Πλησιάζοντας την ημερομηνία διεξαγωγής των
προεδρικών εκλογών η οποία έχει οριστεί για τις 26 και 27 Μαίου,
ξεκαθαρίζουν σιγά σιγά οι προθέσεις αλλά και τα σχέδια του κετρικού
υποψηφίου για το αξίωμα, Στρατηγού Αλ Σίσι.
Ακολουθώντας την τακτική του καρότου με το μαστίγιο σε ότι αφορά τη Μουσουλμανική Αδελφότητα επιχειρεί να διασφαλίσει την αποδοχή του από την ηγεσία της οργάνωσης και την παύση των διαδηλώσεων ή των όποιων αντιδράσεων από μέλη και στελέχη της αποδεκατισμένης πλέον ισλαμικής οργάνωσης.Ταυτόχρονα επιχειρεί να ωθήσει τη σημερινή μεταβατική κυβέρνηση στο να προβούν σε μια σειρά από συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες και θα ανοίξουν το δρόμο για εφαρμογή μιας νέας πολιτικής που θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη οικονομική λιτότητα από αυτή που βιώνει σήμερα η χώρα.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Αίγυπτος προχώρησε στην εκπόνηση ενός οικονομικού σχεδίου που εκτιμούν ότι, μακροπρόθεσμα, θα ανακουφίσει την οικονομία της χώρας και θα περιορίσει το δημόσιο χρέος.Το σχέδιο αυτό παρουσίασε στις 9 του Απρίλη, στους επικεφαλείς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπουργός Σχεδιασμού και Διεθνούς Συνεργασίας Ασραφ Αλ Αράμπι, ο οποίος ταξίδεψε για το σκοπό αυτό στην Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη.Ήδη από την περίοδο της κυβέρνησης Μόρσι το ΔΝΤ είχε επιβάλει μια σειρά από όρους και προυποθέσεις για την εκταμίευση της δόσης των $ 4,8 δις.
Η αποτυχία ή ίσως και η άρνηση του Μοχάμεντ Μόρσι να συμμορφωθεί με έναν εκ των όρων αυτών που σχετίζοταν με την περικοπή των επιδοτήσεων προς τα χαμηλά οικονομικά στρώματα της Αιγύπτου οδήγησε το 2013 στο πάγωμα της εκταμίευσης των $ 4.8 δις από το ΔΝΤ και στο μπλοκάρισμα εκκατομυρίων δολαρίων από άλλα προγράμματα διεθνούς στήριξης του Καίρου.
Στο πλαίσο αυτό λοιπόν και γνωρίζοντας πως εφόσον αναλάβει την εξουσία τον επόμενο μήνα, ο Στρατηγός Αλ Σίσι καταννοεί ό,τι θα χρειαστεί να προβεί σε μια σειρά από αλλαγές που θα προκαλέσουν δυσαρέσκεια και ίσως και αντιδράσεις από μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Για να περιορίσει τις αντιδράσεις και την όποια κριτική, χρησιμοποίει τη σημερινή μεταβατική κυβέρνηση ώστε να περάσει στην παρούσα φάση τις μεταρυθμίσεις που σχετίζονται με τα κοινωνικά επιδόματα, ενώ ταυτόχρονα περνάει το μήνυμα και στη διεθνή κοινότητα ό,τι προδιαθετιμένος να συνεργαστεί μαζί τους την επομένη της εκλογής του.
Κατόπιν υπόδειξής του τον περασμένο Ιανουάριο η μεταβατική κυβέρνηση πέρασε νόμο με βάσει τον οποίο αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός για του δημοσίους υπαλήλους κατά 71%. Σε αριθμούς αυτό μεταφράζεται σε 1.200 αιγυπτιακές λίρες δηλαδή 126 ευρώ το μήνα.
Την ίδια στιγμή το οικονομικό επιτελείο του εκπόνησε μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία και προβλέπει την ψήφιση από τη μεταβατική κυβέρνηση νόμου με βάσει τον οποίο θα περιοριστούν κατά 20% τα κοινωνικά επιδόματα που αφορούν το ψωμί, ενώ στο 10-19% κυμαίνονται οι περικοπές στα καύσιμα, το υγραέριο και το ηλεκτρικό.
