελπίδες τους στον Ερντογάν. «Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις οι Κούρδοι είναι ικανοποιημένοι με τα δημόσια έργα, στα οποία προχώρησε η κυβέρνηση Ερντογάν και ελπίζουν να συνεχιστούν οι δημόσιες επενδύσεις στην παιδεία, την υγεία και τις υποδομές» επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμων. Για πολλά χρόνια οι κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας βρίσκονταν σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» η οποία προκαλούσε ένδεια στους κατοίκους, αλλά τα τελευταία χρόνια οι Κούρδοι ψηφοφόροι επιδεικνύουν μεγαλύτερο «πραγματισμό», κάτι που είχε αποτυπωθεί και στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, υποστηρίζει ο Κοσκούν.
Γεγονός είναι πάντως ότι οι νέοι ψηφοφόροι, οι οποίοι δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κλίνουν μάλλον προς τον Ντεμιρτάς, εκτιμά ο Κοσκούν. Το ίδιο συμβαίνει με όσους επιθυμούν πάνω από όλα να διαφυλάξουν την «κουρδική ταυτότητα». Ο Ντεμιρτάς απευθύνεται σε αυτούς, υπενθυμίζοντας και τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ: «Κόβουν δέντρα, αλλά δεν μπορούν να πουλήσουν τη σκιά τους. Κλείνουν κινηματογράφους, εκκενώνουν τις πλατείες. Μα τί γίνεται με την πόλη μας; Παντού βλέπεις μόνο τσιμέντο» λέει στις προεκλογικές του εμφανίσεις.

Ο ρόλος του PKK

Πολλοί πιστεύουν ότι και ο Ερντογάν θα πάρει κουρδικές ψήφους.

Κεντρικό θέμα του προεκλογικού αγώνα για τους Κούρδους ψηφοφόρους είναι και η ειρηνευτική διαδικασία με τη συμμετοχή του κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ). Τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Κούρδος Ντεμιρτάς δεσμεύονται να επιμείνουν στον διάλογο. Λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές η τουρκική κυβέρνηση ψήφισε έναν νέο νόμο, ο οποίος κατοχυρώνει τη συνέχιση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και προσφέρει τη δυνατότητα «επανένταξης» στην κοινωνία για τους πρώην μαχητές του PKK. «Αυτή η νομοθεσία ενισχύει την εμπιστοσύνη των Κούρδων» υποστηρίζει ο Τζιοσκούν και αυτό μάλλον θα αποδειχθεί πλεονέκτημα για τον Ερντογάν. Από την άλλη πλευρά υπάρχει και το κουρδικό «Κόμμα της Ειρήνης και της Δημοκρατίας» (BDP), που αποτελεί σημαντικό διαμεσολαβητή στην ειρηνευτική διαδικασία: «Εάν ο Ερντογάν ψηφίζει το νομικό πλαίσιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, το BDP μπορεί να διασφαλίσει την απευθείας επαφή με τον έγκλειστο ηγέτη του PKK Αμπντουλά Οτσαλάν» τονίζει ο Τζιοσκούν.

«Ο Ντεμιρτάς δεν πρόκειται να πάρει πάνω από 7% των ψήφων» υποστηρίζει ο δημοσιογράφος Τζένκις Τσάνταρ, που καλύπτει εδώ και πολλά χρόνια τα κουρδικά πολιτικά κόμματα. Σε κάθε περίπτωση όμως, η υποψηφιότητά του βάζει υποθήκη για το μέλλον, υποστηρίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος: «Με τα αιτήματά του για περισσότερη δημοκρατία και σεβασμό στα δικαιώματα των μειονοτήτων, ο Ντεμιρτάς καθιερώνεται πλέον ως υπολογίσιμη δύναμη της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, όποια κι αν είναι η έκβαση αυτών των εκλογών» υποστηρίζει ο Τσάνταρ.
Nalan Sipar / Γιάννης Παπαδημητρίου