Ζήτημα που σχετίζεται άμεσα με τον αγωγό
TAP αλλά και την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την
αζέρικη
Socar
θεωρείται
και φαίνεται ότι είναι ο
South
Stream. Ο τελευταίος, τον
οποίο επιθυμεί διακαώς να προωθήσει η Ρωσία στην προσπάθεια της να παρακάμψει
την Ουκρανία, συνιστά το μεγάλο «πονοκέφαλο» των Βρυξελλών, καθώς ως πολιτικό,
οικονομικό και νομικό θέμα, έχει καταφέρει να διασπάσει τη συνοχή της Ε.Ε. αφού
υπάρχουν ήδη κράτη-μέλη, όπως, η Αυστρία, η Ιταλία και η Γαλλία, που τον
υποστηρίζουν ανοικτά και οι, Ουγγαρία και Βουλγαρία που έχουν δώσει τη
συναίνεση τους να περάσει από τα εδάφη της. Σε αυτό το σκηνικό η Κομισιόν, με
το «μαχαίρι» της κοινοτικής νομοθεσίας, πιέζει τη Ρωσία για την υιοθέτηση των
κανόνων του τρίτου ενεργειακού πακέτου στην κατασκευή του
South
Stream, επιδιώκοντας επί της ουσίας ο αγωγός
αυτός να έπεται στη λειτουργία του
TAP, ώστε
να μην διατηρήσει το εμπορικό πλεονέκτημα που θα είχε ένα προβάδισμα του.
Ταυτόχρονα, αναζητεί νομική λύση στο θέμα της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, τέτοια που να μην αποτελέσει πάτημα για την Gazprom στις διαπραγματεύσεις για το South Stream. Όμως, η Κομισιόν δεν διαθέτει το «πεπόνι». Δηλαδή, την εν δυνάμει απειλούμενη από τη Ρωσία ενεργειακή κρίση, με όχημα την Ουκρανία, καθώς η κυβέρνηση του Κιέβου αποτελεί «κόκκινο πανί» για το Κρεμλίνο. Έτσι κι αλλιώς μία φορά το έπραξε, με συνέπεια η Ευρώπη να παγώσει κυριολεκτικά στη διάρκεια του χειμώνα του 2009.
Ο South Stream έχει αναδειχθεί σε ένα κυρίως πολιτικό ζήτημα και δευτερευόντως οικονομικό και νομικό. Από το πρώτο ξεκινά η σθεναρή αντίδραση της Κομισιόν, οι δύο άλλες πτυχές έρχονται να φωτίσουν το πρόβλημα ακόμη περισσότερο. Με δεδομένη την επιδίωξη της να απεξαρτηθεί από το μονοπώλιο της τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και την πίεση πέραν του Ατλαντικού για την αποφυγή της «ηγεμόνευσης» της Ευρώπης από τη Ρωσία, μέσω της ενέργειας, δεν θα ήθελε με κανένα τρόπο να δει το Κρεμλίνο με τον South Stream να παρακάμπτει την Ουκρανία για την τροφοδοσία της. Με άλλα λόγια, δεν επιθυμεί το «στραγγαλισμό» της από την Gazprom, αφού ήδη εξαρτάται σήμερα σε μεγάλο βαθμό από αυτήν.
Το μεγάλο «όπλο» της Ε.Ε. - οι διαπραγματεύσεις στη μικτή επιτροπή έχουν προσωρινά «παγώσει» λόγω Ουκρανίας - για το θέμα αυτό είναι το επιχείρημα ότι ο South Stream αντίκειται στην κοινοτική νομοθεσία και τις επιταγές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Επιδιώκει, λοιπόν, η Κομισιόν να σύρει τη Ρωσία στο να δεσμευθεί στις υποδεικνυόμενες ρυθμίσεις, δηλαδή, το διαχωρισμό της παραγωγής από την προμήθεια, την πρόσβαση τρίτων στον αγωγό χωρίς διακρίσεις και την επιβολή ρυθμιζόμενων τιμολογίων έστω και για ένα μέρος της δυναμικότητας του.
Πίσω από όλα αυτά υποκρύπτεται, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες του energia. gr, καταρχήν ο TAP, ο οποίος φιλοδοξείται να αποτελέσει εναλλακτική οδό προμήθειας φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Όμως, αυτό δεν προβλέπεται να γίνει πριν από το 2019, όταν οι στόχοι της Gazprom είναι να λειτουργήσει ο South Stream πολύ νωρίτερα. Ένα προβάδισμα, συνεπώς, στη λειτουργία του θα του προσέδιδε και σημαντικό εμπορικό πλεονέκτημα, πέρα από όλα τα άλλα. Κάτι που απεύχεται η Ε.Ε. επιδιώκοντας να ισχύσουν για τον South Stream οι ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν για τον TAP. Ο τελευταίος πήρε μεν εξαίρεση από την υποχρεωτική πρόσβαση τρίτων, αλλά με δεσμευτικούς όρους, που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση στον αγωγό σε όλους τους μελλοντικούς αγοραστές από το κοίτασμα του Σαχ Ντενιζ ΙΙ με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις της κοινοπραξίας, τη δέσμευση χωρητικότητας πλέον του 50% της μέγιστης δυναμικότητας του αγωγού, με τιμολόγια που θα αντικατοπτρίζουν το κόστος και την εφαρμογή μοντέλου λειτουργικού διαχωρισμού πριν από τη διεξαγωγή του σταδίου δέσμευσης πρόσθετης δυναμικότητας, μέσω market test, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το Φθινόπωρο.
