Οι Ρωμαίοι έλεγαν ότι όσοι θέλουν να είναι κοσμοκράτορες
πρέπει να έχουν νοοτροπία πατρικίων και όχι νοοτροπία «ιππέων». Θεωρώντας ότι
«ιππείς» που ήσαν οι πλούσιοι οι οποίοι εστερούντο αριστοκρατικής καταγωγής και
νοοτροπίας, αποτελούσαν τους «καπιταλιστές» της εποχής, βλέπουμε συμπυκνωμένη
σε μία φράση την αιτιολογία του γιατί οι Αμερικανοί αποτυγχάνουν στην διατήρηση
της παγκόσμιας κυριαρχίας. Μάλιστα, για να το κάνουν ακόμη σαφέστερο
διευκρίνιζαν ότι «η βουλιμία εμπορίας και εκμεταλλεύσεως είναι ασυμβίβαστη προς
το λειτούργημα της παγκόσμιας ηγεσίας».
Έτσι οι Αμερικανοί, αφού με πολύ κόπο και δύο
δαπανηρούς πολέμους έθεσαν υπό έλεγχο την πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Ιράκ
(μεσοποταμιακή Συρία λεγόταν στις αρχές του περασμένου αιώνος) ευρίσκονται
σήμερα στα πρόθυρα μιας τεραστίας αποτυχίας, καθώς μία από τις ισλαμικές ομάδες
που με μεγάλη ελαφρότητα θα εχαρακτήριζαν ως τρομοκρατική, προελαύνει από το
Τικρίτ προς την Βαγδάτη. Ο τίτλος της, «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του
Λεβάντε» είναι ενδεικτικός τού ότι τα σύνορα στην περιοχή είναι αυθαίρετα και
οι εθνότητες που ζουν μέσα σε αυτά αλληλοδιαπλέκονται και αναζητούν τα κοινά
πεπρωμένα τους πέρα από αυτά.
Πράγματι διαπιστώνει κανείς, ότι δέκα και πλέον
χρόνια μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν και την απόλυτη επικράτηση των ΗΠΑ
στην περιοχή, δεν έχει επιτευχθή η σταθεροποίησις που θα διασφάλιζε
μακροπροθέσμως την ομαλή ροή του πετρελαίου. Αντιστοίχως σε διαρκή αβεβαιότητα
παραμένει το Αφγανιστάν, ενώ η προσωρινή συμφωνία με το Ιράν δεν δίδει
ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά στοιχεία.
Μία ψύχραιμη αποτίμηση των ετών που πέρασαν δείχνει
ότι έγινε μία ατελέσφορη καταστολή των ισλαμικών πυρήνων, οι οποίοι
ξεπετάχτηκαν πολύ δυναμικά μόλις οι δαπάνες διατηρήσεως της αμερικανικής
στρατιωτικής παρουσίας, φάνηκαν πολύ βαρείες για να συνεχίση η Ουάσιγκτων να
τις καλύπτη…
Η Συρία αντιμετωπίσθηκε ως κράτος μηδενικής
γεωπολιτικής αξίας (έτσι μπορεί να φαίνεται στα μάτια ενός κοντόφθαλμου
εμποράκου) με αποτέλεσμα οι δυνάμεις που «αφέθησαν» να αναλάβουν δράση κατά τού
καθεστώτος Άσσαντ, να γίνουν τώρα πρόβλημα για το Ιράκ. Μπορεί ο δικτάτωρ της
Συρίας να έχη σταθεροποιήσει την θέση του, αλλά διαπιστώνεται ότι οι αντάρτες
από τις εκτός ελέγχου περιοχές της χώρας του ενώθηκαν με τους αντιστοίχους τού
Ιράκ και δημιουργούν μία νέα στρατηγική κατάσταση. Όλα τα «κεκτημένα» των
Αμερικανών έχουν τεθή υπό αμφισβήτηση.
Ας αναλογισθούμε πόσο χειρότερα θα ήσαν τα πράγματα
αν και η Αίγυπτος είχε αφεθή στα χέρια της μουσουλμανικής αδελφότητος όπου την
οδήγησε η άφρων εγκατάλειψις του καθεστώτος Μουμπάρακ.
Πέρα από την τεράστια ζημία την οποία ήδη υφίσταται
το γόητρο των ΗΠΑ, η άτακτος υποχώρησις των δυνάμεων της «κεντρικής»
κυβερνήσεως του Ιράκ μπορεί να πυροδοτήση εξελίξεις που θα αλλάξουν τον χάρτη
της περιοχής. Η πλήρης αυτονομία του Κουρδιστάν είναι η μόνη ανώδυνος. Διότι
παράλληλα ανοίγει η όρεξις του Ιράν για το σιιτικό νότιο Ιράκ ενώ τα καθεστώτα
τού αραβικού κόσμου ανησυχούν και για το δικό τους μέλλον.
Απέναντι στα καθεστώτα αυτά, η απώλεια τού ελέγχου
στο Ιράκ, καθιστά την Ουάσιγκτων αναξιόπιστη, μιά και από αυτήν περιμένουν να
εγγυηθή και την δική τους ασφάλεια. Κάτι που δεν εξασφαλίζεται όταν ο πρόεδρος
Ομπάμα σπεύδει να δηλώση ότι δεν θα στείλη δυνάμεις στην περιοχή. Αν και δεν
είναι πρακτικώς εφικτό να το κάνη πριν περάσουν μερικοί μήνες, η δήλωσίς του
συμβάλλει στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση. Τα μαχητικά ενός αεροπλανοφόρου που
ευρίσκεται στην περιοχή, δεν μπορούν παρά μόνον να επιβραδύνουν την προέλαση
των ισλαμιστών.
Αλλά αν πάμε λίγο πιο μακρυά, θα πρέπει να
αναλογισθούμε ότι αν οι Αμερικανοί δεν αποφασίζουν να επέμβουν σε μια περιοχή
ζωτικών ενεργειακών τους συμφερόντων, όπως είναι η Μέση Ανατολή, μάλλον οι
Ευρωπαίοι δεν μπορούν να υπολογίζουν στην ενεργό συμπαράστασή τους σε μια
περιοχή δικών τους ζωτικών ενεργειακών συμφερόντων όπως είναι η Ουκρανία.
Μεταξύ Ουκρανίας και Μέσης Ανατολής παρεμβάλλεται ο
Καύκασος. Κεντρική θέση ανάμεσα στις δύο περιοχές κρίσεως, κατέχει η Τουρκία. Η
οποία θα την εκμεταλλευθή στο έπακρο. Θα δούμε να αναδύεται ένα νέο «Ανατολικό
Ζήτημα»;
(από την εφημερίδα "ΕΣΤΙΑ", 16/06/2014)