Στον απόηχο του διπλού θριάμβου που
πέτυχε ο Νίκολα Γκρούεφσκι στις πρόσφατες προεδρικές και βουλευτικές
εκλογές στην ΠΓΔΜ, εξέλιξη που επιβεβαίωσε την παντοδυναμία του στο
εσωτερικό της χώρας, διεξάγεται αύριο στη Νέα Υόρκη νέος γύρος
συνομιλιών για το θέμα της ονομασίας. Ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου
Νίμιτς, θα έχει συναντήσεις, στην αρχή χωριστές και εν συνεχεία κοινή,
με τους αντιπροσώπους της Ελλάδας και των Σκοπίων, πρέσβεις Βασιλάκη και
Γιόλεφσκι.Αν και ο κ. Γκρούεφσκι εμφανίζεται ενισχυμένος στο εσωτερικό, η
επιλογή του να επενδύει σε έναν ακραίο εθνικισμό δυσχεραίνει την
υλοποίηση του δεδηλωμένου στρατηγικού στόχου της ένταξης της χώρας του
στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Η επιθετική απόπειρά του να οικοδομήσει μια
«μακεδονική εθνική συνείδηση» προκαλεί όχι μόνον την αγανάκτηση των
γειτονικών χωρών, αλλά συχνά και την ενόχληση της διεθνούς κοινότητας.
Οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ έχουν επανειλημμένως καλέσει τον κ. Γκρούεφσκι να απόσχει από ακραίες συμπεριφορές, όπως και να επιδείξει ευελιξία και διάθεση συμβιβασμού στις διαπραγματεύσεις για το όνομα. Η στάση του 44χρονου πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2006, όχι μόνον έχει δυσχεράνει την επίτευξη συμβιβαστικής λύσης με την Ελλάδα, αλλά έχει επιδεινώσει και τις σχέσεις με τη Βουλγαρία.Αρμόδιοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες, όπως και αξιωματούχοι του ΟΗΕ που ασχολούνται με το θέμα, διαμηνύουν την πρόθεσή τους να βοηθήσουν την ΠΓΔΜ, αλλά σπεύδουν να υπογραμμίσουν ότι οι εθνικιστικές εξάρσεις του κ. Γκρούεφσκι δυσχεραίνουν το έργο τους. Είναι, δε, πολύ πιθανό ότι ο επανεκλεγείς πρωθυπουργός της γείτονος θα εκλάβει το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα ως επιβράβευση της στάσης του και θα συνεχίσει την πολιτική της ανέγερσης τεράστιων αγαλμάτων και άλλων ενεργειών που προκαλούν ενίοτε και το αλβανικό στοιχείο της ίδιας της χώρας του, όπως συνέβη με την περίπτωση του αγάλματος του Σέρβου ηγεμόνα Στέφανου Ντούσαν.
Ο κ. Γκρούεφσκι αύξησε το ποσοστό του σε 42% και τις έδρες σε 61, πέντε περισσότερες από τις 56 που είχε στην προηγούμενη Βουλή και μόλις μία λιγότερη από την απόλυτη πλειοψηφία (απαιτούνται 62 σε σύνολο 123). Παράλληλα, ο πρόεδρος Γκιόργκε Ιβάνοφ, που αποτελεί επιλογή του κ. Γκρούεφσκι, επανεξελέξη με 55% στον δεύτερο γύρο, επικρατώντας του μετριοπαθούς πολιτικού επιστήμονα και συμβούλου των πρώην προέδρων Τραϊκόφσκι και Τσερβενκόφσκι, Στέβο Πενταρόφσκι.
Η αντιπολίτευση απέρριψε το αποτέλεσμα των εκλογών στις οποίες εμφανίσθηκε να έχει λάβει μόλις το 25% των ψήφων από 33% που είχε πριν και 34 έδρες από 42 που διέθετε στην προηγούμενη Βουλή. Αφού κατήγγειλε εκτεταμένη νοθεία, αποποιήθηκε τις έδρες της και έτσι το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό στη χώρα, το οποίο χαρακτηρίζεται από την έλλειψη διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, έχει καταστεί πλέον εκρηκτικό. Στο πλαίσιο αυτό αξίζει, άλλωστε, να επισημανθεί ότι το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE έχει κερδίσει τις πέντε από τις τελευταίες έξι βουλευτικές εκλογές.
Οι περίπου 300 παρατηρητές του ΟΑΣΕ έκαναν λόγο για εκλογές χωρίς βία, αλλά διαπίστωσαν ότι το κυβερνών κόμμα και ο προεδρικός υποψήφιος έλαβαν τεράστια στήριξη από τους κρατικούς μηχανισμούς, παραβιάζοντας τον διαχωρισμό που θα έπρεπε να υπάρχει ανάμεσα στο κόμμα και το κράτος, ενώ είναι γνωστή η έλλειψη ελευθερίας του Τύπου. Από την πλευρά του, όπως ήταν φυσικό, ο ίδιος ο κ. Γκρούεφσκι εκτίμησε ότι εκλογές ήταν «ελεύθερες, δίκαιες και δημοκρατικές», προσθέτοντας ότι η χώρα του βρίσκεται «σε καλά χέρια».