Πηγές που μίλησαν στο energia. gr δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο η Κομισιόν «να παίζει καθυστέρηση», ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες χρονικά ευνοϊκότερες για τον TAP.
Συν τοις άλλοις, έχει προκύψει και το ζήτημα της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, με την Κομισιόν να κωλυσιεργεί στην έγκριση της, αφού τώρα «ανακαλύπτει» ότι υπάρχουν νομικές εμπλοκές με την εμπλοκή τρίτης χώρας. Η Socar, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, εμφανίζεται απρόθυμη να υιοθετήσει ορισμένες ρυθμίσεις που υπαγορεύονται, όπως, για παράδειγμα, να είναι παθητικός μέτοχος, ή να διαθέσει το 17% των μετοχών από το 66% του ΔΕΣΦΑ που θέλει να εξαγοράσει σε ευρωπαϊκές εταιρίες, ώστε να μειωθεί η εξουσία της στην εταιρία. Έτσι η κατάσταση φαίνεται να οδηγείται σε αδιέξοδο, με την Gazprom να καιροφυλακτεί για την όποια λύση δοθεί. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο γενικός διευθυντής του National Energy Security Fund Κονσταντίν Σιμόνοφ, από το βήμα του συνεδρίου του Economist, χθες, αναφέρθηκε στο θέμα αυτό, λέγοντας ότι η απόφαση της Ελλάδας να πουλήσει το ΔΕΣΦΑ στη Socar αποτελεί παραβίαση του τρίτου ενεργειακού πακέτου. «Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μας απαντούν οι Βρυξέλλες», πρόσθεσε, αποδεικνύοντας έτσι ότι η Gazprom θα επικαλεστεί και θα χρησιμοποιήσει την όποια ρύθμιση δοθεί στο ΔΕΣΦΑ για τον South Stream. Ο ίδιος μάλιστα δεν δίστασε να προειδοποιήσει για νέα ενεργειακή κρίση τον επόμενο χειμώνα, με αφορμή την Ουκρανία.
Πηγές που μίλησαν στο energia. gr θεωρούν ότι τελικά θα υπάρξει λύση για το θέμα του South Stream. Αν και θα πάρει χρόνο για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, τελικά η Gazprom εκτιμάται ότι θα βάλει νερό στο κρασί της σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα της πρόσβασης τρίτων στον αγωγό σε ένα ποσοστό win- win, με έπαθλο το bypass της Ουκρανίας, το οποίο επιθυμεί σφοδρά. Άλλωστε, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι έχει συμμάχους στο project την ιταλική Eni, τη γαλλική EDF, τη γερμανική Wintershall και την αυστριακή OMV. Και όπως έχει φανεί ως τώρα, η οικονομία προηγείται της πολιτικής.
Ελλάδα και South Stream
Το Μάιο του 2009 η χώρα μας, μέσω του ΔΕΣΦΑ, υπέγραψε καταρχήν συμφωνία με την Gazprom για την κατασκευή του νότιου διαδρόμου του South Stream. Ένα χρόνο μετά ιδρύθηκε η κοινή εταιρία South Stream Greece (50-50 ΔΕΣΦΑ και Gazprom), η οποία παραμένει ενεργή ως σήμερα και μάλιστα διαθέτει και γραφεία στο κτίριο του ΔΕΣΦΑ, τα οποία νοικιάζει από το Διαχειριστή.
Για την τεχνικοοικονομική απόδοση του έργου έχει ολοκληρωθεί μελέτη σκοπιμότητας, την οποία έκαναν από κοινού ΔΕΣΦΑ και Gazprom, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα, αφού εξέτασε διάφορα σενάρια, ότι υπό τις δεδομένες, τότε, συνθήκες της αγοράς στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά και της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, το έργο δεν ήταν οικονομικά αποδοτικό. Με αυτά τα δεδομένα, όπως υποστηρίζεται από αρμόδια πηγή, δόθηκε προτεραιότητα στο βόρειο διάδρομο του έργου, που περνά από τη Βουλγαρία και μέσω Σερβίας και Κροατίας, θα καταλήγει στην Ευρώπη. Ωστόσο, δεν αποκλείσθηκε η προοπτική, εφόσον και όταν αλλάξουν οι συνθήκες της αγοράς, να υπάρξει αναβάθμιση του υφιστάμενου Συστήματος φυσικού αερίου στην Ελλάδα, προκειμένου να δεχθεί περισσότερο ρώσικο φυσικό αέριο. Δεν αποκλείεται, συνεπώς, όπως υποστηρίζεται, αυτό να είχε στο μυαλό του ο ΥΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, όταν έλεγε το Μάιο στο συνέδριο του EBC στην Αθήνα, παρουσία του προέδρου της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών θα μπορούσε να ενισχυθεί μέσω του South Stream.
