Στην Ουγγαρία, για παράδειγμα, ο Πούτιν έχει βάλει υπό την προστασία του το κόμμα Jobbik. Το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα τής χώρας, το Jobbik έχει υποστηρικτές που ντύνονται με στολές τύπου Ναζί, έχουν αντισημιτική ρητορική και εκφράζουν την ανησυχία τους για την Ισραηλινή «αποικιοποίηση» της Ουγγαρίας. Το κόμμα έχει κεφαλαιοποιήσει την αυξανόμενη υποστήριξη στις εθνικιστικές οικονομικές πολιτικές του, οι οποίες θεωρούνται ως αντίδοτο στην αντιλαϊκή πολιτική λιτότητας και στην οικονομική φιλελευθεροποίηση της Ουγγαρίας κατά τα τελευταία χρόνια. Η Ρωσία είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί αυτό το αίσθημα.
Τον Μάιο του 2013, δεξιοί Ρώσοι εθνικιστές με διασυνδέσεις Κρεμλίνο, στο περίφημο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, κάλεσαν τον πρόεδρο του κόμματος Jobbik, Γκαμπόρ Βόνα, να μιλήσει. Ο Βόνα συναντήθηκε επίσης με βουλευτές τής Ρωσίας, όπως με τον Ιβάν Γκράτσεφ, πρόεδρο της Κρατικής Επιτροπής τής Δούμας για την Ενέργεια και τον Βασίλι Ταράσγιουκ, αναπληρωτή πρόεδρο της Επιτροπής Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων, μεταξύ άλλων. Στην ιστοσελίδα τού Jobbik, η επίσκεψη χαρακτηρίζεται ως «σημαντικό βήμα» που κατέστησε «σαφές ότι οι Ρώσοι ηγέτες θεωρούν το Jobbik ως εταίρο». Στην πραγματικότητα, υπήρξαν επίμονες φήμες ότι ο ενθουσιασμός τού Jobbik ξεπληρώνεται με ρωσικά ρούβλια. Το κόμμα έχει επικρίνει επανειλημμένα τις «ευρω-ατλαντικές διασυνδέσεις» τής Ουγγαρίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και, πιο πρόσφατα, αποκάλεσε το δημοψήφισμα στην Κριμαία «υποδειγματικό», μια επικίνδυνη λέξη σε μια χώρα με αρκετές πληθυσμιακές ομάδες στην Ρουμανία και την Σλοβακία. Φαίνεται ότι το κόμμα θεωρεί τη νέα εθνική πολιτική τού Πούτιν ως ευθυγραμμισμένη με τον δικό του ρεβιζιονιστικό εθνικισμό.
Οι δεσμοί του Κρεμλίνου με το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας είναι επίσης ολοένα και ισχυρότεροι. Η Μαρίν Λεπέν, αρχηγός τού κόμματος, επισκέφθηκε τη Μόσχα τον Ιούνιο του 2013 μετά από πρόσκληση του ηγέτη τής Κρατικής Δούμας, Σεργκέι Ναρίσκιν, στενού συνεργάτη τού Πούτιν. Συναντήθηκε επίσης με τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό Ντμίτρι Ρογκόζιν και συζήτησαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η Συρία, η διεύρυνση της ΕΕ και οι γάμοι ομοφυλοφίλων. Το γαλλικό ProRussia TV, το οποίο χρηματοδοτείται από το Κρεμλίνο, έχει στελεχωθεί με συντάκτες που διατηρούν στενούς δεσμούς με το Εθνικό Μέτωπο, που χρησιμοποιούν τον σταθμό για να ενσταλάζουν τις απόψεις τού Εθνικού Μετώπου στην εγχώρια και την διεθνή πολιτική.