Η Ιστορία των κοινωνικών επιδομάτων
Από το 1920 η Αίγυπτος εφάρμοσε ένα περίπλοκο καθεστώς κρατικών επιχορηγήσεων ή αλλιώς κοινωνικών επιδομάτων που ως στόχο είχαν τη στήριξη των χαμηλών οικονομικών στρωμάτων (αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού).Οι επιδοτήσεις αυτές ανήλθαν κατά το έτος 2011-2012 στα $ 29 δις που αντιστοιχεί στο 29,6 των κρατικών δαπανών.Ο πρώτος που επιχείρησε να καταργήσει την επιδότηση του ψωμιού κατόπιν υποδείξεως της Παγκόσμιας Τράπεζας - ήταν ο Ανουάρ Σαντάτ το 1977. Το αποτέλεσμα ήταν ο ξεσηκωμός των φτωχών και οι συμπλοκές που ακολούθησαν με τις αρχές ασφαλείας οδήγησαν τον τότε πρόεδρο να επαναφέρει το καθεστώς ως ίσχυε.
Ο στρατηγός Σίσι γνωρίζει πως δίχως την εφαρμογή μιας πολιτικής, οικονομικής λιτότητας δεν θα έχει τη στήριξη των διεθνών οικονομικών μηχανισμών.Η Αίγυπτος θα πρέπει να περιορίσει άμεσα ένα εμπορικό έλλειμμα περίπου 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το δημόσιο χρέος γύρω στο 90 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.Γνωρίζει επίσης ό,τι η οικονομική στήριξη από το Συμβούλιο των Χωρών του Κόλπου δεν αρκεί για να υπερκαλύψει τρέχουσες δαπάνες και προηγούμενες οφειλές της χώρας.Από την άλλη καταννοεί πως, η παύση των κοινωνικών επιδομάτων θα επιβαρύνουν τους κοινωνικά ασθενέστερους πολίτες αλλά και το σύνολο των εργαζόμενων στο στρατό (από τον οποίο και προέρχεται) κι από τους οποίους θα χρειαστεί στήριξη για να επιβάλει τις όποιες μεταρυθμίσεις.
Η υπεραισιοξία επίσης, του Στρατηγού Σίσι, με την οποία προβλέπει την άνετη επικράτησή του στις εκλογές δεν προκύπτει από ξένες διπλωματικές αποστολές που διενήργησαν πρόσφατα μυστικές δημοσκοπήσεις.Έτσι κι αλλιώς όμως, η ιστορία των Αιγυπτιακών εκλογών (με εξαίρεση τις τελεταίες) αποδεικνύουν ό,τι οι κεντρικοί υποψήφιοι μπορούν διασφαλίσουν την εκλογή τους και να καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα....
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι θανατικές ποινές
Πέρα από την προσπάθεια του Σίσι να πείσει τη Διεθνή κοινότητα την τελεταία στιγμή - πως η εκλογή του δεν θα επηρρεάσει τις διαμορφωμένες ισορροπίες, εξακολουθεί να προβληματίζει η τακτική που ακολουθεί απέναντι στη Μουσουλμανική Αδελφότητα.Η πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου που καταδίκασε τον ηγέτη της οργάνωσης σε θάνατο μαζί με εκατοντάδες άλλα στελέχη και μέλη, αποδεικνύει δυο πράγματα.Πρώτον πως βαδίζει στα χνάρια του Χόσνι Μουμπάρακ, την εποχή του οποίου η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε ως μόνιμη διεύθυνση τις φυλακές της Αιγύπτου.Δεύτερον πως είναι αποφασισμένος να τους εξαναγκάσει σε παροπλισμό έστω κι αν δεν συνεργαστούν οι ίδιοι. Τουτέστιν, περνάει το μήνυμα πως δεν θα διστάσει να τους εξαφανίσει από το κάδρο φτάνοντας σε ακραίες επιλογές, εφόσον δεν αναστείλουν την πολιτική τους δράση.
Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω οργάνωση έχει ικανή εμπειρία σε διώξεις και βασανισμούς κι έχει αποδείξει ότι, δεν υποκύπτει σε πιέσεις ή απειλές.Επίσης ο Σταρτηγός Αλ Σϊσι φέρεται να έχει διαβεβαιώσει δυτικούς κι ευρωπαίους αξιωματούχους πως δεν προτίθεται να εκτελέσει τη θανατική ποινή που επέβαλε το δικαστήριο, τουλάχιστον στο άμεσο μέλον.Αρα, αυτό που γίνεται κατανοητό είναι πως πρόκειται για μια απόφαση που περισσότερο έχει το χαρακτήρα ενός μοχλού πίεσης για να ελέγξει αντιδράσεις και κυρίως τις διαδηλώσεις στους δρόμους.