ENERGIA.GR
Ταυτόχρονα, αναζητεί νομική λύση στο θέμα της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, τέτοια που να μην αποτελέσει πάτημα για την Gazprom στις διαπραγματεύσεις για το South Stream. Όμως, η Κομισιόν δεν διαθέτει το «πεπόνι». Δηλαδή, την εν δυνάμει απειλούμενη από τη Ρωσία ενεργειακή κρίση, με όχημα την Ουκρανία, καθώς η κυβέρνηση του Κιέβου αποτελεί «κόκκινο πανί» για το Κρεμλίνο. Έτσι κι αλλιώς μία φορά το έπραξε, με συνέπεια η Ευρώπη να παγώσει κυριολεκτικά στη διάρκεια του χειμώνα του 2009.
Ο South Stream έχει αναδειχθεί σε ένα κυρίως πολιτικό ζήτημα και δευτερευόντως οικονομικό και νομικό. Από το πρώτο ξεκινά η σθεναρή αντίδραση της Κομισιόν, οι δύο άλλες πτυχές έρχονται να φωτίσουν το πρόβλημα ακόμη περισσότερο. Με δεδομένη την επιδίωξη της να απεξαρτηθεί από το μονοπώλιο της τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και την πίεση πέραν του Ατλαντικού για την αποφυγή της «ηγεμόνευσης» της Ευρώπης από τη Ρωσία, μέσω της ενέργειας, δεν θα ήθελε με κανένα τρόπο να δει το Κρεμλίνο με τον South Stream να παρακάμπτει την Ουκρανία για την τροφοδοσία της. Με άλλα λόγια, δεν επιθυμεί το «στραγγαλισμό» της από την Gazprom, αφού ήδη εξαρτάται σήμερα σε μεγάλο βαθμό από αυτήν.
Το μεγάλο «όπλο» της Ε.Ε. - οι διαπραγματεύσεις στη μικτή επιτροπή έχουν προσωρινά «παγώσει» λόγω Ουκρανίας - για το θέμα αυτό είναι το επιχείρημα ότι ο South Stream αντίκειται στην κοινοτική νομοθεσία και τις επιταγές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Επιδιώκει, λοιπόν, η Κομισιόν να σύρει τη Ρωσία στο να δεσμευθεί στις υποδεικνυόμενες ρυθμίσεις, δηλαδή, το διαχωρισμό της παραγωγής από την προμήθεια, την πρόσβαση τρίτων στον αγωγό χωρίς διακρίσεις και την επιβολή ρυθμιζόμενων τιμολογίων έστω και για ένα μέρος της δυναμικότητας του.
Πίσω από όλα αυτά υποκρύπτεται, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες του energia. gr, καταρχήν ο TAP, ο οποίος φιλοδοξείται να αποτελέσει εναλλακτική οδό προμήθειας φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Όμως, αυτό δεν προβλέπεται να γίνει πριν από το 2019, όταν οι στόχοι της Gazprom είναι να λειτουργήσει ο South Stream πολύ νωρίτερα. Ένα προβάδισμα, συνεπώς, στη λειτουργία του θα του προσέδιδε και σημαντικό εμπορικό πλεονέκτημα, πέρα από όλα τα άλλα. Κάτι που απεύχεται η Ε.Ε. επιδιώκοντας να ισχύσουν για τον South Stream οι ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν για τον TAP. Ο τελευταίος πήρε μεν εξαίρεση από την υποχρεωτική πρόσβαση τρίτων, αλλά με δεσμευτικούς όρους, που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση στον αγωγό σε όλους τους μελλοντικούς αγοραστές από το κοίτασμα του Σαχ Ντενιζ ΙΙ με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις της κοινοπραξίας, τη δέσμευση χωρητικότητας πλέον του 50% της μέγιστης δυναμικότητας του αγωγού, με τιμολόγια που θα αντικατοπτρίζουν το κόστος και την εφαρμογή μοντέλου λειτουργικού διαχωρισμού πριν από τη διεξαγωγή του σταδίου δέσμευσης πρόσθετης δυναμικότητας, μέσω market test, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το Φθινόπωρο.
