Η προσάρτηση της
Κριμαίας στη Ρωσία έχει και τον χαρακτήρα της πρώτης έμπρακτης
εναντίωσης της Μόσχας στην επέκταση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προς Ανατολάς
μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991.Η διεύρυνση του
ΝΑΤΟ προς Ανατολάς μετά το 1993 δεν συμβάδισε με κατοχύρωση ρόλου της
Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια όπως απεδείχθη από την πλήρη παράκαμψή
της στη διαχείριση της σύγκρουσης στην πρώην Γιουγκοσλαβία.Πολύ γρήγορα η
διεύρυνση του ΝΑΤΟ αλλά και της ΕΕ κάλυψε και τις τρεις βαλτικές χώρες,
Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, καθώς αντιμετωπίστηκαν σαν ειδική
περίπτωση λόγω της βιαίας κατάλυσης της ανεξαρτησίας τους και της
προσάρτησής τους στην ΕΣΣΔ το 1940.Σιωπηρά και
κυρίως μετά το φιάσκο της επίθεσης της Γεωργίας στην Οσετία το καλοκαίρι
του 2008 αλλά και τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι την άνοιξη
της ίδιας χρονιάς εγκαταλείφθηκε από τη Δύση κάθε προσπάθεια ένταξης
χωρών της πρώην ΕΣΣΔ στις ευρωατλαντικές δομές, με υποκατάστατο την
πρόταση της Πολωνίας για ανατολική εταιρική σχέση.Το μήνυμα της Μόσχας με την προσάρτηση της Κριμαίας είναι σαφές και δεν επιδέχεται παρερμηνείες και επιπλέον ήταν αναμενόμενο μετά την αντίδραση της Μόσχας στη Γεωργία πριν από πεντέμισι χρόνια.Η εμπειρία της Γεωργίας έδειξε ότι η ντε φάκτο διαμόρφωση αμοιβαίας κατανόησης ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία για το καθεστώς των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ δεν αρκεί και ότι χρειάζονται ρητές δεσμεύσεις και από τις δύο πλευρές: Η μεν Ρωσία να απόσχει από κάθε ανάμειξη σε κυρίαρχα και ανεξάρτητα κράτη, η δε Δύση να διασφαλίσει ότι η ανάπτυξη των σχέσεών της με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες δεν θα θίγει ζωτικά συμφέροντα της Μόσχας, κυρίως στον τομέα της ασφάλειας.
Οσο η πρώην ΕΣΣΔ θα παραμένει γκρίζα ζώνη, τόσο θα ενθαρρύνονται μαξιμαλιστικές συγκρουόμενες προσεγγίσεις και από τις δύο πλευρές.Απλά μαθήματα Ιστορίας: Το μεγάλο πλεονέκτημα της ασφάλειας της Ρωσίας ήταν και είναι το στρατηγικό βάθος που θα πάψει να υφίσταται αν οι ευρωατλαντικές δομές περιλάβουν τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.
kapopoulos@pegasus.gr-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