Η Ασφάλεια κι ο Ιερός Πόλεμος
Κατόπιν των διαβεβαιώσεων αυτών αλλά και της αποστολής τον προηγούμενο μήνα του Υπουργού Σχεδιασμού και Διεθνούς Συνεργασίας Ασραφ Αλ Αράμπι στη Ουάσιγκτον, το Πεντάγωνο ενέκρινε την άμεση αποστολή των δέκα μαχητικών ελικοπτέρων τύπου Απάτσι στο Κάιρο, που αποτελούν μέρος της οικονομικής ενίσχυσης της Αιγύπτου από τις Η.Π.Α.Η δράση των ισλαμικών οργανώσεων Ansar Beit al-Maqdis και Ajnad Misr στο πλαίσιο του Ιερού Πολέμου (Τζιχάντ) και οι επιθέσεις κατά στρατιωτικών στόχων στη Χερσόνησο του Σινά αλλά και τουριστών είχαν ως αποτέλεσμα μιας ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση από το στρατό στη συγκεκριμένη περιοχή.
Τον περασμένο Φεβρουάριο βομβιστική επίθεση κατά τουριστικού λεωφορείου στην Τάμπα του Σινά επέφερε το θάνατο τριών Νότιο Κορεατών τουριστών κι ενός Αιγύπτιου.Το πλήγμα για τον τουρισμό ήταν άμεσο και με δεδομένο το πάγωμα των ξένων επενδύσεων και της οικονομικής στήριξης από ξένους οίκους το Κάιρο ένιωσε έντονα το ωστικό κύμα της έκρηξης στο Σινά.Η ασφάλεια παραμένει ζητούμενο. Τώρα αν ο Σίσι ως αυριανός πρόεδρος της χώρας θα καταφέρει με έναν δυσαρεστημένο από τις περικοπές των κοινωνικών επιδομάτων στρατό, να πολεμήσει την ακραίες ισλαμικές στο Σινά ή όπου αλλού στη χώρα και να ελλέγξει τους δρόμους όταν θα ξεσπάει μια νέα κρίση του ψωμιού, είναι ερώτημα που ουδείς μπορεί να απαντήσει.Το μόνο βέβαιο είναι πως τα μέτρα λιτότητας που η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ απαιτούν από το Κάιρο θα μπορούσαν να τεθούν υπό διαπραγμάτευση με δεδομένο ότι, η σταθερότητα μιας χώρας με τη γεωγραφική θέση της Αιγύπτου αποτελεί προυπόθεση για την ομαλή λειτουργία του Καναλιού του Σουέζ, που αποτελεί ρυθμιστή των διεθνών τιμών του θαλάσσιου εμπορίου.
http://www.panosharitos.com/articles_det.asp?ID=864
Ακολουθώντας την τακτική του καρότου με το μαστίγιο σε ότι αφορά τη Μουσουλμανική Αδελφότητα επιχειρεί να διασφαλίσει την αποδοχή του από την ηγεσία της οργάνωσης και την παύση των διαδηλώσεων ή των όποιων αντιδράσεων από μέλη και στελέχη της αποδεκατισμένης πλέον ισλαμικής οργάνωσης.Ταυτόχρονα επιχειρεί να ωθήσει τη σημερινή μεταβατική κυβέρνηση στο να προβούν σε μια σειρά από συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες και θα ανοίξουν το δρόμο για εφαρμογή μιας νέας πολιτικής που θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη οικονομική λιτότητα από αυτή που βιώνει σήμερα η χώρα.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Αίγυπτος προχώρησε στην εκπόνηση ενός οικονομικού σχεδίου που εκτιμούν ότι, μακροπρόθεσμα, θα ανακουφίσει την οικονομία της χώρας και θα περιορίσει το δημόσιο χρέος.Το σχέδιο αυτό παρουσίασε στις 9 του Απρίλη, στους επικεφαλείς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπουργός Σχεδιασμού και Διεθνούς Συνεργασίας Ασραφ Αλ Αράμπι, ο οποίος ταξίδεψε για το σκοπό αυτό στην Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη.Ήδη από την περίοδο της κυβέρνησης Μόρσι το ΔΝΤ είχε επιβάλει μια σειρά από όρους και προυποθέσεις για την εκταμίευση της δόσης των $ 4,8 δις.
Η αποτυχία ή ίσως και η άρνηση του Μοχάμεντ Μόρσι να συμμορφωθεί με έναν εκ των όρων αυτών που σχετίζοταν με την περικοπή των επιδοτήσεων προς τα χαμηλά οικονομικά στρώματα της Αιγύπτου οδήγησε το 2013 στο πάγωμα της εκταμίευσης των $ 4.8 δις από το ΔΝΤ και στο μπλοκάρισμα εκκατομυρίων δολαρίων από άλλα προγράμματα διεθνούς στήριξης του Καίρου.