Πηγές που μίλησαν στο energia. gr δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο η Κομισιόν «να παίζει καθυστέρηση», ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες χρονικά ευνοϊκότερες για τον TAP.
Συν τοις άλλοις, έχει προκύψει και το ζήτημα της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, με την Κομισιόν να κωλυσιεργεί στην έγκριση της, αφού τώρα «ανακαλύπτει» ότι υπάρχουν νομικές εμπλοκές με την εμπλοκή τρίτης χώρας. Η Socar, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, εμφανίζεται απρόθυμη να υιοθετήσει ορισμένες ρυθμίσεις που υπαγορεύονται, όπως, για παράδειγμα, να είναι παθητικός μέτοχος, ή να διαθέσει το 17% των μετοχών από το 66% του ΔΕΣΦΑ που θέλει να εξαγοράσει σε ευρωπαϊκές εταιρίες, ώστε να μειωθεί η εξουσία της στην εταιρία. Έτσι η κατάσταση φαίνεται να οδηγείται σε αδιέξοδο, με την Gazprom να καιροφυλακτεί για την όποια λύση δοθεί. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο γενικός διευθυντής του National Energy Security Fund Κονσταντίν Σιμόνοφ, από το βήμα του συνεδρίου του Economist, χθες, αναφέρθηκε στο θέμα αυτό, λέγοντας ότι η απόφαση της Ελλάδας να πουλήσει το ΔΕΣΦΑ στη Socar αποτελεί παραβίαση του τρίτου ενεργειακού πακέτου. «Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μας απαντούν οι Βρυξέλλες», πρόσθεσε, αποδεικνύοντας έτσι ότι η Gazprom θα επικαλεστεί και θα χρησιμοποιήσει την όποια ρύθμιση δοθεί στο ΔΕΣΦΑ για τον South Stream. Ο ίδιος μάλιστα δεν δίστασε να προειδοποιήσει για νέα ενεργειακή κρίση τον επόμενο χειμώνα, με αφορμή την Ουκρανία.
Πηγές που μίλησαν στο energia. gr θεωρούν ότι τελικά θα υπάρξει λύση για το θέμα του South Stream. Αν και θα πάρει χρόνο για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, τελικά η Gazprom εκτιμάται ότι θα βάλει νερό στο κρασί της σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα της πρόσβασης τρίτων στον αγωγό σε ένα ποσοστό win- win, με έπαθλο το bypass της Ουκρανίας, το οποίο επιθυμεί σφοδρά. Άλλωστε, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι έχει συμμάχους στο project την ιταλική Eni, τη γαλλική EDF, τη γερμανική Wintershall και την αυστριακή OMV. Και όπως έχει φανεί ως τώρα, η οικονομία προηγείται της πολιτικής.
Ελλάδα και South Stream
Το Μάιο του 2009 η χώρα μας, μέσω του ΔΕΣΦΑ, υπέγραψε καταρχήν συμφωνία με την Gazprom για την κατασκευή του νότιου διαδρόμου του South Stream. Ένα χρόνο μετά ιδρύθηκε η κοινή εταιρία South Stream Greece (50-50 ΔΕΣΦΑ και Gazprom), η οποία παραμένει ενεργή ως σήμερα και μάλιστα διαθέτει και γραφεία στο κτίριο του ΔΕΣΦΑ, τα οποία νοικιάζει από το Διαχειριστή.
Για την τεχνικοοικονομική απόδοση του έργου έχει ολοκληρωθεί μελέτη σκοπιμότητας, την οποία έκαναν από κοινού ΔΕΣΦΑ και Gazprom, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα, αφού εξέτασε διάφορα σενάρια, ότι υπό τις δεδομένες, τότε, συνθήκες της αγοράς στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά και της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, το έργο δεν ήταν οικονομικά αποδοτικό. Με αυτά τα δεδομένα, όπως υποστηρίζεται από αρμόδια πηγή, δόθηκε προτεραιότητα στο βόρειο διάδρομο του έργου, που περνά από τη Βουλγαρία και μέσω Σερβίας και Κροατίας, θα καταλήγει στην Ευρώπη. Ωστόσο, δεν αποκλείσθηκε η προοπτική, εφόσον και όταν αλλάξουν οι συνθήκες της αγοράς, να υπάρξει αναβάθμιση του υφιστάμενου Συστήματος φυσικού αερίου στην Ελλάδα, προκειμένου να δεχθεί περισσότερο ρώσικο φυσικό αέριο. Δεν αποκλείεται, συνεπώς, όπως υποστηρίζεται, αυτό να είχε στο μυαλό του ο ΥΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, όταν έλεγε το Μάιο στο συνέδριο του EBC στην Αθήνα, παρουσία του προέδρου της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών θα μπορούσε να ενισχυθεί μέσω του South Stream.
ENERGIA.GR
