«Θα ήθελα να λέω πάντα αλήθεια.
Αγαπώ την αλήθεια. Μα εκείνη δεν μ' αγαπά.
Αυτή είναι η πραγματική, η αληθινή αλήθεια…»
Jean Cocteau
ΑΥΤΗ την περίοδο το ιδιότυπο «τρίγωνο» (τροϊκανοί,
νεοταξικοί, ΝΑΤΟϊκοί) εμφανίζεται πιο συγκροτημένο και πιο συντονισμένο
σε όλα τα επίπεδα, της προπαγάνδας συμπεριλαμβανομένης. Προκειμένου
λοιπόν να ασκήσει, μεταξύ άλλων, κα ιτην κερδοσκοπική του δραστηριότητα
(υφαρπαγή πλούτου) παρέχει διασυνοριακές υπηρεσίες στ' όνομα πάντοτε της
ειρηνικής συνύπαρξης, της επίλυσηςτου Κυπριακού, της ανάπτυξης και ό,τι
άλλο είναι στο καλάθι της «ελεύθερης αγοράς». Έτσι φροντίζει να
διασκεδάζει τη φτώχεια μας. Να διασκεδάζει τη δίψα μας με κάθε τρόπο και
λόγο. Σε κάθε περίπτωση, το όλο σκηνικό που έστησε το «τρίγωνο» έχει
κάτι από θίασο variete, με νούμερα και ακροβατικά. Ακόμα και παραμύθια
περιλαμβάνει το πρόγραμμα. Ξέρετε, από εκείνα τα παραμύθια που
διασώζονται αυτούσια στον προφορικό λόγο. Όπου στις δύσκολες ώρες
συμπράττει η ίδια η φύση (για παράδειγμα, τα ζώα, τα μυρμήγκια, ο αετός,
η χελώνα, η βροχή, η φάλαινα, το δελφίνι κ.λπ.) για να βοηθήσει τον
ήρωα να αποκτήσει ή/και κερδίσει στο τέλος αυτό που πολύ λαχταράει η
ψυχή του.
Επίσης σε αυτό το μοναδικό, το ανεπανάληπτο variete που στήθηκε στον
τόπο μας - και που είναι η τελευταία μας ευκαιρία να το ζήσουμε και,
άρα, να το (απο)δεχτούμε- συναντάμε το γνωστό μοτίβο των δοκιμασιών μέσα
τις οποίες πρέπει να διέλθει ο ήρωας ώστε να ωριμάσει, και έτσι να
γίνει καθόλα άξιος αυτού που επιδιώκει. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις ο
περιπλανώμενος θίασος ή, άλλως, variete περιλαμβάνει και παραμύθια με
διηγήσεις που πρόσωπα και πράγματα μεταμορφώνονται. Κάτι όπως «….μια
κουτσοδόντα γριά, για να παρηγορήσει μια όμορφη κοπέλα της λέει: μα για
να περάσει η ώρα θα σου διηγηθώ μια ιστορία. Μια φορά κι έναν καιρό…».
Έτσι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θυμήθηκα και τις «μεταμορφώσεις ή ο χρυσός γάιδαρος» του Λούκιου Απουλήιου, του επιλεγόμενου Πλατωνικού και Σοφιστή. Το παραμύθι αυτό ήταν διαδεδομένο σ' όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Μάλιστα, η Φον Φραντς, μαθήτρια και συνεργάτης του Γιουνγκ, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο παραμύθι ισχυρίζεται πως ο άνθρωπος που είναι αφιερωμένος στην αρχή της ηδονής (ως τέτοια, μπορεί, ας πούμε, να είναι η ανάπτυξη γης, ο ΝΑΤΟϊκός Συνεταιρισμός για την Ειρήνη, κ.ά.) αδυνατεί απολύτως να καταλάβει τι γίνεται γύρω του. Έχει ελάχιστη επαφή με το περιβάλλον και ανύπαρκτη αυτογνωσία. Έτσι οδηγείται με αλάνθαστη ακρίβεια στην αυτοκαταστροφή.
