Ο περιορισμός του «τυπώματος χρήματος» στις ΗΠΑ οδηγεί σε επιβράδυνση της ανάπτυξης το 2014-Μαντικίδης Τάσος

Μπορεί οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για την οικονομία της Τουρκίας να είναι από τις ευνοϊκότερες στον αναδυόμενο κόσμο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομολόγου Robert Burgess της Deutsche Bank, ο οποίος μάλιστα προβλέπει ότι η χώρα θα καταστεί η 13η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου κατά τα επόμενα 15 χρόνια, ξεπερνώντας την Ισπανία, τον Καναδά και την Ιταλία, εν τούτοις οι βραχυχρόνιες προοπτικές της προβληματίζουν.

Η Τουρκία είχε εκρηκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης την τελευταία δεκαετία, ωστόσο οι χαμηλοί ρυθμοί αποταμίευσης και το ενεργειακό έλλειμμα της χώρας έχουν αυξήσει την εξάρτησή της από τις εισροές ξένου κεφαλαίου. Για τους πρώτους 10 μήνες του έτους το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας διευρύνθηκε στα 51,9 δισ. δολάρια από 39,5 δισ. το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας.

Εκθεση της Alpha Bank εκτιμούσε μάλιστα ότι η Τουρκία βρίσκεται εκτεθειμένη από την επικείμενη μείωση στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ. Μπορεί η καθυστέρηση από τη Fed στο tapering να δίνει βραχυπρόθεσμη «ανάσα» στις αγορές, η εφαρμογή του όμως θα σημάνει «καμπανάκι» για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των αναδυομένων αγορών, των οποίων η χρηματοδότηση εξαρτάται από τις έξωθεν εισροές. Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας ανέφερε μάλιστα ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη, ενώ προσέθεσε ότι η τράπεζα θα παραμείνει σε επαγρύπνηση ώσπου ο πληθωρισμός να υποχωρήσει σε επιθυμητά επίπεδα. «Αν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διαμορφωθεί σε βιώσιμα επίπεδα, θα διευκολύνει την ανάπτυξη» ανέφερε προσφάτως ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Erdem Basci.

Εκτιμήσεις για επιβράδυνση

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα οι μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης από το εξωτερικό καθιστούν την τουρκική οικονομία ευάλωτη σε περίπτωση υψηλότερων επιτοκίων στις ΗΠΑ και ασθενέστερων εισροών κεφαλαίων προς τη χώρα, εκτιμούσε σε ειδική έκθεσή της και η Deutsche Bank.  Παράλληλα η Τουρκία, όπως αναφέρει, είναι έτοιμη να εισέλθει σε έναν σημαντικό εκλογικό κύκλο ο οποίος θα μπορούσε να επιβαρύνει το επενδυτικό κλίμα ώσπου τουλάχιστον να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της γερμανικής τράπεζας, το 2014 η τουρκική οικονομία θα επιβραδύνει σημειώνοντας ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στο 3,4% από 3,7% το 2013. Το 2014 το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας υπολογίζεται σε 824 δισ. δολάρια, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε 10.736 δολάρια, ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα θα διαμορφωθούν σε 115 δισ. δολάρια. Το χρέος της χώρας θα διαμορφωθεί στο 34,9% του ΑΕΠ, οι αποδόσεις των 10ετών τίτλων στο 10,2%, ενώ η ισοτιμία της τουρκικής λίρας προς το δολάριο υπολογίζεται  στο 2,15. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εκτιμάται ότι το 2014 θα κυμανθεί στο 6,5% του ΑΕΠ, απόρροια και των φθηνότερων εισαγωγών πετρελαίου. Ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών αναμένεται να αυξηθεί κατά 7,9% το 2014 από 3,4% το 2013, ενώ αντίστοιχα ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών αναμένεται να περιορισθεί στο 3,3% τον επόμενο χρόνο από 7,2% εφέτος.

«Οταν εξετάζουμε τα τελευταία στοιχεία για την ανάπτυξη, διαπιστώνουμε ότι αυτή ξεκινά με τη στήριξη των καταναλωτικών δαπανών. Βλέπουμε ότι η συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών στην ανάπτυξη βελτιώνεται» ανέφερε προσφάτως ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, εκτιμώντας ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για να περιορίσουν τον υπερδανεισμό των νοικοκυριών θα βοηθήσουν ώστε να μειωθεί το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Η ακολουθούμενη νομισματική πολιτική, μία από τις πιο περίπλοκες διεθνώς, αποσκοπεί στο να ενισχύσει την αδύναμη τουρκική λίρα. Περιλαμβάνει δημοπρασίες ξένου συναλλάγματος, αναπροσαρμογές στη ρευστότητα και προφορικές παρεμβάσεις, ενώ αποφεύγονται οι αυξήσεις επιτοκίων που θα μπορούσαν να αποθερμάνουν την οικονομική δραστηριότητα. Η κεντρική τράπεζα δεν προχώρησε σε μείωση επιτοκίων τον περασμένο μήνα, σηματοδότησε όμως μια περιοριστική πολιτική μέσω καθημερινών πράξεων στη ρευστότητα, καθώς ανησυχεί ότι η απόσυρση της στήριξης της οικονομίας των ΗΠΑ από τη Fed θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αδυναμία της τουρκικής λίρας. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με πώληση τουρκικών μετοχών και ομολόγων από τους ξένους επενδυτές. Η κεντρική τράπεζα θα διατηρήσει την προσεκτική στάση της αναφορικά με τη νομισματική πολιτική της ώσπου ο πληθωρισμός να ευθυγραμμιστεί με τους μεσοπρόθεσμους στόχους.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 13 Δεκεμβρίου 2013