Το άλυτο πρόβλημα είναι να κοπεί ο ομφάλιος λώρος ανάμεσα στο κόστος δανεισμού των κρατών με το κόστος της ρευστότητας που παρέχουν τα εθνικά τραπεζικά συστήματα στις επιχειρήσεις. Οσοι είχαν επενδύσει τις ελπίδες τους για μια παραπάνω εξέλιξη στην Τραπεζική Ενωση, θα πρέπει να βρίσκονται τώρα υπό το σοκ της ανώμαλης προσγείωσης που οφείλεται στην περιοριστική και light εκδοχή κοινού πλαισίου εποπτείας που επέβαλε το Βερολίνο. Αν η απόκλιση του κόστους της ρευστότητας παγιωθεί, είναι σαφές ότι θα έχει ρυθμισθεί μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της Ευρωζώνης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνολικά.
Ας θυμίσουμε ακόμη μια φορά το παράδειγμα της αυτοκινητοβιομηχανίας: Οταν η BMW δανειοδοτείται, για παράδειγμα, από την Bayerische Landesbank με χαριστικά χαμηλά επιτόκια που θυμίζουν εθνική κρατική επιδότηση και η Renault στη Γαλλία και η Fiat στην Ιταλία πληρώνουν πολλαπλάσιο -τουλάχιστον τριπλάσιο- κόστος δανεισμού, τότε η σύντηξη όχι της Ευρωζώνης αλλά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι θέμα χρόνου.
Προς το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ένας από τους πιο στενούς συμβούλους του Προέδρου Ρούζβελτ, ο Morgenthau, είχε εισηγηθεί την αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και τη μετατροπή της σε μια αγροτική χώρα με ποιμενικό χαρακτήρα ως μόνη δυνατή διασφάλιση της Ευρώπης από τον γερμανικό ηγεμονισμό. Αυτή ακριβώς η προοπτική επιφυλάσσεται στον Νότο της Ευρωζώνης αλλά και στη Γαλλία, αν εξακολουθήσουν να συμβιώνουν με ένα εταίρο που δανείζεται σχεδόν με μηδενικό κόστος, την ώρα που ο Νότος είναι εγκλωβισμένος για άγνωστη διάρκεια σε υψηλός κόστος δανεισμού.
Το έργο το έχουμε ξαναδεί και μάλιστα με κινηματογραφική απεικόνιση στον «Γατόπαρδο» του Βισκόντι: Οταν η Αστική Τάξη του Βασίλειου των Δύο Σικελιών -με πρωτεύουσα τη Νάπολη- ανέτρεπε το 1860-1862 τη Δυναστεία των Βουρβόνων θυσίαζε την κρατική ανεξαρτησία του Νότου της Ιταλίας με την προσδοκία ότι η Ενωση με τον Βορρά το Βασίλειο της Σαρδηνίας με έδρα το Τορίνο στο Βασίλειο της Ιταλίας, ήλπιζε σε μια γρήγορη ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση και σε μεγαλύτερη ευταξία και δημοκρατία.
Δέκα χρόνια μετά το στοίχημα φαινόταν να έχει χαθεί: Η πρώιμη βιομηχανική ανάπτυξη στον Νότο πέθανε από πιστωτική ασφυξία και η μαζική ανεργία οδήγησε στη μαζική μετανάστευση, στην παρανομία και στη μαύρη οικονομία.Τελευταία πράξη αυτής της τραγωδίας - που συνεχίζεται και σήμερα είναι η συμπεριφορά του Βορρά που όπως λένε οι Αγγλοι προσέθεσε «την προσβολή στην πληγή» ( to add insult to injury) με τις προσβολές και την απαξίωση της κατάντιας του Νότου που οφειλόταν στη στυγνή αποικιοκρατικού τύπου πολιτική του.
Δάνειο ή επιδότηση;
Οταν η BMW δανειοδοτείται από την Bayerische Landes-bank με χαριστικά χαμηλά επιτόκια που θυμίζουν εθνική κρατική επιδότηση και η Renault στη Γαλλία και η Fiat στην Ιταλία πληρώνουν πολλαπλάσιο -τουλάχιστον τριπλάσιο- κόστος δανεισμού, τότε η σύντηξη όχι της Ευρωζώνης αλλά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι θέμα χρόνου.