Ένας άλλος πάλι ερευνητής από το πανεπιστήμιο Κρήτης, ο Σ. Ε. Παναγιωτάκης, μελέτησε τις «μεταμορφώσεις ή ο χρυσός γάιδαρος» του Λούκιου Απουλήιου και έδειξε όχι μόνο την αφθονία και την πολυπλοκότητα του σχετικού υλικού στην κεντρική εμβόλιμη ιστορία του εν λόγω παραμυθιού, αλλά και απόδειξε ότι -παρά το φανταστικό περιεχόμενο της- η ιστορία αυτή μπορεί να αποτελέσει πηγή δεδομένων για τη μελέτη του θέματος της απάτης. Του θέματος της απάτης; Ναι, σωστά διαβάσατε. Και έτσι αρχίζει ένα ακόμα παραμύθι με εκείνη τη «γιαγιά-προπαγάνδ» που έχει ένα σώμα χωρίς όρια ή κινητικούς περιορισμούς, και που πείθει τον κόσμο ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται.
Έτσι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θυμήθηκα και τις «μεταμορφώσεις ή ο χρυσός γάιδαρος» του Λούκιου Απουλήιου, του επιλεγόμενου Πλατωνικού και Σοφιστή. Το παραμύθι αυτό ήταν διαδεδομένο σ' όλο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Μάλιστα, η Φον Φραντς, μαθήτρια και συνεργάτης του Γιουνγκ, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο παραμύθι ισχυρίζεται πως ο άνθρωπος που είναι αφιερωμένος στην αρχή της ηδονής (ως τέτοια, μπορεί, ας πούμε, να είναι η ανάπτυξη γης, ο ΝΑΤΟϊκός Συνεταιρισμός για την Ειρήνη, κ.ά.) αδυνατεί απολύτως να καταλάβει τι γίνεται γύρω του. Έχει ελάχιστη επαφή με το περιβάλλον και ανύπαρκτη αυτογνωσία. Έτσι οδηγείται με αλάνθαστη ακρίβεια στην αυτοκαταστροφή.
Ένας άλλος πάλι ερευνητής από το πανεπιστήμιο Κρήτης, ο Σ. Ε. Παναγιωτάκης, μελέτησε τις «μεταμορφώσεις ή ο χρυσός γάιδαρος» του Λούκιου Απουλήιου και έδειξε όχι μόνο την αφθονία και την πολυπλοκότητα του σχετικού υλικού στην κεντρική εμβόλιμη ιστορία του εν λόγω παραμυθιού, αλλά και απόδειξε ότι -παρά το φανταστικό περιεχόμενο της- η ιστορία αυτή μπορεί να αποτελέσει πηγή δεδομένων για τη μελέτη του θέματος της απάτης. Του θέματος της απάτης; Ναι, σωστά διαβάσατε. Και έτσι αρχίζει ένα ακόμα παραμύθι με εκείνη τη «γιαγιά-προπαγάνδ» που έχει ένα σώμα χωρίς όρια ή κινητικούς περιορισμούς, και που πείθει τον κόσμο ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται.
Και επειδή τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, ο κόσμος οφείλει να αποδεχτεί για το καλό του ό,τι έχει σκηνοθετήσει στο παραμύθι το ιδιότυπο «τρίγωνο» (τροϊκανοί, νεοταξικοί και ΝΑΤΟϊκοί). Και όποιος διαφωνεί… τον τρώει το καταραμένο φίδι! Επειδή ακριβώς αυτό το variete είναι θέαμα μεταμορφώσεων και ποικιλιών, όπου πολλά και διαφορετικά είδη συνυπάρχουν. Και δεν μπορεί, βρε αδερφέ, να διαφωνείς με το πρόγραμμα αφού μπροστά σου έχεις επιλογές. Έχεις μουσική κάθε είδους - λαϊκή, έντεχνη, κλασική, τζαζ, αμανέδες, τραγούδια δημοτικά, τραγούδια της εποχής Βέμπο/Αττίκ/ Γούναρη, λίγο απ' όλα. Έχεις και κείμενα θεατρικά, όπως η «Ψεύτρα» του Cocteau. Θυμάστε τι έλεγε; «Δεν μπορεί, κι εσείς θα λέτε ψέματα. Λέτε ψέματα και στο ίδιο τον εαυτό σας, όλοι, αδιάκοπα και θα σας αρέσει να λέτε ψέματα και να νομίζετε ότι δεν λέτε…!».
*Ο Κώστας Γουλιάμος είναι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Ερευνών «Προμηθέας».
