Το εύλογο ερώτημα του αναγνώστη είναι γιατί με δεδομένη την
προβληματική κατάσταση της Ευρώπης ασχολούμεθα με την Κίνα. Η απάντηση
είναι ότι αυτά που συμβαίνουν στην Κίνα την εποχή της παγκοσμιοποίησης
επηρεάζουν άμεσα την Ευρώπη, μια δε κατάρρευση της κινεζικής οικονομίας
θα παρασύρει και τις δυτικές οικονομίες. Η Κίνα που για πολλά χρόνια
είχε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανόδου, αρχίζει να ολισθαίνει αναπτυξιακά. Ο
φετινός της ρυθμός που θα είναι περί το 7,5%, αποτελεί βέβαια όνειρο για
τις ευρωπαϊκές οικονομίες, δεν είναι όμως τόσο καλός στην ουσία όσο
φαίνεται. Το πρόβλημα δεν είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της
Κίνας, αλλά οι βάσεις στις οποίες στηρίζεται.Όπως παρατηρεί ο
διαπρεπής Κινέζος οικονομολόγος καθηγητής Yu Yongsing, εξέχον μέλος του
κινεζικού κατεστημένου, η Κίνα έχει ρυθμό ετήσιου προγράμματος
επενδύσεων που προσεγγίζει το 50% του ΑΕΠ της, ποσοστό που δεν έχει δει
ποτέ άλλη χώρα σε συνθήκες ειρήνης. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι έχει δημιουργηθεί μεγαλύτερο παραγωγικό δυναμικό από αυτό που μπορεί να απορροφήσει η αγορά και ταυτόχρονα μια σειρά από φούσκες ακινήτων αφού σε πολλές επαρχίες της Κίνας υπάρχουν οι «πόλεις-φαντάσματα», δηλαδή ολόκληρα δομημένα τετράγωνα ακόμη και με ουρανοξύστες που είναι ακατοίκητα. Η επένδυση σε ακίνητα είναι υπερβολική, αφού απορροφά το 10%-13% του ΑΕΠ και επιχειρεί να στεγάσει με ιδιόκτητη κατοικία, έστω περιορισμένης επιφάνειας, το σύνολο του πληθυσμού όταν το κατά κεφαλή ετήσιο εισόδημα είναι λιγότερο από 4.500 ευρώ.
Η παραγωγή χάλυβα, που είναι ισχυρός οικονομικός δείκτης, είναι ενδεικτική: η παραγωγική ικανότητα χάλυβα στην Κίνα ανέβηκε από 300 εκατ. τόνους το 2004 στα 1.000 εκατ. τόνους το 2012,
αφού χτίστηκαν συνολικά 1.000 χαλυβουργεία.
Όμως η πραγματική παραγωγή το 2012 ήταν 720 εκατ. τόνοι δηλαδή χρήση του 72% του παραγωγικού δυναμικού, η δε κερδοφορία της χαλυβουργίας ήταν 0,04% δηλαδή το κέρδος από την παραγωγή δύο τόνων χάλυβα να ισούται με την τιμή μιας τσίχλας!
Η παραγωγή χάλυβα συνδέεται ευθέως και με την κατασκευή ακινήτων και σειρές άλλων έργων υποδομής. Η οποιαδήποτε μείωση επενδύσεων εκεί, που είναι όμως αναγκαία, θα μειώσει κι άλλο την αξιοποίηση του υπάρχοντος παραγωγικού δυναμικού. Όμως η Κίνα δεν μπορεί να συνεχίζει να γεμίζει την περιφέρειά της με νέους εντυπωσιακούς σταθμούς τρένων, νέες γέφυρες, νέους αυτοκινητόδρομους με αμφίβολη ανταποδοτικότητα των επενδύσεων αυτών, όταν ταυτόχρονα το κόστος εργασίας ανεβαίνει 20% τον χρόνο για μια δεκαετία, γιατί τότε το εξαγωγικό δυναμικό που στηρίζει τα παραπάνω έργα χάνεται, αφού μειώνεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Έχει αρχίσει και δημιουργείται κακό χρέος, που αρχίζει τώρα να φαίνεται με την κατάρρευση πολλών παρατραπεζών, τη δραματική άνοδο του διατραπεζικού επιτοκίου δανεισμού και της έλλειψης ρευστότητας, παρ' όλες τις μεγάλες οικονομικές ενέσεις του κράτους. Παρ' όλα αυτά, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Patric Choranec, έμπειρος αναλυτής της οικονομίας της Κίνας και επικεφαλής Στρατηγικής μεγάλου επενδυτικού οίκου, οι πραγματικές καθαρές εξαγωγές της Κίνας μειώθηκαν από 8% του ΑΕΠ σε 2% του ΑΕΠ, όταν οι επενδύσεις στην Κίνα αυξήθηκαν από 43% του ΑΕΠ σε σχεδόν 50%!
Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι γίνεται με την οικονομία της Κίνας, έχουμε όμως αρκετές ενδείξεις ανησυχίας. Αυτή η ανισορροπία μεταξύ υπερβολικών επενδύσεων αμφιβόλου ανταποδοτικότητας, χαμηλών πραγματικών εξαγωγών και χαμηλής εσωτερικής ζήτησης είναι πραγματικά επικίνδυνο μείγμα. Τα οικονομικά στοιχεία της Κίνας εκδίδονται με υστέρηση ενός μηνός, ενώ τα αμερικανικά εκδίδονται με καθυστέρηση τριμήνου, πράγμα που μας δημιουργεί ερωτήματα για την ακρίβειά τους. Στα θετικά πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι οι κινεζικές ηγεσίες τα τελευταία τριάντα χρόνια επέδειξαν ρεαλισμό, ισχυρή ικανότητα καινοτομίας και αναμορφωτικό θάρρος.
Είναι εμφανές ότι προσπαθούν ταυτόχρονα να εκτονώσουν ελεγχόμενα τη φούσκα των ακινήτων και των λοιπών μη παραγωγικών δραστηριοτήτων και να κρατήσουν θετική την οικονομική δραστηριότητα με ενέσεις ρευστότητας. Προσπαθούν επίσης τώρα να στρέψουν το αργούν παραγωγικό δυναμικό της Κίνας στην εσωτερική κατανάλωση, έργο δύσκολο, που έχει ορίζοντα εικοσαετίας.
Είναι βέβαιο ότι το προσεχές έτος θα δούμε καταρρεύσεις παρατραπεζών, χρεοκοπίες κινεζικών εταιρειών, προβλήματα απασχόλησης του εργατικού δυναμικού και όλα τ' άλλα σημάδια που ξέρουμε στη Δύση. Πρέπει όλοι να ευχόμεθα να πετύχουν γιατί η αποτυχία τους θα έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες για όλους μας.
Το 2014 θα είναι έτος-κλειδί και για την οικονομία της Κίνας, η οποία δεν βοηθιέται ούτε από την υποκατανάλωση της Δύσης, ούτε από τη μεγάλη ποσοτική χαλάρωση της Ιαπωνίας. Παρ' όλες τις ανωτέρω ανησυχίες, στην Κίνα υπάρχουν σήμερα 696 μεγάλα ξενοδοχεία 5 αστέρων και χτίζονται άλλα 500. Αισιοδοξία ή ανεμελιά; Το μέλλον σύντομα θα το δείξει.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26533&subid=2&pubid=113144694