Το αλβανικό κόμμα της Δημοκρατικής Ενωσης για την Ενσωμάτωση (DUI) αύξησε από 15 σε 19 έδρες την εκπροσώπησή του στη νέα Βουλή που θα συγκληθεί εντός των επομένων επτά ημερών. Ο κ. Γκρούεφσκι μάλλον δεν θα επιχειρήσει να ηγηθεί μονοκομματικής κυβέρνησης μειοψηφίας, αλλά θα εισέλθει σε διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού, πιθανώς με τον κ. Αχμέτι (DUI). Σε περίπτωση αδιεξόδου δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο να επιλέξει να συνεργασθεί με το μικρότερο και πιο σκληροπυρηνικό Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών (DPA) του Μεντούχ Θάτσι που εξασφάλισε 7 έδρες και με το οποίο είχε συνεργασθεί στην πρώτη κυβέρνηση που σχημάτισε το 2006. Το αλβανικό στοιχείο συμμετέχει σε όλες τις κυβερνήσεις που έχουν σχηματισθεί από το 2001 μετά, δηλαδή, την εμφύλια σύγκρουση ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση των Σκοπίων και τους Αλβανούς, που κατέληξε στη συμφωνία της Οχρίδας
Οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ έχουν επανειλημμένως καλέσει τον κ. Γκρούεφσκι να απόσχει από ακραίες συμπεριφορές, όπως και να επιδείξει ευελιξία και διάθεση συμβιβασμού στις διαπραγματεύσεις για το όνομα. Η στάση του 44χρονου πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2006, όχι μόνον έχει δυσχεράνει την επίτευξη συμβιβαστικής λύσης με την Ελλάδα, αλλά έχει επιδεινώσει και τις σχέσεις με τη Βουλγαρία.Αρμόδιοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες, όπως και αξιωματούχοι του ΟΗΕ που ασχολούνται με το θέμα, διαμηνύουν την πρόθεσή τους να βοηθήσουν την ΠΓΔΜ, αλλά σπεύδουν να υπογραμμίσουν ότι οι εθνικιστικές εξάρσεις του κ. Γκρούεφσκι δυσχεραίνουν το έργο τους. Είναι, δε, πολύ πιθανό ότι ο επανεκλεγείς πρωθυπουργός της γείτονος θα εκλάβει το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα ως επιβράβευση της στάσης του και θα συνεχίσει την πολιτική της ανέγερσης τεράστιων αγαλμάτων και άλλων ενεργειών που προκαλούν ενίοτε και το αλβανικό στοιχείο της ίδιας της χώρας του, όπως συνέβη με την περίπτωση του αγάλματος του Σέρβου ηγεμόνα Στέφανου Ντούσαν.
Ο κ. Γκρούεφσκι αύξησε το ποσοστό του σε 42% και τις έδρες σε 61, πέντε περισσότερες από τις 56 που είχε στην προηγούμενη Βουλή και μόλις μία λιγότερη από την απόλυτη πλειοψηφία (απαιτούνται 62 σε σύνολο 123). Παράλληλα, ο πρόεδρος Γκιόργκε Ιβάνοφ, που αποτελεί επιλογή του κ. Γκρούεφσκι, επανεξελέξη με 55% στον δεύτερο γύρο, επικρατώντας του μετριοπαθούς πολιτικού επιστήμονα και συμβούλου των πρώην προέδρων Τραϊκόφσκι και Τσερβενκόφσκι, Στέβο Πενταρόφσκι.
Η αντιπολίτευση απέρριψε το αποτέλεσμα των εκλογών στις οποίες εμφανίσθηκε να έχει λάβει μόλις το 25% των ψήφων από 33% που είχε πριν και 34 έδρες από 42 που διέθετε στην προηγούμενη Βουλή. Αφού κατήγγειλε εκτεταμένη νοθεία, αποποιήθηκε τις έδρες της και έτσι το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό στη χώρα, το οποίο χαρακτηρίζεται από την έλλειψη διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, έχει καταστεί πλέον εκρηκτικό. Στο πλαίσιο αυτό αξίζει, άλλωστε, να επισημανθεί ότι το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE έχει κερδίσει τις πέντε από τις τελευταίες έξι βουλευτικές εκλογές.
Οι περίπου 300 παρατηρητές του ΟΑΣΕ έκαναν λόγο για εκλογές χωρίς βία, αλλά διαπίστωσαν ότι το κυβερνών κόμμα και ο προεδρικός υποψήφιος έλαβαν τεράστια στήριξη από τους κρατικούς μηχανισμούς, παραβιάζοντας τον διαχωρισμό που θα έπρεπε να υπάρχει ανάμεσα στο κόμμα και το κράτος, ενώ είναι γνωστή η έλλειψη ελευθερίας του Τύπου. Από την πλευρά του, όπως ήταν φυσικό, ο ίδιος ο κ. Γκρούεφσκι εκτίμησε ότι εκλογές ήταν «ελεύθερες, δίκαιες και δημοκρατικές», προσθέτοντας ότι η χώρα του βρίσκεται «σε καλά χέρια».
Το αλβανικό κόμμα της Δημοκρατικής Ενωσης για την Ενσωμάτωση (DUI) αύξησε από 15 σε 19 έδρες την εκπροσώπησή του στη νέα Βουλή που θα συγκληθεί εντός των επομένων επτά ημερών. Ο κ. Γκρούεφσκι μάλλον δεν θα επιχειρήσει να ηγηθεί μονοκομματικής κυβέρνησης μειοψηφίας, αλλά θα εισέλθει σε διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού, πιθανώς με τον κ. Αχμέτι (DUI). Σε περίπτωση αδιεξόδου δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο να επιλέξει να συνεργασθεί με το μικρότερο και πιο σκληροπυρηνικό Δημοκρατικό Κόμμα Αλβανών (DPA) του Μεντούχ Θάτσι που εξασφάλισε 7 έδρες και με το οποίο είχε συνεργασθεί στην πρώτη κυβέρνηση που σχημάτισε το 2006. Το αλβανικό στοιχείο συμμετέχει σε όλες τις κυβερνήσεις που έχουν σχηματισθεί από το 2001 μετά, δηλαδή, την εμφύλια σύγκρουση ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση των Σκοπίων και τους Αλβανούς, που κατέληξε στη συμφωνία της Οχρίδας