Στο πλαίσο αυτό λοιπόν και γνωρίζοντας πως εφόσον αναλάβει την εξουσία τον επόμενο μήνα, ο Στρατηγός Αλ Σίσι καταννοεί ό,τι θα χρειαστεί να προβεί σε μια σειρά από αλλαγές που θα προκαλέσουν δυσαρέσκεια και ίσως και αντιδράσεις από μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Για να περιορίσει τις αντιδράσεις και την όποια κριτική, χρησιμοποίει τη σημερινή μεταβατική κυβέρνηση ώστε να περάσει στην παρούσα φάση τις μεταρυθμίσεις που σχετίζονται με τα κοινωνικά επιδόματα, ενώ ταυτόχρονα περνάει το μήνυμα και στη διεθνή κοινότητα ό,τι προδιαθετιμένος να συνεργαστεί μαζί τους την επομένη της εκλογής του.
Κατόπιν υπόδειξής του τον περασμένο Ιανουάριο η μεταβατική κυβέρνηση πέρασε νόμο με βάσει τον οποίο αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός για του δημοσίους υπαλήλους κατά 71%. Σε αριθμούς αυτό μεταφράζεται σε 1.200 αιγυπτιακές λίρες δηλαδή 126 ευρώ το μήνα.
Την ίδια στιγμή το οικονομικό επιτελείο του εκπόνησε μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία και προβλέπει την ψήφιση από τη μεταβατική κυβέρνηση νόμου με βάσει τον οποίο θα περιοριστούν κατά 20% τα κοινωνικά επιδόματα που αφορούν το ψωμί, ενώ στο 10-19% κυμαίνονται οι περικοπές στα καύσιμα, το υγραέριο και το ηλεκτρικό.
Η Ιστορία των κοινωνικών επιδομάτων
Από το 1920 η Αίγυπτος εφάρμοσε ένα περίπλοκο καθεστώς κρατικών επιχορηγήσεων ή αλλιώς κοινωνικών επιδομάτων που ως στόχο είχαν τη στήριξη των χαμηλών οικονομικών στρωμάτων (αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού).Οι επιδοτήσεις αυτές ανήλθαν κατά το έτος 2011-2012 στα $ 29 δις που αντιστοιχεί στο 29,6 των κρατικών δαπανών.Ο πρώτος που επιχείρησε να καταργήσει την επιδότηση του ψωμιού κατόπιν υποδείξεως της Παγκόσμιας Τράπεζας - ήταν ο Ανουάρ Σαντάτ το 1977. Το αποτέλεσμα ήταν ο ξεσηκωμός των φτωχών και οι συμπλοκές που ακολούθησαν με τις αρχές ασφαλείας οδήγησαν τον τότε πρόεδρο να επαναφέρει το καθεστώς ως ίσχυε.
Ο στρατηγός Σίσι γνωρίζει πως δίχως την εφαρμογή μιας πολιτικής, οικονομικής λιτότητας δεν θα έχει τη στήριξη των διεθνών οικονομικών μηχανισμών.Η Αίγυπτος θα πρέπει να περιορίσει άμεσα ένα εμπορικό έλλειμμα περίπου 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το δημόσιο χρέος γύρω στο 90 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.Γνωρίζει επίσης ό,τι η οικονομική στήριξη από το Συμβούλιο των Χωρών του Κόλπου δεν αρκεί για να υπερκαλύψει τρέχουσες δαπάνες και προηγούμενες οφειλές της χώρας.Από την άλλη καταννοεί πως, η παύση των κοινωνικών επιδομάτων θα επιβαρύνουν τους κοινωνικά ασθενέστερους πολίτες αλλά και το σύνολο των εργαζόμενων στο στρατό (από τον οποίο και προέρχεται) κι από τους οποίους θα χρειαστεί στήριξη για να επιβάλει τις όποιες μεταρυθμίσεις.
Η υπεραισιοξία επίσης, του Στρατηγού Σίσι, με την οποία προβλέπει την άνετη επικράτησή του στις εκλογές δεν προκύπτει από ξένες διπλωματικές αποστολές που διενήργησαν πρόσφατα μυστικές δημοσκοπήσεις.Έτσι κι αλλιώς όμως, η ιστορία των Αιγυπτιακών εκλογών (με εξαίρεση τις τελεταίες) αποδεικνύουν ό,τι οι κεντρικοί υποψήφιοι μπορούν διασφαλίσουν την εκλογή τους και να καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα....
