Δεν εθεώρησα μεν ποτέ αναιτιολόγητη
την άκρως πεσιμιστική απόφανση φίλου παλαιού πανεπιστημιακού, που
διετύπωνε συχνά φόβους ότι «αν εμείς δεν συνέλθουμε, τότε τα παιδιά μας
είναι καταδικασμένα να ζήσουν σε λιγότερη Ελλάδα»! Την εξελάμβανα μάλλον
ως καθ' υπερβολήν εκτίμηση των κινδύνων που ανελίσσονται και
υπονομεύουν το εθνικό γίγνεσθαι.
Σήμερα -και υπό το φως τεκμαρτών παθογενειών που βιώνουμε-
τέτοιοι φόβοι όχι μόνο δεν συνιστούν υπερβολή, αλλ' αντιθέτως
λειτουργούν αμεσότερα και διαβιβάζουν ευκρινή προειδοποιητικά σήματα
αποδομήσεως δυνατοτήτων και υπονομεύσεως των εθνικών προοπτικών.
Ιδιαίτερα εκείνοι που αφορούν υφέρποντες συντελεστές ολισθήσεων. Οπως
είναι για παράδειγμα το δημογραφικό.
Ενα καθαυτό πρόβλημα αιχμής, που ενώ συνιστά βραδυφλεγές εκρηκτικό μίγμα για τους Ελληνες, εντούτοις δεν διεγείρει άμεσες ανησυχίες. Που εξελίσσεται σιωπηρά ως ακατάσχετη πληθυσμιακή (και όχι μόνο) αιμορραγία, καθώς στην πρώτη γραμμή των ελληνικών προτεραιοτήτων ιεραρχούνται κυρίως όσα βαναύσως δυναστεύουν την εθνική καθημερινότητα. Οπόταν και οι αυτόδηλοι κίνδυνοι από την αντίστροφη μέτρηση, όσον αφορά τους δημογραφικούς αριθμούς και τις αναπαραγόμενες συνέπειες, περιθωριοποιούνται. Ο,τι δηλαδή χειρότερο.
Γιατί όταν επέλθουν μη αναστρέψιμοι ακρωτηριασμοί, ως αποτέλεσμα της κακοήθους αυτής πληθυσμιακής αποσαθρώσεως, θα είναι μάλλον αργά. Με τα προφανή παράγωγα να εισπράττονται με όρους καταθλιπτικών συνεπειών. Είτε ως βίαιη μετάλλαξη των κοινωνικών δομών και των εθνικών χαρακτηριστικών. Είτε ως κατάρρευση των οικονομικών δυναμικών, που σχετίζονται με ζητήματα όπως είναι οι δυνατότητες των ασφαλιστικών ταμείων ή όπως η αδυναμία διασφαλίσεως του εθνικού προσδόκιμου, χωρίς τεχνητή ενδεχομένως πληθυσμιακή ενίσχυση. Με ό,τι αυτό σημαίνει. Και είναι σαφές ότι αυτό τελικά μπορεί να ερμηνευθεί, συναπτόμενο και προς το μεταναστευτικό. Κατά τρόπο που διαφοροποιεί άρδην τις σημερινές προσεγγίσεις αυτού ειδικότερα του ζητήματος, γύρω από το οποίο παίζονται πολλά πολιτικά παιχνίδια. Και που σε τελική ανάλυση μπορεί ν' απαιτήσει εντελώς νέα αξιολόγηση και κυρίως στρατηγική διαχείριση.
Τα τελευταία στοιχεία που και οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες, αλλά και η ΕΛΣΤΑΤ δίδουν όσον αφορά και την υπογεννητικότητα καθ' εαυτήν -που είναι και το ζητούμενο- και την εκ των πραγμάτων διαρροή πληθυσμιακού δυναμικού της χώρας προς άλλους προορισμούς, ως εξ ανάγκης επιλογή και διέξοδος από τον ασφυκτικό κλοιό της οικονομικής κρίσεως, συνιστούν εύγλωττα σήματα εθνικού κινδύνου.