Το Εθνικό Μέτωπο επιθυμεί να αντικαταστήσει την ΕΕ και το ΝΑΤΟ με μια πανευρωπαϊκή συνεργασία ανεξάρτητων εθνών, η οποία, παρεμπιπτόντως, θα περιλαμβάνει την Ρωσία και θα καθοδηγείται από μια τριμερή συμμαχία ανάμεσα σε Παρίσι- Βερολίνο- Μόσχα. Ο εκπρόσωπος της Λεπέν, Λουντοβίκ Ντε Νταν, αναγνώρισε πρόσφατα τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Κριμαία και δήλωσε σε μια συνέντευξη στο ραδιόφωνο Voice of Russia ότι «ιστορικά, η Κριμαία αποτελεί μέρος τής Μητέρας Ρωσίας». Στην ίδια συνέντευξη, ανέφερε ότι είχε επισκεφθεί την Κριμαία αρκετές φορές κατά το περασμένο έτος. Η Μαρίν Λεπέν επισκέφθηκε επίσης την Κριμαία, τον Ιούνιο του 2013.
Ο κατάλογος των κομμάτων συνεχίζεται. Θυμάστε την Χρυσή Αυγή, το ελληνικό φασιστικό κόμμα που κέρδισε 18 έδρες στο κοινοβούλιο στην Ελλάδα το 2012; Μέλη του χρησιμοποιούν ναζιστικά σύμβολα σε συλλαλητήρια, δίνουν έμφαση στις οδομαχίες και τραγουδούν την ελληνική έκδοση του ύμνου τού Ναζιστικού Κόμματος. Η ελληνική κυβέρνηση φυλάκισε τον Νίκο Μιχαλολιάκο, τον αρχηγό της, και αφαίρεσε από τους βουλευτές της την ασυλία, προτού τους κατηγορήσει για οργανωμένη βία. Αλλά το κόμμα συνεχίζει να βγαίνει στους δρόμους. Η Χρυσή Αυγή δεν έκρυψε ποτέ τις στενές σχέσεις της με την ακροδεξιά τής Ρωσίας και πιστεύεται ότι λαμβάνει κεφάλαια από την Ρωσία. Μια ιστοσελίδα που συνδέεται με την Χρυσή Αυγή αναφέρει ότι ο Μιχαλολιάκος έλαβε ακόμη και μια επιστολή στην φυλακή, από τον καθηγητή στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας και πρώην σύμβουλο του Κρεμλίνου, Αλεξάντερ Ντούγκιν, έναν από τους συντάκτες τής «ευρασιατικής» ιδεολογίας τού Πούτιν.
Ήταν επίσης ο Ντούγκιν που φιλοξένησε τον ηγέτη του ουγγρικού Jobbik, τον Βόνα, όταν επισκέφθηκε τη Μόσχα. Στην επιστολή του, ο Ντούγκιν εξέφρασε την υποστήριξή του στις γεωπολιτικές θέσεις τής Χρυσής Αυγής και ζήτησε να ανοίξει μια γραμμή επικοινωνίας μεταξύ της Χρυσής Αυγής και της δεξαμενής σκέψης του, στη Μόσχα. Η ιστοσελίδα τής Χρυσής Αυγής στη Νέα Υόρκη, αναφέρει ότι ο Μιχαλολιάκος «έχει ταχθεί σαφώς υπέρ μιας συμμαχίας και συνεργασίας με την Ρωσία και έχει απομακρυνθεί από τις “ναυτικές δυνάμεις” τού “Ατλαντικού”».
Τέλος, μια πληροφορία που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Wikileaks, δείχνει ότι το ακροδεξιό κόμμα τής Βουλγαρίας, Ataka, έχει στενούς δεσμούς με την ρωσική πρεσβεία. Αναφορές ότι η Ρωσία χρηματοδοτεί το Ataka υπάρχουν εδώ και χρόνια, αλλά ποτέ δεν έχουν επαληθευτεί. Όμως, τα στοιχεία για τον ενθουσιασμού σχετικά με τους στόχους τής εξωτερικής πολιτικής τής Ρωσίας, μπορεί να τα διακρίνει ο οποιοσδήποτε. Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία ανέφερε στις 17 Μαρτίου ότι η κοινοβουλευτική ομάδα τού Ataka «επέμεινε ότι η Βουλγαρία θα πρέπει να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος για την συνένωση της Κριμαίας με την Ρωσική Ομοσπονδία». Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός τού κόμματος, Βόλεν Σιντέροφ, έχει ζητήσει κατ’ επανάληψη η Βουλγαρία να ασκήσει βέτο στις οικονομικές κυρώσεις τής ΕΕ εναντίον τής Ρωσίας.
