25 Νοεμβρίου 2013

Ανατροπή στη Μέση Ανατολή

Το πρώτο βήμα έγινε στην επίλυση της διένεξης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με τη διεθνή κοινότητα. Ολα δείχνουν ότι τίποτε δεν μπορεί πλέον να σταματήσει την ιστορική προσέγγιση Ουάσιγκτον - Τεχεράνης.Επί της ουσίας η συμφωνία για συνολική εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ - Ιράν φαίνεται να έκλεισε στις διμερείς παράλληλες διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών ανάμεσα στις δύο χώρες, τις οποίες παραδέχθηκε χθες κυβερνητικός αξιωματούχος στην Ουάσιγκτον.Οι συνομιλίες της Γενεύης και η σταδιακή πορεία προς επίλυση του ελέγχου του πυρηνικού προγράμματος δίνει χρόνο στις ΗΠΑ να διαχειριστούν την οργή της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ, αλλά και χρόνο προσαρμογής στη Γαλλία που κράτησε σκληρή στάση, επενδύοντας σε οφέλη από τους δυσαρεστημένους.
Τι οδήγησε στη μεγάλη στροφή, που δικαίως μπορεί να συγκριθεί με το άνοιγμα των Νίξον - Κίσινγκερ προς την Κίνα του Μάο το 1971-72;

Πέραν της πίεσης των οικονομικών κυρώσεων που δοκίμασαν σε οριακό σημείο τις αντοχές της Τεχεράνης, τον κυρίαρχο ρόλο στην αλλαγή στάσης των ΗΠΑ έπαιξε, πρώτον, το αδιέξοδο απέναντι σε όλες τις εκφάνσεις του σουνιτικού Ισλάμ, που στην αιματηρή σύγκρουση στη Συρία αλλά και στην πολιτική κρίση στην Αίγυπτο απεδείχθη μία μη ελέγξιμη δυναμική, και δεύτερον η έλλειψη βούλησης και δυνατότητας των ΗΠΑ για νέες επεμβάσεις τύπου Αφγανιστάν και Ιράκ ή και για πιο προσεκτικές εμπλοκές σε εσωτερικές συγκρούσεις, όπως αυτή της Λιβύης το 2011.

Φθίνουσα υπερδύναμη οι ΗΠΑ υιοθετούν το διαίρει και βασίλευε και προσπαθούν να εξισορροπήσουν τον σουνιτικό εξτρεμισμό μέσω της προσέγγισης του σιιτικού Ισλάμ. Η ταχύτητα και η αυτοπεποίθηση με την οποία προχωρά η Ουάσιγκτον δείχνουν ότι προσλαμβάνει τις αντιδράσεις του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας ως διαχειρίσιμης βραχυπρόθεσμης κρίσης προσαρμογής.

Ηδη ένας άλλος δυσαρεστημένος από την αμερικανική πολιτική, η Αγκυρα, προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα με το κλείσιμο όσο το δυνατόν περισσότερο των πολλών μετώπων που άνοιξαν με την παρεμβατική πολιτική της στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.Πέραν των παραπάνω, η στροφή των ΗΠΑ απομυθοποιεί και τη δύναμη των λόμπι στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και μάλιστα των δύο πιο ισχυρών, του φιλοϊσραηλινού και του σαουδαραβικού.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