Γιατί: Εάν και όταν καταστεί δυνατή επαρκής υπέρβαση των σημερινών αδυσώπητων προβλημάτων (που αποτελεί το ευκταίον) κάποιες από τις βαραθρώσεις δεν θα είναι δυνατόν ν' αναστραφούν. Το απευκταίον. Ή τουλάχιστον να μετριασθούν. Και η πρώτη και σοβαρότερη άπτεται ακριβώς του δημογραφικού, που εξάλλου υπήρξε για τη χώρα έωλο ζήτημα, με διαχρονικές τάσεις υποτροπής. Οφειλόμενο σε πλειάδα περιστασιακών αιτίων, αλλά και κάποιων παγίων εν πολλοίς αδυναμιών, που απορρέουν από τάσεις δημογραφικής κοπώσεως, όπως αναφέρουν επαΐοντες. Ή καλύτερα γηράνσεως.
Οι δείκτες, που τα νέα στατιστικά δεδομένα πιστοποιούν με άτεγκτους αριθμούς, προσδιορίζουν επακριβώς δυναμικές δημογραφικής αποδομήσεως, με τάσεις επιδεινώσεων, όταν υπάρξει έστω και μια πρώτη ανάγνωση του καταθλιπτικού ισοζυγίου γεννήσεων-θανάτων. Με τους δεύτερους να επαυξάνονται. Και τις πρώτες ν' απομειώνονται την τελευταία τριετία, που αποτελεί περίοδο εξάρσεως της χρεοκοπικής ολισθήσεως. Κι από κοντά η φυγή που συντελείται αδιάλειπτα και που αφορά τις ζωτικότερες (και πιο παραγωγικές) ηλικίες. Κάτι που αποτελεί το πιο ουσιώδες στοιχείο της ζοφερής πραγματικότητος, η οποία χειροτερεύει και βαίνει ανατασσόμενη αντί να περιστέλλεται.
Ενδεικτικά είναι κάποια στοιχεία της Στατιστικής Αρχής (τα οποία πήραμε από το Κυριακάτικο «Εθνος») σύμφωνα με τα οποία: ενώ το 2008 οι γεννήσεις στην Ελλάδα έφτασαν τις 118.000 περίπου, το 2011 (που η κρίση έδειξε για τα καλά τα δόντια της) έπεσαν στις 106.000! Με την κατιούσα να επιταχύνεται δραματικά την αμέσως επόμενη περίοδο, ενώ προδικάζεται ακόμη δραστικότερη συρρίκνωση εν συνεχεία. Πράγμα που εμφανίζει τις εθνικές προοπτικές ακόμη οδυνηρότερες. Και κατ' ακρίβειαν επικινδυνότερες, γνωρίζοντας πώς αυτές οι ολισθήσεις αδυσωπήτως εξαργυρώνονται.
Κι αυτό, ενώ και προ κρίσεως οι προβλέψεις, με βάση τα στατιστικά δεδομένα και τους αριθμούς, ήσαν επίσης καταθλιπτικές. Δηλαδή και υπό φυσιολογικές συνθήκες, σε βάθος εικοσαετίας, οι δημογραφικοί αριθμοί ούτως ή άλλως θα είχαν διαβρωθεί ανησυχητικά. Με τη διαφορά ότι: και ανθεκτικότερες υπήρξαν οι δομές και οι κοινωνικές δυναμικές επενεργούσαν θετικότερα. Χωρίς τις μονοδρομικές επιλογές που επιβάλλονται από την κρίση, σ' επίπεδο οικογενειακού σχεδιασμού. Κάτι που αφορά μεν ατομικά τους πολίτες, αλλά και που συνάπτεται άμεσα με τη γενικότερη στρατηγική της πολιτείας. Η οποία και αν δεν φροντίσει το ταχύτερο ν' αναστρέψει κάποια δεδομένα, θα βρεθεί μπροστά σε πληθυσμιακή συρρίκνωση τέτοια, που θα ισοδυναμεί με βάναυσο εθνικό ακρωτηριασμό.
* Δημοσιογράφος-συγγραφέας