Εκτός από τη μεγάλη υποστήριξή τους στην προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία εντός της ΕΕ, το Jobbik, το Εθνικό Μέτωπο και το Ataka απέστειλαν εκλογικούς παρατηρητές για την επικύρωση του δημοψηφίσματος στην Κριμαία (όπως έπραξε και το Αυστριακό Κόμμα τής Ελευθερίας, το βελγικό κόμμα Vlaams Belang, τα ιταλικά Forza Italia και Λίγκα τού Βορά και το πολωνικό κόμμα τής «Αυτοάμυνας», όπως έπραξαν και μερικά κόμματα της άκρας αριστεράς, όπως το γερμανικό Die Linke). Η παρουσία τους οργανώθηκε από το Ευρασιατικό Παρατηρητήριο για την Δημοκρατία και τις Εκλογές που εδρεύει στην Ρωσία, μια ακροδεξιά ΜΚΟ «αντίθετη στην δυτική ιδεολογία». Το εν λόγω Παρατηρητήριο ειδικεύεται στην παρακολούθηση εκλογών σε «αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες» (Αμπχαζία, Υπερδνειστερία, Ναγκόρνο-Καραμπάχ) που συμμαχούν με τη Μόσχα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
Οι εγκάρδιες σχέσεις τής κυβέρνησης Πούτιν με την ακροδεξιά τής Ευρώπης είναι το λιγότερο αντιφατικές με την αντίθεσή του στους «Ναζί» τής ουκρανικής κυβέρνησης. Ωστόσο, η αντιπάθεια του Πούτιν για τους Ουκρανούς «φασίστες» δεν καμία σχέση με την ιδεολογία. Έχει σχέση με το γεγονός ότι είναι Ουκρανοί εθνικιστές. Το Svoboda και ο Δεξιός Τομέας, που μπορεί να τα πάνε καλά στην μετά τον Γιανουκόβιτς Ουκρανία, ζητούν ανεξαρτησία σε μια χώρα που ο Πούτιν δεν πιστεύει ότι θα έπρεπε να υπάρχει ξεχωριστά από την Ρωσία.
Ομοίως, η ρωσική υποστήριξη της ακροδεξιάς στην Ευρώπη έχει λιγότερο να κάνει με την ιδεολογία και περισσότερο με την επιθυμία του να αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, να εμποδίσει την επέκταση της ΕΕ και να βοηθήσει να έρθουν στην εξουσία ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που είναι φιλικές προς την Ρωσία. Υπό αυτή την έννοια, πολλές ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να απέχουν από την καταστροφή κατά μια εκλογική διαδικασία. Στην πραγματικότητα, κάποιοι θα έλεγαν ότι η Ουγγαρία έχει ήδη φτάσει σε αυτό το σημείο. Καθώς η υποστήριξη για το Jobbik αυξάνεται, η αντιδημοκρατική, κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν έχει στραφεί σε μεγάλο βαθμό προς τα δεξιά και υπέγραψε πρόσφατα μια σημαντική πυρηνική συμφωνία με την Ρωσία. Η Ρωσία σχεδιάζει να δανείσει στην Ουγγαρία 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων στο πυρηνικό εργοστάσιο τής Paks, κάνοντας την Ουγγαρία ακόμα πιο εξαρτημένη από την ενέργεια της Ρωσίας. Το Jobbik τού Βόνα θέλει να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, βγάζοντας την Ουγγαρία από την ΕΕ και εντάσσοντάς την στην Ευρασιατική Ένωση που προτείνει η Ρωσία.