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι θανατικές ποινές
Πέρα από την προσπάθεια του Σίσι να πείσει τη Διεθνή κοινότητα την τελεταία στιγμή - πως η εκλογή του δεν θα επηρρεάσει τις διαμορφωμένες ισορροπίες, εξακολουθεί να προβληματίζει η τακτική που ακολουθεί απέναντι στη Μουσουλμανική Αδελφότητα.Η πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου που καταδίκασε τον ηγέτη της οργάνωσης σε θάνατο μαζί με εκατοντάδες άλλα στελέχη και μέλη, αποδεικνύει δυο πράγματα.Πρώτον πως βαδίζει στα χνάρια του Χόσνι Μουμπάρακ, την εποχή του οποίου η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε ως μόνιμη διεύθυνση τις φυλακές της Αιγύπτου.Δεύτερον πως είναι αποφασισμένος να τους εξαναγκάσει σε παροπλισμό έστω κι αν δεν συνεργαστούν οι ίδιοι. Τουτέστιν, περνάει το μήνυμα πως δεν θα διστάσει να τους εξαφανίσει από το κάδρο φτάνοντας σε ακραίες επιλογές, εφόσον δεν αναστείλουν την πολιτική τους δράση.
Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω οργάνωση έχει ικανή εμπειρία σε διώξεις και βασανισμούς κι έχει αποδείξει ότι, δεν υποκύπτει σε πιέσεις ή απειλές.Επίσης ο Σταρτηγός Αλ Σϊσι φέρεται να έχει διαβεβαιώσει δυτικούς κι ευρωπαίους αξιωματούχους πως δεν προτίθεται να εκτελέσει τη θανατική ποινή που επέβαλε το δικαστήριο, τουλάχιστον στο άμεσο μέλον.Αρα, αυτό που γίνεται κατανοητό είναι πως πρόκειται για μια απόφαση που περισσότερο έχει το χαρακτήρα ενός μοχλού πίεσης για να ελέγξει αντιδράσεις και κυρίως τις διαδηλώσεις στους δρόμους.
Η Ασφάλεια κι ο Ιερός Πόλεμος
Κατόπιν των διαβεβαιώσεων αυτών αλλά και της αποστολής τον προηγούμενο μήνα του Υπουργού Σχεδιασμού και Διεθνούς Συνεργασίας Ασραφ Αλ Αράμπι στη Ουάσιγκτον, το Πεντάγωνο ενέκρινε την άμεση αποστολή των δέκα μαχητικών ελικοπτέρων τύπου Απάτσι στο Κάιρο, που αποτελούν μέρος της οικονομικής ενίσχυσης της Αιγύπτου από τις Η.Π.Α.Η δράση των ισλαμικών οργανώσεων Ansar Beit al-Maqdis και Ajnad Misr στο πλαίσιο του Ιερού Πολέμου (Τζιχάντ) και οι επιθέσεις κατά στρατιωτικών στόχων στη Χερσόνησο του Σινά αλλά και τουριστών είχαν ως αποτέλεσμα μιας ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση από το στρατό στη συγκεκριμένη περιοχή.
Τον περασμένο Φεβρουάριο βομβιστική επίθεση κατά τουριστικού λεωφορείου στην Τάμπα του Σινά επέφερε το θάνατο τριών Νότιο Κορεατών τουριστών κι ενός Αιγύπτιου.Το πλήγμα για τον τουρισμό ήταν άμεσο και με δεδομένο το πάγωμα των ξένων επενδύσεων και της οικονομικής στήριξης από ξένους οίκους το Κάιρο ένιωσε έντονα το ωστικό κύμα της έκρηξης στο Σινά.Η ασφάλεια παραμένει ζητούμενο. Τώρα αν ο Σίσι ως αυριανός πρόεδρος της χώρας θα καταφέρει με έναν δυσαρεστημένο από τις περικοπές των κοινωνικών επιδομάτων στρατό, να πολεμήσει την ακραίες ισλαμικές στο Σινά ή όπου αλλού στη χώρα και να ελλέγξει τους δρόμους όταν θα ξεσπάει μια νέα κρίση του ψωμιού, είναι ερώτημα που ουδείς μπορεί να απαντήσει.Το μόνο βέβαιο είναι πως τα μέτρα λιτότητας που η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ απαιτούν από το Κάιρο θα μπορούσαν να τεθούν υπό διαπραγμάτευση με δεδομένο ότι, η σταθερότητα μιας χώρας με τη γεωγραφική θέση της Αιγύπτου αποτελεί προυπόθεση για την ομαλή λειτουργία του Καναλιού του Σουέζ, που αποτελεί ρυθμιστή των διεθνών τιμών του θαλάσσιου εμπορίου.
http://www.panosharitos.com/articles_det.asp?ID=864