Οι εκλογές τού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το τέλος τού Μαΐου, αναμένεται να οδηγήσουν σε μια ισχυρή παρουσία τής άκρας δεξιάς. Μια αδύναμη οικονομία, η οποία αποδυναμώθηκε περισσότερο από τις πολιτικές λιτότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχει προκαλέσει άνοδο της ακροδεξιάς ψήφου. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα ακροδεξιά κόμματα στην Γαλλία και την Ολλανδία κερδίζουν τις περισσότερες έδρες στις εθνικές αντιπροσωπείες τους. Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες ανησυχούν ότι το 20% των μελών τού νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μπορούσε να συνδέεται με κόμματα που επιθυμούν να καταργήσουν την ΕΕ, ποσοστό διπλάσιο από το σημερινό. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μια διακοπή λειτουργίας τής διακυβέρνησης της ΕΕ να ανταγωνίζεται την δυσλειτουργία τής Ουάσιγκτον και ένα μεγάλο πλήγμα στις προσπάθειες της Ε.Ε. να διευρυνθεί και να αντιταχθεί στον ρωσικό επεκτατισμό.
Είναι παράξενο να σκεφτεί κανείς ότι η στρατηγική τού Πούτιν να χρησιμοποιεί ακροδεξιά πολιτικά κόμματα για να υποδαυλίζει αναστάτωση και στην συνέχεια να εκμεταλλευτεί την κατάσταση - όπως έκανε στην Κριμαία - θα μπορούσε να λειτουργήσει επίσης και στη νότια και δυτική Ευρώπη. Ή ότι κάποια από τα κόμματα της ακροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα οποία προσπαθούν καθημερινά να απονομιμοποιήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και των οποίων ο αριθμός αυξάνεται, μπορεί να χρηματοδοτούνται από την Ρωσία. Ωστόσο, οι δυνατότητες αυτές δεν μπορεί να αποκλειστούν. Η Ρωσία θα μπορούσε σύντομα να είναι σε θέση να διαταράξει την ΕΕ από τα μέσα.
Για να αντιμετωπίσουν την Ρωσία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αρχίσουν δημόσιες έρευνες για την χρηματοδότηση των ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων από το εξωτερικό. Αν βρεθούν εκτεταμένες διασυνδέσεις με την Ρωσία, θα ήταν σημαντικό να δημοσιοποιήσουν το γεγονός και στην συνέχεια να επιβάλουν κυρώσεις στην Ρωσία, κάτι που θα καθιστούσε πιο δύσκολη την παροχή τέτοιου είδους στήριξης. Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα πρέπει να βρουν έναν τρόπο για να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους που είναι εμφανώς απρόθυμοι να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές. Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει τις πολιτικές λιτότητας που έχουν επιδεινώσει τα παράπονα πολλών Ευρωπαίων και τους ώθησαν να στηρίξουν την αντι-συστημική, αντι-ευρωπαϊκή δεξιά. Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει απαγορεύσει τα ακροδεξιά κόμματα, άλλες χώρες δεν το έχουν κάνει. Η Γερμανία μπορεί να έχει υποεκτιμήσει το τι ζημιά θα μπορούσαν να κάνουν οι πολιτικές λιτότητας στο ευρωπαϊκό σχέδιο και θα πρέπει να επανεξετάσει το πώς η υπερβολική περικοπή τού προϋπολογισμού της, ο νομισματικός συντηρητισμός και τα εξαγωγικά πλεονάσματα επηρεάζουν την πολιτική στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η πρόκληση του Πούτιν στην Ευρώπη πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αντί να κάνει άλλη μια αρπαγή στην «αυλή» του, μπορεί να παρακολουθεί υπομονετικά από τα παρασκήνια, στο τέλος τού Μαΐου, καθώς τα φιλορωσικά ακροδεξιά κόμματα θα κερδίζουν μια δραματική εκλογική νίκη στις ευρωεκλογές. Οι εκλογές αυτές θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και να φέρουν τους φίλους τής Ρωσίας στην ακροδεξιά, πιο κοντά στην εξουσία.
Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141067/mitchell-a-orenstein/putin...
Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr
